Döviz kuruna bakıyoruz

Siyasetin zemini daima çok kaygandır. Gerginliklerin biriktiği görülmez. Ama sıradan bir olay kıvılcımı çakar. Gösteri protestoya, protesto şiddete dönüşür. Yönetim süreci doğru okuyamaz.

Denetimi kaybeder.

Yarı Türk yarı Fransız bir dostumdan mesaj geldi. Televizyonda gördüğü manzara ona 1968 Paris’inde De Gaulle’e karşı başlayan hareketi ve “10 yıl, yetti artık!” sloganını hatırlatmış. Doğru gözlem. Başbakan’ın o hikâyenin sonunu öğrenmesinde yarar var.

Mayıs enflasyonu yüzde 0,15 çıktı. Piyasa beklentisinin altında ama geçen yılın üzerindedir. Gıda ve petrol fiyatlarında gevşeme enflasyonu aşağı çekiyor. Kur artışının etkisini telafi edebilir mi? Edemez ama hafifletir.

Döviz ayrıştı

Dünya borsaları zaten tatsız bir dönemden geçiyordu. Üstüne iç siyasi sorunlar eklendi. Mali piyasalar fena karıştı. Borsada kayıplar yüzde 8’i geçti. Gösterge tahvil faizi de yüzde 6,4’e tırmandı. Türkiye’nin geçmiş deneyimleri bu koşullarda en sert hareketin dövizde yaşanacağını söylüyor. İlginç şekilde öyle olmadı. Sepet kur sabah 2.20 TL’ye yöneldi. Ama orada tutunamadı. 2.18 TL civarına yerleşti.

Nedeni yeni para politikası çerçevesinde geliştirilen araçlardır. Özellikle Rezerv Opsiyon Mekanizmasıdır. Merkez Bankası başından itibaren kurda oynaklığı azaltacağını vurguladı. Haklı çıktığını görüyoruz.

Uzun dönemde kur

Kurun yarınını düşünürken mutlaka geçmişini hatırlamak gerekir. Parite değişimleri tek başına doların anlamını kısıtlıyor. O nedenle “0.5 $ + 0.5 Euro” döviz sepeti tercih ediliyor. Grafik 11 yılı kapsıyor. Haziran için bugünkü kuru (2.17 TL) varsaydım. Küresel kriz öncesinde sepet kur 1.60 etrafında dalgalanıyor. 2006 başında 1.45’e kadar iniyor. Altı ay sonra 1.81 ile zirveyi görüyor. Küresel kriz kuru yukarı itiyor. Merkez 1.80’e, dip 1.70’e, zirve ise 1.97’ye yükseliyor.

2011’de yeni para politikası ile zıplıyor. Sonbaharda 2.17’yi görüyor. 2012 yazında 2.01’e iniyor. Politika değişince gene artışa geçiyor. Yeni merkezin 2.00’yi aşacağı açıktır. Bilinmeyen, ekonomi yönetiminin hedefidir. 2.10 TL mi? 2.20 TL mi? Çabuk öğreniriz.