Türkiye’nin büyüme performansı

2006 yılı için satın alma gücü paritesine göre kişi başına gelir verileri Dünya Bankası tarafından açıklandı. Pazar günü verileri tanıttık. Türkiye dahil 21 ülkeyi kapsayan bir tablo hazırladık. 2006’yı 2000’le karşılaştırdık. Genel gözlemler yaptık.

Ancak analize haklı bir eleştiri yöneltilebilir. Türkiye açısından karşılaştırmayı 2000’le başlatmak yanlış olur. Çünkü 2001’de yaşanan büyük mali kriz büyüme hızını düşürür. Kriz, sonraki toparlanmanın doğru anlaşılmasını engeller.

Bugün karşılaştırmayı 2002 ile yapıyoruz. 2002’de Türkiye ekonomisi yüzde 7.9 büyüdü. Yani milli gelir kriz öncesi düzeyine yaklaştı. Ayrıca AKP’nin 2003’te iktidara gelmesi de bu dönemi siyasi açıdan daha anlamlı kılıyor.

Başarıyı ölçüyoruz

Tablonun ilk iki sütununda 2002 ve 2006 yılları için satın alma paritesi ile cari dolar cinsinden kişi başına gayrisafi milli gelir yer alıyor. Üçüncü sütunda dört yıllık ortalama büyüme hızı var.

Pazar günü 21 ülkeye bakmıştık. Bunlardan Türkiye dışında sadece beşini buraya taşıdık: Çin, Arjantin, Hindistan, Rusya ve Romanya. Neden? Bu dönemde Türkiye’den daha yüksek büyüme hızları tutturmuşlar. Dikkat: Tek ülkeler sadece bilgi amaçlıdır.

Bizi esas ilgilendiren ülke kategorileridir. Yani tablonun alt bölümüdür. Türkiye’nin nispi büyüme performansını bunlara bakarak değerlendirme olanağını buluyoruz. Sonuç derhal görülüyor. Türkiye’nin ortalama büyüme hızı yüzde 8.8 olmuş. Buna karşılık “orta-alt gelir” grubundaki ülkeler (2006’da kişi başına gelir 7.020 dolar) yüzde 10.8 büyümüş. 2 puan daha yüksek. Bekleneceği gibi Çin ve Hindistan bu grupta yer alıyor.

“Düşük ve orta gelir” kategorisi dünya ekonomisinin en büyük grubunu oluşturuyor. Büyüme hızı Türkiye’den 0.3 puan daha yüksek: yüzde 9.1. Bu sonucun da Çin ve Hindistan’ın yüksek büyümesinden etkilendiğini söyleyebiliriz.

Türkiye kimlerden daha başarılı çıkıyor? Bir: “Orta-üst gelir”, “Yüksek gelir - OECD”, “Euro bölgesi” velhasıl zenginler Türkiye’den daha yavaş büyümüş. İki: Aynı şey yüksek borçlu fakir ülkeler için geçerli.

Özetleyelim. Türkiye’nin 2003-2006 arasında kendi yakın geçmişine kıyasla çok başarılı bir büyüme dönemi geçirdiği doğrudur. Ancak, bu dönemde bile performansı kendisi ile aynı gelişmişlik düzeyindeki ülkelerin altında kalmıştır.

Kişi Başına Gayrisafi Milli Gelir (Satın Alma Gücü Paritesi)

Cari dolar (000) 2002 2006 Büyüme

hızı %

Çin 4,730 7,740 13.1

Arjantin 9,750 15,390 12.1

Hindistan 2,590 3,800 10.1

Rusya 7,940 11,630 10.0

Romanya 6,950 9,820 9.0

Türkiye 6,460 9,060 8.8

Orta-alt Gelir Ülkeler 4,662 7,020 10.8

Düşük ve Orta Gelir Ülkeler 4,004 5,664 9.1

Orta-üst Gelir Ülkeler 8,151 10,817 7.3

Dünya Ortalaması 7,962 10,218 6.4

Yüksek Borçlu Fakir Ülkeler 1,150 1,415 5.3

Yüksek Gelir OECD ülkeleri 29,693 35,867 4.8

Euro Bölgesi 26,755 31,429 4.1