İlk çeyrekte enflasyon
.
Normal olarak milli gelir analizi ile devam ederdim. Ancak mart enflasyon verileri dün TÜİK tarafından açıklandı. Çeyrek sonuçlarına mutlaka bakıyorum. Önce pazar yazısına bırakmaya düşündüm. Sıcağı sıcağına ele almayı tercih ettim.
Ayrıntılara girmeden kritik soru ile başlayalım. Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu koşullarda enflasyonda tehlikeli bir tırmanış mümkün müdür? Cevap: Değildir. Çünkü iç talep ya da bütçe kaynaklı bir enflasyonist baskı yoktur.
Bu temaya aşinasınız. 2012 boyunca işledim. Türkiye ekonomisinin temel riski yükselen enflasyon değil, düşen büyümedir dedim. “Eyvah, enflasyon başını aldı gidiyor” gürültüsünün gerisinde mali kesimin yüksek faiz hayalinin yattığını vurguladım.
Koşullar ilk çeyrekte de değişmedi. Reel kesimin sevdiği tabirle “piyasada yaprak kıpırdamıyor”. Ekonomik canlılığın iyi bir göstergesi elektrik tüketimidir. Ocak ve şubattan sonra martta da geçen yıla göre geriledi.
Temel veriler
Martta tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 0.7 yükseldi. Piyasa daha düşük bekliyordu; ben tam tutturdum. Böylece yıllık TÜFE artışı yüzde 7.3’e ulaştı. Şubatta yüzde 7, bir yıl önce ise yüzde 10.4 idi.
Üretici fiyatlarının (ÜFE) taşıdığı bilgi kısıtlıdır. Martta yüzde 1 yükseldi. Ama yıllık artış yüzde 2.3’te kaldı.
Zaten 2012 başından bu yana TÜFE’nin altında seyrediyor. Şubatta yüzde 1.8’e kadar inmişti.
Merkez Bankası’nın izlediği ÖKTG-I endeksine dönelim. Çekirdek enflasyon diyebiliriz. Yıllık artışı beş aydır yüzde 5.8 düzeyinde yatay seyrediyor. Mevsim etkisi arındırılınca aylık artış yüzde 0.5 çıkıyor. Altı aylık ortalamaya eşittir.
Sevdiğim ayrıntılar
Yakından izlediğim kalemlere geliyorum. Biri kiradır. Talep enflasyonu açısından öncü göstergedir. Çok cüzi bir kıpırdama var. Yıllık kira artışı yüzde 5.8’e yükseldi. Geçen yılın 1,3 puan üzerindedir. Ama hâlâ genel endeksten 1.5 puan düşüktür.
Diğeri berber fiyatlarıdır. Erkek ve kadın berber fiyatlarının ağırlıklı ortalamasını (kadın 0.7) kullanıyorum. Yıllık artış yüzde 8 civarında dalgalanıyor. Martta yüzde 8.3 oldu. Geçen yılla aynıdır. Dolayısı ile yıl sonu enflasyon tahminimi (yüzde 5.4) değiştirmiyorum.