Pastırma yazında sıcaklar Yellen’le daha da artabilir

Piyasalardaki kara bulutlar Fed’in tahvil alımında kesintiye gitmeyeceğini açıklamasıyla dağıldı. Yellen’in Fed Başkanı olması durumunda piyasalara yeni bir ‘iyimser’ hava gelecektir.

ABD Merkez Bankası (Fed) geçtiğimiz haftanın “yıldızıydı”! Parasal genişlemenin “daraltılması” kararının ertelenmesi piyasaları kurtardı, piyasalara zaman kazandırdı. Gelişmekte olan piyasalardan çıkamayanlara çıkma fırsatı verirken, çok düşmüş piyasalarda “kısa günün kârını” yapmak isteyenlere yeni fırsatlar yarattı.

BIST 100 Endeksi 79.505 ile 80 bin sınırına dayanırken, dolar/TL kurları 1.9340’a kadar geriledi. Herkes “Başçı haklı çıkacak mı?” diye sormaya başladı. (17 Eylül’de aynı başlıkla bir yazı yayınlamıştım.) Bu arada Fed’in kararını doğrusunu isterseniz beklemiyordum. Evet, Aralık ayında başlar demiştim ama bir azaltma-daraltma bekliyordum. Bu arada Fed’i ne kadar da doğru tahmin eden çıktı karar sonrasında. Karar öncesinde nerelerdeydiler?

Şimdi asıl mesele kazanılan bu zamanda ekonomi yönetiminin neler yapacağı!

Para politikasında, dış politikada yapılan hataları telafi edecek adımlar atılacak mı? Yoksa “Fed’in rehavetine” mi kapılacağız? Böyle bir hata yapacak olursak; yıl başına kadar değil belki; ama yeni yıl ile birlikte rehavetin bedelini ödemek zorunda kalabiliriz. Tıpkı karınca-ağustos böceği hikayesinde olduğu gibi...

Alman seçimleri...

Orta vadeyi şimdilik bir kenara bırakıp, bu haftaya gelecek olursak, ilk önemli parametre Almanya seçimleri olacak. Bu yazıyı yazdığımda henüz sonuçlar açıklanmamıştı. Merkel’in ortaklarından FDP’nin (FreeDemocraticParty) barajı aşması durumda dahi yeni dönemde Merkel zorlanacak. Euroya ve kurtarmalara karşı olan “Almanya için Alternatif” hareketinin (Alternativefor Germany - AfG) güç kazanması önümüzdeki dönemde AB içindeki dengeleri mutlaka etkileyecek görünüyor. FDP’nin baraj altı kalması durumunda SPD (Sosyal demokratlar) ile bir “büyük koalisyon” alternatifi gündeme gelecek olur ise bundan hem euro, hem de AB kısa vadede olumsuz etkilenebilir.

Fed’den sonra haftanın ikinci tartışması ABD “borç tavanı” olacak. Ekim 1 gibi ABD’nin borçlanma limitinin tavanına ulaşacağı hesaplanıyor. Ekim ortasında limitin arttırılması için oylama yapılacağı tahmin ediliyor. Cumhuriyetçiler; borç tavanı konusundaki muhalif tavırlarını sürdürmeleri durumunda, ABD Hükümeti‘nin “kepenk kapatmasının” 2014 ara seçimlerinde aleyhlerine döneceğinin bilincinde olsalar gerek. Piyasalar da bunun bilincinde olsa ki meseleyi “kuru sıkı bir tehdit” olarak algılayıp yollarına devam ediyorlar. Yoksa “Mali Uçurum” olarak geçtiğimiz Aralık ayında literatüre giren olaydan sonra S&P yüzde 22 yükselir miydi?

Bu defa da “son dakikada” bir çözüm bulunacağına inanılıyor. “Korku endeksi” olarak anılan VIX endeksi 13.12’ye gerilemesi de bunun bir kanıtı! Ancak “Obamacare” olarak anılan ABD’deki sağlık reformu ile “Mali Uçurum” arasındaki politik çekişmenin çok da “kansız” geçmeyeceği aşikâr. Piyasaları yılsonuna doğru germeye aday bir sorun olarak piyasaların önünde duruyor!

Daraltma 29-30 Ekim toplantısına mı kaldı?

ST. LOUIS Fed Başkanı James Bullard, “ekonomiye dair açıklanacak verilere göre, Ekim ayında tahvil alımlarının azaltılmasının mümkün olduğunu” söyledi. Fed’in geçtiğimiz hafta aldığı “piyasa dostu” kararının ardında ya büyük fonların gelişmekte olan ülke zararlarını azaltma ya da Obama ile Kongre arasındaki “kavganın” akıbetinin net olmaması yatıyordu! Bullard’ın açıklamalarından sonra; Fed’in 29-30 Ekim’deki bir sonraki toplantısına kadar borç tavanı krizi çözüme ulaşırsa, büyük olasılıkla parasal genişlemede “daraltma” yoluna girilmesi ihtimal artacak.

Tabii ki işsizlik verileri başta olmak üzere ABD ekonomisine dair verilerde “hayal kırıklığı” yaratacak veriler gelmezse. Benim beklentim halen daha Ekim’de karar alınsa bile daraltmanın, Aralık’ta veya yeni yıl ile başlayacağı yönünde.

Janet Yellen Başkan, Piyasalar şampiyo...

Yellen 1 Ekim’de New York Ekonomi Kulübü’nde yapacağı konuşmayı ertelemiş. Piyasanın yorumu Yellen’in Fed başkanlığına atanması ihtimalinin arttığı ve o tarihlerden önce atanması durumunda (Bu hafta içinde açıklama bekleniyor!) yapması gerekenler yüzünden meşgul olacağından dolayı bu ertelemenin geldiği yönünde.

Yellen’in Fed Başkanı olması durumunda piyasalara yeni bir “iyimser” hava gelecektir. Doların bu hafta 1.92’yi görme ihtimali az. BIST 100’de “düzeltme” ile 75.165 ile 77.582 arasındaki boşluk kapanabilir. Yellen açıklanırsa 82.218 ile 84.867 arasındaki boşluğu kapatmayı hedefleyebiliriz.