ABD Hazinesi kime borçlu?

Gene sayı hatası yapmışım. Yazımı gazetede okurken farkına vardım. Dikkatli bir okuyucum da mesaj yolladı. Enerji ve altın dışı ticaret açığında zirveye göre düşüş 10 milyar dolar demişim. Doğrusu 20 milyar dolardır. Üstelik grafikte görülüyor!

Canım sıkıldı. Yazımı yollamadan mutlaka birkaç kez okurum. Nasıl atladığımı anlamadım. Grafiğin verileri de elimin altında idi. Ne diyebilirim? Özür dilerim.

Ocak enflasyon verileri dün TÜİK tarafından açıklandı. Merkez Bankası tütün ürünlerine yüksek zamların etkisine dikkat çekmişti. Piyasa tüketici fiyatlarında yüzde 1,1 civarında artış bekliyordu. Bayağı daha yüksek, yüzde 1,7 çıktı.

Yazı konusu yapmaya değer yeni bilgi var mı? Doğrusu pek bulamadım. Sert kış koşulları sebze fiyatlarını yukarı çekti. Diğer göstergeler ana eğilimde bir bozulmaya işaret etmiyor. Şubatta yeniden bakarız.

ABD’nin kamu borcu

ABD’nin büyük bütçe açıkları ve hızla artan kamu borcu bütün dünyanın ilgisini çekiyor. Aynı zamanda ülke içinde konjonktür politikasında kutuplaşma yaratıyor. Tutucular maliye politikasının sıkılmasını istiyor. Keynes’çiler direniyor.

Turkey Data Monitor’a daha önce referans verdim (www.turkeydatamonitor.com). Verilere çabuk ulaşmakta ve literatürü izlemekte çok yararını görüyorum. ABD hazinesinden alacaklıların dağılımı hakkında ilginç bir çalışmadan bu şekilde haberim oldu.

“ABD Hazine kâğıtlarının sahibi kim?”(macromon.wordpress.com/2013/01/30/who-owns-the-u-s-treasury-market) Eylül sonu itibariyle Hazine’nin toplam borcu 16.1 trilyon dolar. Milli gelirin yüzde 102’sine denk geliyor. Ancak, bunun 4.8 milyar dolarının alacaklısı da Merkez Bankası dışındaki kamu kuruluşları.

Onları düşünce 11.3 trilyon dolar borç (milli gelirin yüzde 71’i) Merkez Bankası ve özel kuruluşların alacağı oluyor. Buna toplumun elindeki borç (publicly held debt) deniyor. Benzer bir tanımı Türkiye için yakında kullanmıştım.

Alacaklılar kim?

Yabancıların alacağı 5.6 trilyon dolara ulaşıyor. Takriben borcun yarısı ediyor. Daha ilginci, bunun 4 trilyon doları resmi yabancı kuruluşlarda çıkıyor. Yani başka devletler borcun üçte birden fazlasını (yüzde 36) elinde tutuyor. Birincilik için 1.2 trilyon dolar alacakla Çin ve Japonya çekişiyor.

Yabancı devletler dışında en büyük alacaklı kim? Sıkı durun: Merkez Bankası. Evet, Fed’in elinde 1.65 trilyon dolar tutarında hazine tahvil ve bonosu var. Borcun yüzde 14.6’sına tekabül ediyor. Yani Fed bütçe açığını tahvil satın alarak finanse ediyor.

Yabancı devletler ve Fed’i toplayınca borcun yüzde 47’sine ulaşıyoruz. Resmi alacaklılar diyebiliriz. Yabancı ve yerli özel alacaklılar geri kalan yüzde 53’ü paylaşıyor. 6 trilyon dolar anlamına geliyor.

Başka ilginç ayrıntılar da var. Belki bir başka yazıda bakarız.