Şubat’ta enflasyon

Küresel mali piyasalar bu hafta çok dalgalandı. Borsa endeksleri bir aşağı bir yukarı zıplayıp durdu. Yüksek volatilite tehlike işareti mi? Olabilir. Ama Libya, petrol fiyatı, vs. siyasi ve ekonomik belirsizliği de yansıtabilir.

Yaşam memnuniyeti araştırması 2010 bulguları TÜİK tarafından yayınlandı. ‘Mutluyum’ diyenlerin oranı 2009’a göre 6.8 puan artışla yüzde 61.2 ’ye yükselmiş. Hızlı büyüme vatandaşın keyfini yerine getirmiş.

Cuma günü Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ekonomi yazarları ile bir araya geldi. Gelenek oldu; yılda en az iki kez buluşuyoruz. Hazine müsteşarı seyahat nedeni yoktu. Merkez Bankası yönetimi tam kadro geldi. Sorunları tartıştık. Çok yararlı oldu.

Rekor kırıldı ama...

TÜİK Şubat enflasyon verilerini Perşembe günü açıkladı. Tüketici fiyatlarında (TÜFE) bu kez hiç sürpriz olmadı. Tam piyasanın beklediği düzeyde, yüzde 0.7 çıktı. Böylece yıllık TÜFE artışı yüzde 4.2’ye geriledi. Kırk küsur yılın rekorudur.

Ancak bu durum fazla ilgi uyandırmadı. Tersine, medyada enerji ve gıda fiyatlarındaki artış ve TL’nin değer kaybının yarattığı riskler vurgulandı. “Enflasyon yükseldi” başlığına bile rasladım.

Bu havayı “yüksek faiz lobisinin” başarı hanesine yazabiliriz. Yeni para politikası eski güzel günleri bitirdi. Baskılar işe yaramadı. Son umut enflasyon kaldı.

Enflasyon yükselecek, Merkez Bankası yüksek faizlere geri dönenecek! Göreceğiz.

Merkez Bankası Beklenti Anketinde piyasanın bir yıl önce ne beklediğine baktım: yüzde 6.9. Neredeyse üç puan fark var. O arada gözüm kendi tahminime takıldı: yüzde 4.2. Hayret! İnanın bana, çok ender başıma geliyor.

Fiyatlar üzerinde talep baskısını ölçmek için uzun süredir kiraları izliyoruz. Yıllık kira artışı yüzde 4 ama Ocak’tan Şubat’a bir kıpırdama var. Takvim ve mevsim etkisi düzeltilince de küçük bir artış çıkıyor. Devam ederse çok önemlidir.

ÜFE ve TÜFE eğilimleri

“Enflasyon yükselir” tezine bir destek üretici fiyatlarından (ÜFE) geliyor. ÜFE Şubat’ta yüzde 1.7 arttı.

Yıllık artış yüzde 10.9’a yani TÜFE’nin iki buçuk katına tırmandı. Maliyetlere baskıyı gösterdiği düşünülüyor.

ÜFE konusunda rahatsızlıklarımı uzun süredir seslendiriyorum. Neyi ölçtüğü ve ne işe yaradığı belirsiz bir endekstir. Taşıdığı bilgi aslında pek güvenilir değildir. Üstelik çok dalgalanır. O nedenle analizlerimde kullanmam. Ama son dönemin bir gelişmesi ilgimi çekti.

2007’den bugüne yıllık TÜFE ve ÜFE artışı aşağıdaki grafikte yer alıyor. Dalgalı çizgi ÜFE’dir. Mart 2010’a kadar iki endeks arasında sistematik bir ilişkiden söz edebiliyoruz. Yükseliş ve düşüşleri beraber yapıyorlar.

Mart-Kasım 2010 arasında yeni bir eğilim beliriyor. İki endeks yüzde 8-10 aralığında çakışıyor. Yani yıllık TÜFE ve ÜFE artışları eşitleniyor. Aralık 2010’da bu dönem bitiyor. Üç aydır TÜFE düşerken ÜFE yükseliyor.

Seriler 2004’e geri gidiyor. Kontrol ettim. İlk kez böyle bir eğilim zıtlaşması ortaya çıkıyor. Acaba neden? Enflasyonun geleceği açısından ne anlama geliyor? İşte size bir bilmece!