Petrol düşmesine düşecek de...

Euronun 1.57’nin altına gerilemesi ve doların güçlenmesi, manipülasyonda sona yaklaşılması, tatile giden ABD’liler için “araç sezonu”nun yavaş yavaş kapanması petrol fiyatlarını düşerecek. Ama ne zaman ve hangi seviyeden?

Bir, ne zaman? İki, ‘nereden sonra?’ düşeceği konusunda her kafadan bir ses çıkıyor...

Rusya’nın yeni Başkanı Medvedev bu hafta petrolün 150 doları göreceğini söylemiş... Bush ve Erdoğan’ın açtığı yoldan Medvedev ilerliyor... (Devlet başkanları da artık borsalar konusunda “yorum” yapar oldular.)

ABD Hazine Bakanı Paulson petrol fiyatlarının artışı karşısında “yapılabilecek pek fazla bir şey olmadığını” söylemiş. ABD gibi dünyanın süper gücünün para patronu böyle derse, gerisini düşünmek zor! Aynı Paulson üç hafta önce Meksika’daki bir toplantıda da petrol fiyatlarında “spekülasyon olduğuna dair elde yeterince kanıt olmadığına” değinmiş. (adeta Paulson bir tarafa petrol stoklamış, ya da tüm parasıyla petrol kontratları almış da petrol fiyatları yukarı çıksın diye dua ediyor..?)

OPEC Genel Sekreteri de yaz süresince petrol fiyatlarının 200 dolara çıkabileceğinden dem vurmuş...

Ağzı olan konuşuyor petrol meselesinde! (ben de dahil!)

Bu arada hiç kimse petrol fiyatlarının “gerileye(bile)ceğinden” söz etmiyor. En nihayetinde petrol de bir emtia. Bir gün gelecek arz/talep, durgunluk gerçeği “manipülasyonların” ötesine geçecek.

ABD borsaları şapkadan çıkarılan onca tavşana, verilen onca likiditeye ve tavize rağmen düşüyor. Neden mi? Ekonomideki durgunluk beklentisi ya da “korkusu”; ileride işlerin daha iyi olacağı beklentisinden daha ağır bastığından... ABD’de büyümenin 2009 yılında düşük olacağından söz ediliyor.

Ekonominin büyümediği bir dönemde petrol talebi nasıl artacak? Üstelik sıradan Amerikalının eşikaltı krizi nedeniyle hem harcanabilir geliri azalır, hem de krediye teminat verdiği evinin değeri düşerken... Son 2 ayda ABD’deki petrol talebi eskisi gibi artmıyor. Dünyadaki petrol üretimi 86 milyon varil, tüketimi ise 84.5 milyon varil. Yani arz talebi karşılıyor, hatta fazlası var. Yine de hedge fonların ve petrol üreticilerinin “şantajı” neticesinde petrol fiyatlarındaki spekülasyonun “elbirliğiyle” sürdürülmeye çalışılıyor!

112-115 dolar seviyeleri için de benzer şeyler söylemiştim. Bugün 145 dolarlara gelindi. Kabul etmem gerekir ki petrol benim en fazla yanıldığım piyasa oldu.

Yine de bir kaç sebepten dolayı kısa vadeli zirvelere yaklaşıldığını düşünüyorum. Sebeplerden ilki; Avrupa Merkez Bankası’nın 25 baz puanlık faiz artışı sonrasında euronun 1.60’ların üzerine çık(a)mayıp 1.57’nin altına gerilemesi. Bu da euroda “zirvenin” görüldüğünü ve 1.49-1.50 seviyelerine doğru bir çekilme olacağını düşündürüyor. Doların güçlenmesi, petrol fiyatlarındaki “zayıf dolar” etkisini azaltacaktır.

İkinci sebep fiyatlardaki spekülasyonun daha doğrusu manipülasyonun sonuna yaklaşıldı ki hemen hemen hergün birileri çıkıp fiyatların yukarı gideceğinden söz ediyor. Sanki “malı ucuza kapatmış” olanlar, bunları birilerine satabilmek için fiyatları yükseltiyorlar ki; düşüş başladığında inilecek en düşük seviye, başlangıcın üzerinde olsun...

Diğer bir sebep 4 Temmuz tarihinin geçilmesi. 4 Temmuz’daki ABD’nin 1776’da Büyük Britanya’dan bağımsızlığını ilan ettiği gün. Günümüzde ise tatile gitmeye başlayan ABD’liler için araç sezonunun (driving season) açılması demek. Bunu fırsat bilen rafineriler ve petrol üreticileri, fiyatları bu seviyelerde tuttular ki; dünyanın kişi başına en çok petrol tüketen ABD halkına “pahalı benzin satabilsinler”. Bunda da başarılı oldular. Ancak bu mevsim geçince talep yüksek fiyatlar nedeniyle azalacak ve bu da fiyatları mutlaka etkileyecektir.

Yukarıdaki petrol grafiğine bakıldığındaysa fiyatlarındaki yükselişin artık “zorlanmaya başladığı” görülüyor. Bu günlerdeki hızlı yükselişlerin; düzeltme yapmadan, devam etmesi ancak “zamanda geri gidilmesiyle” mümkün olacağı görülüyor. Bu da günümüzde mümkün olmadığından düşüş kaçınılmaz!

Ama bugün, ama yarın... Bugün gerilerse 145-150 dolar seviyelerinden; yarın gerilerse 175-185 dolar seviyelerinden başlayacaktır bu düşüş. Dairesel hareketten dolayı çok uzun zamanda değil bir-iki ay içinde bu sorunun cevabını almış olacağız.