İDO ‘lüks’ deniz taksilerini Dubai’de de sefere çıkaracak

Yılda taşıdığı 102 milyon yolcuyla dünya rekoru kıran İDO, İstanbul’da kullanıma sunduğu ve 90 bin çağrı birden aldığı deniz taksilerle yurtdışında da model oldu. Gece-gündüz tarifesi, mil hesabıyla tıpkı karadakiler gibi çalışan deniz taksileri yakın zamanda Dubai’ye taşıyacak ve işletmesini de üstlenecek olan İDO, Kuzey Ülkeleri’nden gelen talepleri de karşılayabilmek için çalışmalara başladı

Ahmet Paksoy İDO Genel Müdürü. Akademisyen kökenli genç genel müdür Ahmet Paksoy heyecanlı, konuşkan, güler yüzlü biri. Aynı zamanda Dünya Feribot İşletmecileri Birliği INTERFERRY’nin de başkanı. 25 ülkenin temsil edildiği bu birliğin yıllık toplantısı 3 ay sonra İstanbul’da yapılacak. Malum, İDO hızla büyüyor, deniz taşımacılığında dünyada son 5 yılda yolcu sayısıyla rekor kırdı. İDO’nun Genel Müdürü Ahmet Paksoy’la İDO’nun hizmetlerini ve hedeflerini konuştuk.

Sizi öncelikle tanımak istiyorum. Akademisyenlikten genel müdürlüğe geldiniz, bu nasıl oldu?

Hayat insanı şaşırtıyor! Ben İstanbul çocuğuyum. 1969 doğumluyum. Kalabalık bir ailede büyüdüm. Aslen Trabzonluyuz. 5 erkek, 1 kız kardeşiz. 3 erkek kardeşim Amerika’da yaşıyor. Orada ticaretle uğraşıyorlar. Bir kardeşim tıp doktoru, o da uzun yıllar İngiltere’de yaşadı. Annem hep bizle övünürdü ama öyle dönemler geçirdik ki, oğullarının hepsi yurtdışındaydı. Ben de bir süre yurtdışında kaldım. Babam ticaretle uğraşıyordu, bizi hayatı öğretecek şekilde yetiştirdi. Babam 5 oğluna sürekli nasihat ederdi. Yaz tatili yaptırmazdı bize. Beni her sene farklı işlere gönderdi. Durumumuz iyi olmasına rağmen soğuk demircilik de yaptım. Dediğim gibi babamın amacı bizlere hayatı öğretmekti.

Yılda 102 milyon yolcu

Mühendis olmayı siz mi istediniz?

İstanbul Teknik Üniversitesi Gemicilik Mühendisliği mezunuyum. Ailede çok denizci de vardı. Ben isteyerek girdim bu bölüme. Öğrenciyken aynı zamanda özel ders de verirdim. İlk para kazanmam bu özel derslerle oldu. Babam ben okulu bitirdiğimde doğalgaz firması kurdu ama benim orada çalışmamı istemedi. Bana ’sen akademik kariyer yap’ dedi. Ben de onu dinledim. Yüksek lisansımı da işletmede yaptım. Sonra 23 yaşında asistan oldum. Hayatımda hiç unutmadığım gün, anfide ilk ders verdiğim gündür. İnanın bir hafta dersin açılışını nasıl yapacağımı düşündüm, derse çalıştım. Sonra çok büyük keyif aldım bu işten. Şu anda genel müdürken de üniversiteleri yakından takip ederim.

İDO Genel Müdürü nasıl oldunuz?

Üniversitedeyken hep devlet ve sanayi işbirliğini istedik. Hep projeler ürettik. Ben Sayın Başkanımız Kadir Topbaş’ın davetiyle geldim. Uzun yıllar üniversitede yaptığım çalışmalar sayesinde bu iş beni buldu. Genel müdür koltuğuna oturduğumda akademisyenlikten gelmenin avantajlarını yaşadım. Değişime açık olmak, dinlemek, öğretici liderlik üniversitede kazanılan nitelikler.

Kaç yaşında genel müdür oldunuz?

34 yaşındaydım. Kurumla birlikte büyüdüm.

İDO nereden nereye geldi?
İDO ben göreve geldiğimde daha lokal bazda çalışıyordu. Şehir hatları yoktu. 30 iskelede sefer yapan, 500 bin araç ve 11 milyon yolcu taşıyan bir işletmeydi.

Şu andaki rakamlar nedir?

Şu anda 7 milyon araç, 102 milyon yolcu taşıyan, 82 noktada çalışan bir işletme. Deniz taksileri saymazsak 105 deniz aracımız var.

İstanbul’da deniz yeterince değerlendirilmiyor diye düşünüyorum. Yolcu taşımacılığında daha çok yapılacaklar var desem...

İstanbul’da bir deniz fırsatı var. Biz bunu görüyoruz. Belediye de bunu görüyor. Ulaşım sisteminin fizibilitesi, ekonomik alt yapısı çok önemli. Deniz potansiyeline uygun çözümlere ihtiyaç vardı İstanbul’da. Bir örnek deniz taksiler...

90 bin çağrı aldık

Çok güzel bir adım ama ne zaman arasak deniz taksi bulmakta zorlanıyoruz...

7 tane var ama sayısı artıyor kısa zamanda. Çok talep oldu. 80-90 bin çağrı almışız, 4 çağrıdan birine yanıt verebilmişiz.

Şehir hatlarını almak İDO’yu başka bir boyuta oturttu. Şehir hatları vapurlarına yönelik neler yapılacak bundan sonra?

İstanbul’da işe başladığımızda 2 işletme vardı. Şehir hatları devletindi ve Ankara’ya bağlıydı. Biz şehir hatlarını aldık. Bence cesaret örneğiydi. ’Sonuçta dünün İDO’su koskoca şehir hatlarını nasıl idare edecek?’denildi. Planlı şekilde şehir hatlarını yeniledik. En basiti Harem-Sirkeci hattında 2 bin araç taşınmıyordu günde, şimdi 15 bin araç taşınıyor. Yeni gemiler geldi. Eskiden bir kesim gemilere binmek istemezdi, şimdi herkes biniyor.

Feribot seferleri artırıldı? Kaç noktada, günde kaç kişiye hizmet veriyorsunuz?

Eskiden yalnızca Bandırma hattı vardı. Mudanya açıldı. Pendik’ten yeni hat açıldı. Eskihisar hattını da yeniledik. Marmara’da Avşa’ya, Erdek’e gidiyoruz.

İstanbul’da toplu ulaşımdaki payınız nedir?

Yüzde 5 paya sahibiz. Bu çok az ama bir farklılığımız da var: Bir yılda 7 milyon araç taşımışız. Yakıt tasarrufunu düşünün, trafikte yaptığı rahatlamayı düşünün.

Boğaz’da 2 yaka arası günde kaç kişi taşınıyor?

1.4 milyon insan 2 yaka arasında geçiş yapıyor. Yüzde 35’ini deniz yoluyla biz taşıyoruz. Biz yenilenirken özel sektör motorcuları da kendini yeniledi. Onlara da akbil verdik. Deniz ulaşımında kalite artışı oldu.

Şu anda sizin en yoğun olduğunuz aylar değil mi?

Evet, işimizin en çok yoğun olduğu aylar Temmuz ve Ağustos. 350 bin yolcuya çıktığımız oluyor. Araç taşımacılığında 9 ayda taşıdığımız aracı 3 ayda taşıyoruz.

Mehmet Ali Erbil haklıydı ama rötar yapan işletme değiliz

Mehmet Ali Erbil’i çok kızdırdınız. Bir yolcu olarak da haklı rötara sinirlenmekte.

10 dakikalık bir rötar oldu. Yolcu haklıdır ama o söz ettiği AK Parti aracı değildi, başbakanlık aracıydı. Ama dediğim gibi yine de haklı. O gün araç feribota sığmadı ve aracı sokmak için denemeler yapıldı, bu yüzden de rötar oldu. Bir genelleme yaparsak, biz rötar yapan bir işletme değiliz. Yüzde 98.9 tam zamanında kalkıyoruz.

Haliç’e çevreci motor

Haliç’te yeni motor seferleri olacak değil mi?

Evet. Haliç’e uygun yeni motorlar yapıldı. Haliç civarındaki tarihi doku mükemmel. Koç Müzesi orada... Bir de bu motorlar çevreci motorlar. Silikonlu boya kullanıldı, ayrıca da gürültüsüz çalışıyorlar. Eylül ayında sefere başlıyorlar.

105 deniz aracımız var

Deniz taksilerin sayısının artacağını söylediniz... İstanbul için 7 taksi çok az değil miydi?

Belli iskelelerden başladık. 80-90 bin çağrı geldi, 4 çağrıdan birine yanıt verebiliyoruz. Sayısı 15’e çıkacak.

Pahalı değil mi deniz taksiler? Kişi başına 25 liraya geliyor...

Deniz taksi toplu ulaşım aracı değil. Bebek’ten Bostancı’ya 109 liraya gidiyorsunuz yarım saatte. İşletme maliyeti, personeli inanın yüksek değil.

İDO’nun bir özelliği de araçlarının çoğunun yerli yapım olması...

Evet. Deniz taksi, Haliç motorları, vapurlar, arabalı, feribot ve Pendik’teki açık güverteli feribotlar çok farklı yeni araçlar ürettik. Çoğu Türkiye’de yapıldı bu deniz araçlarının.

Yurtdışından talep var mı?

Deniz Taksi’yi Dubai’de göreceksiniz. İşletmesini de yapmamızı istediler. Bizim deniz taksi gece, gündüz tarifesi, mil hesabıyla karadaki taksi gibi... Bize Dubai’den, Kuzey Ülkeleri’nden çok talep var. Ciddi bir bakım onarım ve operasyon deneyimimiz var. 105 farklı deniz aracımız var.

TAV gibiyiz yurtdışına gidebiliriz

Size gelen yolcu talepleri konusunda neler yapıyorsunuz?

Engelli vatandaşlar vapurlara binemiyordu. Yaşlılar ve bebek arabaları zor biniyordu. Bunları değiştirdik.

Ne gibi yenilikler yapacaksınız?

Feribotlarda havaalanları gibi check-in sistemi kuracağız. Bir yanımızla TAV gibiyiz... Yurtdışında işler de yapabiliriz. Bu alanda önemli bir birikime sahip olduk. Bizi zaten bir başvuru adresi olarak görüyorlar.