Sınırlı çekilme yaşanır

S&P, 1941’den beri AAA olan Amerika’nın notunu AA+’ya düşürdü. 12-18 ay içinde de yeniden düşürebileceğinden dolayı da görünümünü “negatif” yaptı!

1.2 trilyon dolarlık varlık yöneten ABD’nin en büyük bono fonu yöneticisi PIMCO’dan Mohamed El-Erian’ın da dediği gibi “küresel sistem asla kaybedil(e)meyecek” diye düşünülen ABD’nin AAA notunun düşmesinden sonra birçok değişimi ve belirsizliği yeniden değerlendirmek/düzenlemek zorunda kalacak”.

Not indirimine dair yapılan açıklamada borç sorununa ve özellikle de limit artışı sırasında ortaya çıkan siyasi çekişmeye dikkat çekilerek borçluluk sorununun kısa vadede çözülmesinin zor olduğuna vurgu yapılmış.

S&P açıklamasında yeni borç limiti anlaşması sonrasında hedeflenen 1.2 trilyon dolarlık kesintide anlaşılamaz ve bunun yerine Fed’in olası bir parasal genişlemeye gitmesi durumunda (üçüncü dördüncü hatta beşinci Bedava Para Paketleri (BPP) açıklaması durumunda 10 yıllık bono getirilerinde 50-75 baz puanlık artışlar olabileceğini söylemiş. Bu artışlar sonrasında; 2011’de yüzde 74 olan; net kamu borcunun GSMH’ya oranının, 2015’te yüzde 90’a ve 2021’de de yüzde 101’e çıkacağını söylüyor! Hatta açıklamasında Ekonomik Analiz Bürosu tarafından GSMH’da yapılabilecek muhtemel revizyonları da; son resesyonun beklenenden daha kötü olması nedeniyle; hesaba kattıklarını özellikle belirtme gereği duymuşlar.

2001 ve 2003’te yüksek gelirli Amerikalılara tanınan vergi avantajları kaldırılacak ve gelir tarafında iyileştirmeler yapılacaksa bu durumda notun AA+’da kalması mümkün. Aksi takdirde “görünüm de negatif” olmaya devam edecek!

S&P not kararını tabii ki “uysal bir Amerikan şirketi olarak” önce Amerikan Hazinesine bildirmiş! Piyasalara düşen ABD’nin notu düşürülüyormuş haberi de bu bildirimin “sızmasıymış”. ABD Hazinesi 2 trilyon dolarlık bir hata olduğunu iddia etse de S&P ABD Hazinesi ile yapılan görüşme sonrasında varsayımlarını değiştirdiklerini ancak bunun da kararlarını değiştirmediğini özellikle belirtmiş.

Üzerinde güneş batmayan imparatorluk İngiltere’nin üzerinde güneş battığından bu yana yaşanan en büyük eko-politik gelişmelerden birine şahit olduk. Asla batmaz denilen Amerika’nın notu ‘Acaba batar mı?’ diyerek düşürüldü.

Peki bundan sonra ne olacak?

Kısa vadede etkinin sınırlı olacağını düşünüyorum. Hem Moody’s hem de Fitch aynı anda böylesi bir indirim yapsaydı piyasa bunun altından kalkamazdı. Her ne kadar S&P’nin kararı da altından kalkılması zor bir karar olsa da yine piyasalar doların rezerv para olma özelliğini şimdilik çok fazla sorgulamayacaklardır. Hele ki dünya ticaretinin en az yüzde 70’lik kısmı dolar üzerinden fiyatlanan mallarla gerçekleşirken; alternatifi henüz daha oluşturul(a)madığından; dolardan vazgeçmek ne yazık ki mümkün görünmüyor!

Piyasalar için “şok etkisi” de yok. Hem ABD’de Cuma günü seans içinde bu konuda sızma olmuş, hem de Nisan’dan bu yana piyasalar bunu konuşuyordu.

Yine de bu bir “vaka riskidir” ve mutlaka fiyatlanacaktır. Ancak fiyatlama tüm varlık fiyatlarının diplere düşmesi şeklinde olmayacaktır. Sınırlı geri çekilmeler sonrasında “Aslında değişen çok da fazla bir şey yok” denilerek yeniden Fed’den bir BPP beklenecek, varlık fiyatlarında cari seviyeler korunmaya çalışılacaktır.

Kısa vadede bu çabalar başarılı olsa da gerçekte orta-uzun vadede çok şey değişiyor, değişecek! Çok değil Kasım ayından sonra (ortak komitenin tasarruf kararlarının şekillenmesi sonrasında) fiyatlamalar da buna göre yapılmaya başlanacak!