İlk çeyrekte maliye politikası

Ocak istihdam ve işsizlik verileri dün TÜİK tarafından açıklandı. Aralık-şubat dönemini kapsıyor. İşsizlik oranı yüzde 10,6’ya yükseldi. Mevsim etkisi arındırılınca yüzde 9,4’e geriliyor. İkisi de geçen yılın 0.4 puan üzerindedir.

Para Politikası Kurulu bugün toplanıyor. Mali piyasaların faiz falı sürüyor. En azından bazı faizlerin ineceği kesin duruyor. Pazar yazdım. Sürpriz ihtimali bana yüksek geliyor. Göreceğiz.

Emtia ve petrol fiyatlarında düşüşe dikkatinizi çekerim. Örneğin petrolün varili (Brent) dün 101 dolara indi. Geçen yıl 120 dolar düzeyinde seyrediyordu. Pompaya hemen yansımasa bile enflasyon ve dış açık açısından iyi haberdir.

İstikrarın sırrı

Devasa dış açıklara ve biriken dış yükümlülüklere rağmen nasıl oluyor da Türkiye ekonomisinde istikrar sürüyor? Vatandaş anlamakta zorlanıyor. Geçmiş deneyimleri hatırlayınca hak veriyorum.

Bilmecenin çözümü sıkı maliye politikasında yatıyor. AKP hükümetleri bütçe disiplinini başından itibaren ciddiye aldı. Bütçe açığı daralınca kamu borcunun milli gelire oranı geriledi. Maastricht kriterinin çok altına indi.

Maliye politikasının ille bu kadar sıkılması gerekiyor muydu? O kanıda olmadığımı özellikle sonbaharda epey vurguladım. Benim itirazlarım tekniktir. Ancak maliye politikası siyasi tercihleri yansıtır. Nihai kararı seçmen verecektir.

Bütçeden al haberi

İlk çeyrek bütçe gerçekleşmesi Maliye Bakanlığı tarafından açıklandı. Bütçenin üç aylık açığı 0.9 milyar TL’de kaldı. Geçen yıl 6.4 milyar TL idi. Faiz-dışı fazla da 3.8 milyar TL artarak 14.2 milyar TL’ye yükseldi.

İlginç bilgi var mı? Biri faiz ödemelerinde sert düşüştür. İlk çeyrekte geçen yıla göre nominal yüzde 12, reel yüzde 19 daha az harcama yapıldı. Yıllık bazda da tarihi rekordur. Düşük faiz politikasının hediyesidir.

Diğeri yatırım harcamalarında patlamadır. İlk çeyrekte geçen yıla göre yüzde 140 arttı. Faiz-dışı harcama artışının beşte biri yatırımlardan kaynaklanıyor. Vergilerin tüketim ya da transfer yerine yatırıma harcanması rekabet gücüne olumlu katkı yapar.

Velhasıl bütçenin istikrarı desteklediği açıktır. Ya büyüme? O ayrı konu...