Piyasalar beklediğini değil, istediğini aldı!

Fed Başkanı Ben Bernanke, piyasaların şantajına boyun eğdi. Gerçi ondan önce Draghi de boyun eğmişti ama onunki zaten kaçınılmazdı. Kasım ayının başında ABD’de yapılacak başkanlık seçimi öncesi Bernanke’nin attığı adımın ne kadar “politik”, ne kadar “ekonomik” olduğu önümüzdeki dönemde çokca tartışılacak!

Bernanke’nin önceki gün açıkladığı III. Bedava Para Paketi ’nde (BPP) neler var? İlki (ki bu piyasaları en fazla ilgilendiren) Fed’in yıl sonuna kadar her ay 40 milyar dolarlık ev kredilerine dayalı tahvilleri satın alması. Bu arada “Operation Twist” olarak anılan kısa vadeli tahvilleri satıp, uzun vadeli tahvilleri alma operasyonu sırasında alınmış ancak vadesi gelmekte olan munkul kıymetlerden vadesi dolanların ana paraları da yeniden bu kıymetlere yatırılacak ki açıklamaya göre aylık alım tutarları 85 milyar dolara kadar çıkabilecek.

15 trilyon dolarlık bir büyüklüğe sahip ABD ekonomisi için küçük bir rakam gibi görülebilir. Ancak işin bir başka boyutu daha var ki o da gerektiğinde bu alımlar ileriki tarihlerde de devam edebilecek. Önceki günkü paketin “sınırsız” olarak algılanan ve ikinci önemli kalemini oluşturan bu taahhüt, işsizliğin “kabul edilebilir” seviyelere kadar inmesine kadar devam edecekmiş. Bazı Fed yetkililerinin söylemlerinden çıkarılan “kabul edilebilir seviyenin” yüzde 7 civarındaki bir işsizlik olduğu tahmin ediliyor! O zamana kadar Fed piyasaya para vermeye (basmaya) devam edecek.

III. BPP’nin son parçası da “düşük faiz ortamının” süresinin 2014 sonunda 2015 ortasına kadar uzatılması oldu. Hem paketin gelmesinden hem de “Bedava para vadesinin uzatılmasından” çıkarılacak ilk sonuç, Fed’in iyileşmeyi yakın zamanda beklemediği.

Piyasalar bu haberi doğal olarak “kutladılar”. Gerçi kutlamaya son 2-3 haftadır başlamışlardı. Piyasaların “bedava para vermezsen düşeriz ha!.” baskısı sonuç verdi ve Fed bir kez daha piyasalara teslim oldu. Belki de “finansal uçurumdan” düşmekten çok korkan Bernanke o güne kadar ekonomiyi biraz daha olsun toparlayıp, olası zararları azaltmayı amaçlıyordu. Bunu önümüzdeki günlerde anlayabileceğiz.

Yeni BPP’ler açıklandıkça sıkça söylediğim bir söz var: I.BPP işe yarasaydı, ikincisine; ikincisi işe yarasaydı, üçüncüsüne ihtiyaç olmazdı! Yeni BPP’nin işe yarayacağından da hayli şüpheliyim. Yine de bunun “açık uçlu” olması Fed’in elini rahatlatıyor. En kötüsünden “aylık alım miktarlarını arttırdım” diyerek dördüncü, beşinci paket açıklamaktan kurtuldu Fed. Tarih bunu hep III.BPP olarak yazacak, sonsuza kadar devam (!) etse de...

Yine de Fed’i ve ABD’yi; cesaretinden dolayı ECB’den (Avrupa Merkez Bankası) ayırmak gerek. Draghi tahvil alımların şarta bağlayıp, alımlar karşılığında vereceği likiditeyi de geri çekeceğini söyleyerek “korkak” davranırken, Fed elini hiç mi hiç korkak alıştırmayıp, ekonomimi ve “piyasalarımı” sonuna kadar destekleyeceğim diyebildi. Bu cesaret işe yarayacak mı? (bir üst paragrafın ilk cümlesini yeniden okurmusunuz?)

Hep beraber göreceğiz!