Enflasyon raporu

1 Mayıs benim neslim için simgesel değeri yüksek bir gündür. Çocukluğumuzda Bahar Bayramı denirdi. İşçi Bayramı olması için çok kavga verildi. 1977 katliamını birinci elden yaşadık. Taksim meydanına geri dönülmesi beni çok mutlu etti.

TÜİK Mart ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Son beş ayın eğilimlerinde bir değişiklik görülmüyor. İlk çeyrekte geçen yıla kıyasla ihracat yüzde 16, ithalat yüzde 42, dış ticaret açığı yüzde 74 azaldı. Ayrıntılarını ayrı bir yazıda ele almak istiyorum.

Yeni kabinede ekonomi yönetimini değişti. Ali Babacan’ın başbakan yardımcılığı resesyonla mücadelede aktif bir tavır arayışının işareti olabilir. Yeni Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in işi özellikle zor duruyor.

Küresel borsalarda bahar havası sürüyor. Nedenleri hakkında çeşitli rivayetler dolaşıyor. “Spekülatör gelgeli” diyenler, mali krizde dibin göründüğünü düşünenler, geçici bir düzeltme olduğunu önerenler var. İzliyoruz.

Enflasyon tahminleri düşüyor

Merkez Bankası yılın ikinci Enflasyon Raporu’nu açıkladı. Ekonomik konjonktürün en önemli metni olduğunu sürekli vurguluyorum. Başkanın yaptığı sunuş konuşmasını herkese öneririm. Fırsat bulanlar tam metni okumalıdır.

Banka yönetimini kutlamak istiyorum. Raporun analiz ve sunum kalitesi hızla yükseliyor. Enflasyon hedeflemesi rejiminin gerektirdiği şeffaflığın yavaş yavaş içselleştirildiğini gösteriyor. Olumludur.

Para politikasında Merkez Bankası’nın kendi enflasyon ve büyüme tahminleri özel bir öneme sahiptir. Maalesef bizde hâlâ büyüme tahmini yerine daha muğlak “çıktı açığı” kavramı kullanılıyor. Doğrusu bir an önce büyüme tahminlerinin de açıklanmasıdır.

2009 için enflasyon tahminlerinin son dönemde nasıl değiştiğine bakalım. Aralık 2008’de yıl sonu enflasyon yüzde 7.5 öngörülüyordu (yüzde 5.5-9.5 aralığı). Ocak’ta yüzde 6.8’e indirildi (yüzde 5.4-8.2 aralığı). Nisan’da ise yüzde 6’ya düştü (yüzde 4.8-7.2 aralığı).

Buradan Merkez Bankası’nın 2009 için kendi enflasyon tahminini son dört ayda 1.5 puan aşağı çektiğini görüyoruz. Yılbaşında 2009 enflasyonunu yüzde 6 tahmin ettiğimi hatırlatırım. (4 Ocak 2009).

Bir değişiklik daha var. Ocak raporunda ekonominin erken ve geç toparlanmasına göre iki alternatif senaryo yer alıyordu. Nisan’da iyimser senaryo terkedilmiş. Geç toparlanma halinde yıl sonu enflasyonu yüzde 5.2 tahmin ediliyor (yüzde 3.9-6.5 aralığı).

Faiz indiriminin etkisi

Raporda (s.11-14) çok önemli bir analiz var. Merkez Bankası haklı ve önemli bir soruya cevap arıyor. Kasım 2008’den bu yana hızlı faiz indirimine gidilmemesi halinde 2009’da enflasyon ve büyüme ne olurdu?

Fiilen olmamış bir olayın etkilerini hesaplamak daima çok zordur. Spekülasyonlara açıktır. Ancak aynı ölçüde yararlıdır. Para politikasının ekonomiyi nasıl etkilediğinin anlaşılmasını kolaylaştırır.

İlk senaryoda gecelik faiz her ay sadece yarım puan düşerek Nisan’da yüzde 13.75’e geriliyor. Bu durumda fiilen uygulanan politikaya kıyasla büyüme yüzde 2.4 daha düşük çıkıyor. Yıl sonu enflasyonu ise yüzde 3.8’e iniyor.

İkinci senaryoda gecelik faiz Kasım-Nisan arasında yüzde 16.75’de sabit tutuluyor. Bekleneceği gibi, bu durumda 2009’da büyümede 4.3 puan ek düşüş oluyor. Yıl sonu enflasyonu ise yüzde 2’ye geriliyor.