Big Mac kurları

Cari işlemler açığı Mayıs’ta piyasa beklentisinin üzerinde, 7.5 milyar dolar çıktı. Fark yurtdışına temetttü ödemesinde ani artıştan kaynaklanıyor. Yabancı yatırımların bir de kar transferi boyutu olduğunu hatırlattı.

Döviz piyasasında gerginlik sürüyor. Sepet kur haftayı 2.25 TL’den kapattı. Cuma gün içinde bir ara onu da aşmıştı. Gösterge tahvil faizi de yüzde 9’un üstünde kalmaya devam ediyor. Bakalım, bu hafta nasıl geçecek.

Köfteden al haberi

The Economist artık Big Mac kurlarını yılda iki kez hesaplıyor. Ocak sonuçlarına bakmıştım (12 Şubat). TL aşırı değerli paralar arasında çıkmıştı. Temmuz sonuçları yeni yayınlandı.

Yöntemi hatırlatalım. Her ülke için yerli para ile Big Mac fiyatları alınıyor. Geçerli kurdan dolara çevriliyor. ABD fiyatı ile bölününce hangi oranda ucuz ya da pahalı olduğu ortaya çıkıyor. “Köfte reel kuru” da denebilir.

Hesapta dolar kuru 1.96 TL kullanılıyor. Yani TL’nin son değer kaybını yansıtıyor. Ocak’da Big Mac Türkiye’de 4.78 dolar, ABD’de 4.38 dolardı. Temmuz’da ise bizde 4.34 dolara inerken ABD’de 4.58 dolara yükseliyor.

Hâlâ aşırı değerli

Yakın geçmişte TL’nin aşırı değerli olduğunu yazmaktan yoruldum. IMF’in, OECD’nin, Williamson’un, vs. hesaplarından örnekler verdim. Kurdaki son hareketin de bu durumu değiştirmediği açıktır.

The Economist’in verilerine internetten ulaşılıyor. Big Mac’in başka ülkelerdeki dolar fiyatını Türkiye ile karşılaştırdım. Fiili yada muhtemel rakiplere baktım. Big Mac’in daha ucuza satıldığı ülkeler arasında şunları saptadım (yüzde oran parantez içinde):

Polonya (37); Macaristan (14); Kore (21); Güney Afrika (58); Endonezya (35); Malezya (47); Meksika (34); Yunanistan (23); Portekiz (13); vs. Lafı dolaştırmaya hiç gerek yoktur. Mevcut kurda bile TL hâlâ aşırı değerlidir.