İlk çeyrekte dış ticaret
.
Küresel mali piyasaların keyfi yerinde duruyor. New York’ta DowJones endeksi rekor düzeyde (13.200) dolaşıyor. Avrupa o kadar iyimser değil; ona rağmen euro biraz güçlendi. Son baktığımda parite 1.32’yi aşmıştı.
İçeride İMKB-100 endeksi 60 bin civarında yatay seyrediyor. Ona rağmen 2012’de dolar cinsinden verimi yüzde 30’u buldu. Ligin tepesine oturdu. TL ise değer kazanıyor. Döviz sepeti 2.04 TL’ye kadar geriledi.
Perşembe günü nisan enflasyonu açıklanıyor. Enerji fiyatlarına yapılan zamlar TÜFE’yi tırmandıracaktır. Yüzde 1.5 bile olabilir. Yıllık enflasyon yüzde 11’i geçer. 2008 yazından bu yana en yüksek düzeydir.
1 Mayıs işçi bayramı benim neslimin özel günlerinden biridir. Taksim’de kutlanmasının sembolik anlamı vardır. İslamcı solcuların da katılma kararı alması beni ayrıca mutlu etti.
Ticaret açığı daralıyor
Mart dış ticaret verileri TÜİK tarafından yayınlandı. Bu kez piyasa tutturdu. 12.7 milyar dolar ihracat, 20.1 milyar dolar ithalat ve 7.4 milyar dolar açık bekleniyordu. Aynı sıra ile, 13.7 milyar dolar, 20.6 milyar dolar ve 7.4 milyar dolar geldi.
Martta geçen yıla göre ihracat yüzde 12 artarken ithalat yüzde 5 geriliyor. Dolayısı ile dış ticaret açığı yüzde 25 (2.5 milyar dolar) azalıyor. Aynı eğilimi ilk çeyrek verilerinde görüyoruz. Geçen yıla göre ihracatta yüzde 14 artış, ithalatta yüzde 1, dış açıkta yüzde 19 düşüş var.
Yıllık ihracat 139 milyar dolara yükseldi. Tarihi rekordur. Yıllık ithalat rekora 242 milyar dolarla şubatta ulaşmıştı. Martta 241 milyar dolara indi. Yıllık dış ticaret açığı ise zirveyi 107 milyar dolarla Ekim 2011’de görmüştü. Martta 102 milyar dolara geriledi.
Aylık, üç aylık ve yıllık sayıları bilerek verdim. Çünkü üçü de aynı yönde hareket ediyor: İhracat artıyor, ithalat azalıyor, dış ticaret açığı daralıyor. “Yumuşak iniş” senaryosu ile uyumludur. İktisat politikasının başarısıdır.
İki ilginç eğilim
Birincisi, euro bölgesinde büyümenin durması AB’ye ihracatı vuruyor. İlk çeyrekte AB’ye ihracat yüzde 2 düşüyor. Diğer ülkelere ise yüzde 26 artıyor. Neticede AB’ye ihracatın payı geçen yıl yüzde 48 iken bu yıl yüzde 42’ye iniyor. Yakın gelecekte bu eğilimin değişmesi için bir neden görülmüyor.
İkincisi, yüksek enerji fiyatları ekonomide dengelenmeyi zorlaştırıyor. İlk çeyreğe bakalım. Enerji-dışı ithalattan kaynaklanan açık 6.7 milyar dolar düşüyor. Ancak net enerji ithalatında 2.3 milyar dolar artış bunun dış ticaret dengesine yansımasını kısıtlıyor. Kısa dönemde enerji fiyatlarının gevşemesi ihtimali yoktur. Yani bu eğilim de devam edecektir.