‘Hakia’ Google’a alternatif olur mu?

ABD’de yaşayan Türk nükleer fizikçi Dr. Rıza Can Berkan bundan iki yıl önce hakia.com adlı arama motoru kurdu. Yıllarca internet üzerindeki “arama” sistemleri üzerine çalışan Dr. Rıza Can Berkan’ın “hakia”sı diğer arama motorlarından farklı bir alt yapıya sahip. Hakia bir arama motoru.

Turkcell’in fikir babalarından Murat Vargı da bu projeye 5 milyon dolar yatırdı. Hakia’nın lansmanı Kasım ayında ABD’de yapılacak. Türkler ve ABD’lilerin birlikte çalıştıkları Hakia, İstanbul’da da ofis kurdu. Hakia şimdilik İngilizce, bir süre sonra diğer dillerde ve Türkçe de olacak.

Hakia’nın Genel Müdürü Dr. Rıza Can Berkan’ın müdür yardımcısı da 33 yaşındaki Melek Pulatkonak. Pulatkonak genç yaşında iyi kariyer yapmış bir finansçı. New York Borsası’nda çalıştıktan sonra 27 yaşında İMKB Başkanı Osman Birsen’in danışmanı olan Melek Pulatkonak, son zamanlarda tüm enerjisini Hakia’ya veriyor.

Pulatkonak’la dün sabah Bebek’te buluştuk, sohbet ettik. Herkesin aklına gelen ilk soruyu sorarak başladım ben de:

* Google’dan ne farkınız olacak?
Bizim indeksimiz farklı yapılandırıldı. Çok sık kullanığımız arama motorlarında şöyle yapıyoruz: Örneğin “meme kanseri” diye giriyorsunuz, bildiğiniz tüm arama motorlarında kocaman balon karşınıza çıkıyor. İçinde her şey var. Oysa Hakia’da farklı alternatifler anında çıkıyor karşınıza, sorduğunuz kavramı anlamak için direkt soru sorabiliyorsunuz, yani artı işaretlerine ya da tırnaklara gerek yok. Alt yapı kavram analizi yapıyor. Meme kanseri dediğinizde farklı galeriler karşınıza çıkacak. Çok aranan kelimeler için çıkış noktası sunuyor galeriler. Örneğin, “meme kanseri olmuş ünlüler kimlerdir?” diye direkt sorabiliyorsunuz. “Diyabet hastasıyım, meme kanseri oldum, tedavim nasıl olacak?” sorusunu da sorabiliyorsunuz. Bildiğimiz arama motorlarında bu cümleyi yazdığınızda milyonlarca döküman bulursunuz, çünkü diyabet ve meme kanseriyle ilgili her şey çıkar. Bu soruyu Hakia’da sorduğunuzda direkt tedaviler karşınıza çıkıyor. Fosforluyla çizili olarak sizin yanıtınız olan cümle gösteriliyor.

Başka bir örnek vereyim.

“Baş ağrısına hangi ilaç iyi gelir?” sorusunu sordunuz, sistem migren ve başağrısını ayırıyor. Örneğin yanıt olarak “aspirin iyi gelir” diyebiliyor.

Başka teknolojiler kavram analizi yapamıyor. Hakia bunu yapıyor.

* Bunu nasıl yapıyor? Neredeyse mikrofon olsa karşılıklı konuşacağız diye geçiriyorum içimden.
Pulatkonak aklımdaki soruyu okuyor gibi, “İleride bu tür sorular sorulacak ve bilgisayar yanıt verecek, son gelişmeler bu yönde” diyor.

Hedef ilk üç

Hakia’nın kavram analizi sistemini ontolojik semantik teorisinin fikir babası kabul edilen Purdue Üniversitesi Profesörü Victor Raskin tasarlamış. Prof. Haskin de Hakia’nın kadrosunda.

Hakia’nın hedefi tam olarak faaliyete geçtikten sonra en çok tıklanan ilk üç arama moturundan biri olmak. Hakia şu anda İngilizce olarak kullanıma açık ama henüz ancak evriminin yüzde 40’ını geliştirdi.

Hakia’nın tam olarak devreye girmesiyle internet kullanıcıları farklı bir arama deneyimi yaşayacak gibi görünüyor.