Para politikasını anlamak

ABD son dakikada “bütçe uçurumuna” düşmekten kurtuldu. Yumurta kapıya gelince yasama organı yılın ilk günü çalışmak zorunda kaldı. Bir paket üzerinde anlaşma sağlandı. Obama’nın onayına yollandı.

Böylece dünya ekonomisi de gereksiz bir sıkıntıdan kurtuldu. Ama çabuk sevinmeyin. Sorun çözülmedi. Bütçe açığı ve kamu borç düzeyi hâlâ önemli bir siyasi kutuplaşma nedenidir. Yeni bir kriz her an patlayabilir.

Kasım dış ticaret verileri TÜİK tarafından yayınlandı. Piyasa dış ticaret açığını 6.4 milyar dolar bekliyordu. İhracat tuttu ama ithalat daha yüksek geldi. Dış açık 7.2 milyar dolar oldu. Kurban bayramı etkisi karşılaştırmayı zorlaştırıyor. Aralık verileri çıkınca ayrıntısına bakacağım.

TÜİK bugün aralık enflasyonunu açıklıyor. İTO’nun İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi aralıkta yüzde 0,4 arttı. Piyasa tüketici fiyatlarında yüzde 0,4 artış öngörüyor. Ben biraz daha iyimserim. Yüzde 6 hedefinin tutacağını düşünüyorum.

Yararlı bir sunum

Geçen hafta Bahçeşehir Üniversitesi’nde düzenlenen para politikası panelini duyurmuştum. Seyfettin Gürsel yönetti. Merkez Bankası’ndan Hakan Kara bir sunum yaptı. Murat Üçer, Cevdet Akçay ve ben tartıştık.

Benim dışımdaki katılımcıların sunumları BETAM’ın sitesine konuldu (http://betam.bahcesehir.edu.tr ). Maalesef sıkışık bir dönemime denk geldi. Konuşmamı yayınlanabilir hâle getiremedim. Para politikası ile ilgilenenlere sunumları dikkatle incelemelerini tavsiye ederim.

Hakan Kara para politikasının genel çerçevesini çizdi. Adı içeriğini iyi özetliyor: “Para politikasını anlamak”. Merkez Bankası’nı para politikasında yeni arayışlara yönlendiren nedenlerle başladı. Ardından geliştirilen yeni araçları ayrıntılı şekilde açıkladı. Sonra son iki yılın konjonktürünü bu perspektiften değerlendirdi. Tahmin edileceği gibi, yeni politikayı başarılı buluyor.

Bilgi Üniversitesi son sınıfta para politikası dersini veriyorum. Son haftaları Türkiye’nin güncel konularına ayırırım. Bu yıl yeni para politikasına odaklandık. Son derste Kara’nın sunumunu kullandım. Yeni politikanın zaman içinde evrimini de görme fırsatını verdi.

Döviz kuru politikası

Sunumda Merkez Bankası’nın döviz kurunu kredi artışı ile eşdeğer bir politika hedefi gördüğü net şekilde ifade ediliyor. Sayfa 15’in başlığı: “Finansal istikrar açısından döviz kuru”. Metni aynen alıyorum.

“Döviz kurundaki aşırı değerlenme başta bilanço kanalı olmak üzere birçok kanaldan sistemik riski artırarak makroekonomik ve finansal istikrarı bozabilmektedir. Türkiye gibi yükselen ekonomilerde yerli para biriminin hızlı değerlenmesinden olumlu etkilenen firma bilançoları kredi büyümesini ivmelendirici etki yapabilmektedir. Yerli paranın aşırı değer kaybetmesi de belirsizlik ve bilanço kanalından finansal istikrarı olumsuz etkilemektedir.

TCMB, yeni politika çerçevesinde döviz kurundaki aşırı hareketlere kayıtsız kalmamaktadır.”

Döviz kurunun favori konularımdan biri olduğu biliniyor. Anlaşılan 2013’te de çok kur tartışacağız.