Büyük sızıntı

İletişim teknolojisindeki tarihi dönüşümün insanoğlunun yaşamını altüst edeceği baştan belli olmuştu. Ancak bu sürecin hangi somut bağlamda gerçekleşeceği bilinmiyordu.

Hep böyle olur. Genel eğilimler doğru saptanır. Ayrıntılar ise şaşırtır.

Akla önce bireyin refahına etkileri geldi: bilgisayarlı cep telefonları, akıllı evler, sosyal paylaşım siteleri, internet alışverişi vs. Vizyon sahibi müteşebbisler hızla yeni ürünleri güncel yaşama taşıdı. Bugün Amazon’suz, iPhone’suz bir dünyayı tahayyül etmek bile zor.

Siyasetin de bu dönüşümün kapsama alanına gireceği çok açıktı. On beş yıl öncesini, internetin ilk günlerini, ortalıkta dolaşan ütopyaları hatırlayın. Özellikle modern toplumun tanımlayıcı kurumlarından temsili demokrasiyi tasfiye etmesi öngörülüyordu.

Mantık basitti. Yeni teknolojiler vatandaşa toplumsal kararlara doğrudan katılma olanağını veriyordu. Artık siyaseti temsilcileri aracılığı ile götürmesine gerek kalmamıştı. Doğrudan demokrasi çağı gelmişti.

Şeffaflık devrimi

Ama öyle olmadı. Şimdi olayı daha iyi görebiliyoruz. ABD gibi siyasi yapısı bu yönde evrime müsait ülkelerde bile doğrudan demokrasi vatandaşı cezbetmedi. Toplumsal yönetimi birilerine devretmenin rahatlığı tercih edildi.

Dolayısı ile siyasi devrim beklenmedik bir köşeden vurdu.

Karar alma tekelini elinde tutanların en büyük gücüne saldırdı. İktidar sahibi olmayı tanımlayan unsurların belki de en önemlisini, gizlilik duvarını tuzla buz etti.

Lafı uzatmayalım. İleşitim teknolojisindeki gelişmelerin siyasette yarattığı kalıcı devrimi “şeffaflık” sözcüğü özetliyor. Devletin içinin sıradan vatandaşların seyrine açılmasının önemini ne kadar vurgulasak azdır.

Türkiye’nin yakın geçmişi iyi örnektir. Dinlenen telefonların, internete düşen belge, ses bandı ve videoların, ele geçen CD ve sabit disk arşivlerinin vs.

Türkiye siyasetini kökten değiştirdiği çok açıktır.

Daha yolun başında olduğumuzu unutmayalım. İktidar sahipleri ellerindeki bütün olanaklarla şeffaflığa karşı mücadele edecektir. Beyhudedir. Toplumun dişine bir kere kan değdi. Kamuda gizlilik olgusu bitmiştir.

WikiLeaks

İnternette biraz dolaştım. Wiki: Hawai dilinde “hızlı”.

İnternet ansiklopedisi wikipedia’nın (hızlı ansiklopedi) kurucusu Larry Sanger tarafından tanıştırıldık. Leaks: İngilizce sızıntı, kaçak vs. demek. Birleştirince “hızlı sızıntı” oluyor.

WikiLeaks tarafından açıklanan son ABD belgeleri bence insanlık tarihinde önemli bir anı simgeliyor. Geçmişte devletin iç yazışması savaşta mağlubiyet ya da köklü rejim değişikliği dışında gizli kalırdı. İktidarı kullananlar bunu bilmenin güveni ile davranırdı.

WikiLeaks bu geleneği bitirdi. İktidar sahiplerinin toplumla aralarına inşa ettikleri gizlilik duvarını yıktı.

Siyasi devletçiliğe uzun tarihinin en büyük darbesini vurdu. Doğrusu bu gelişmeden fevkalade mutluyum. Devamını heyecanla bekliyorum.