İMKB’de işlemlerinde yeni dönem - I

Yarından başlayarak İMKB’deki uygulamalarda temel değişiklikler olacak. Gelişen internet teknolojileri ve finansal türev ürünler bu değişikliklerin bazılarını zorunlu değilse de “gerekli” kılıyor.

İlk önemli değişiklik yarın uygulamaya başlanacak olan A, B ve C grubu hisse senedi uygulaması. Hangi hissenin, hangi grupta olduğu bu akşam İMKB yönetimi tarafından açıklanacak. A grubu hisselerde eski şartlar aynen korunacak. Ancak B ve C grubu hisselerde açığa satış yapılamayacak ve bu hisseler için kredi kullandırılamayacak. Her iki grup için de aracı kurumlar için, yatırımcılara risk uyarısı yapılma zorunluluğu getirilmiş durumda. Her iki grubun derinlik bilgileri artık tek satır olarak verilecek.

B grubu hisseler için kriterler; halka açık değeri 10 milyon ve dolaşımdaki hisseleri 10 milyon adedin altında olan, halka açık değeri 45 milyon TL’nin ve dolaşımdaki pay oranı yüzde 5’in altında olan şirketlerle; borsa fiyatı, birim pay değerinin 1.5 katı ve üzerinde olan yatırım ortaklıkları olarak belirlenmiş. Bu gruptaki şirketler A grubundakiler gibi sürekli müzayede yöntemiyle işlem görecek.

C grubu hisseler ise; Gözaltı Pazarı’ndaki hisselerle, fiili dolaşımdaki pay sayısı 250 binin altında olan şirketlerle; borsa birim fiyatı, pay değerinin 2 katı ve üzerinde olan yatırım ortaklıkları olarak belirlenmiş. İşlem saatleri Gözaltı Pazarı’na benzer şekilde İMKB tarafından yeniden düzenlenirken, işlemler tek fiyat üzerinden yapılacak.

Grup düzenlemesiyle amatör yatırımcıların aldıkları riskler konusunda daha fazla bilgiye sahip olmaları amaçlanmış durumda.

Piyasaları asıl ilgilendiren önemli değişiklikler 8 Ekim’de hayata geçecek. Artık emirler iptal edilebilecek! Halühazırda VOB’da ve İMKB’nin Tahvil ve Bono Piyasası’nda emirler iptal edilebiliyor. Önümüzdeki hafta Cuma gününden itibaren İMKB’de de emirler iptal edilebilecek. Tabii ki bedelini ödemek kaydıyla. İMKB bu işlemlerden “milyonda 2.5” oranında komisyon alacak. Amaç, emir iptalini keyfiyetten çıkarıp, az da olsa maliyetli hale getirebilmek.
Buraya kadar yapılacak düzenlemeler piyasa katılımcıları ve aracı kurumlar tarafından genel kabul görmüşe benziyor. Ancak haftaya başlayacak bir uygulama var ki, aracı kurumların önemli bir kısmı bu düzenlemeye karşı. O da işlem yapan tarafların bilgi ekranlarında görülmemesi. Şu andaki uygulamada alan ve satan aracı kurumlar anında ekranlara yansıtılırken, yeni uygulamada ancak ertesi günü o da özet olarak görülebilecek. İşte bu uygulama özellikle yerli müşterilere servis veren aracı kurumlarca benimsenmiyor.

Aracı kurum adı neden önemli derseniz, çoğunlukla yabancı müşterilere hizmet verdiği bilinen aracı kurumların yapmış olduğu işlemler; günlük işlem hacminin yüzde 50-60’ını yapan “günlükçü” tabir edilen ve gün içinde pozisyonlarını kapatan yerli katılımcılarca yakından takip ediliyor. Bu katılımcılar gün içindeki işlem hacminin ağırlığına, yönüne bakarak pozisyon alıyor ya da kapatıyorlar. Bu işlemleri göremedikleri durumda kendilerini “yönsüz” hissedecekler ve işlem yapmayı ya durduracak ya da azaltacaklar.

Bu bilgiler “günlükçüler” için önemli bir ipucu. Her ne kadar bu düzenlemeyi yapan İMKB yönetimi ve Başkan Hüseyin Erkan, hisse senedi yatırımcıları için bu bilginin yatırım kararlarında etkin olmaması gerektiğini, hissenin temel analizinin öne çıkması gerektiğini düşünüyor olsalar da, bu varsayım gerçeği ne yazık ki yansıtmıyor. Bunu bilen aracı kurumlar da işlem hacminin düşeceğinden endişe ediyorlar.
Üstelik daha fazla bilginin ve şeffaflığın zararından çok faydası olduğunu söyleyen aracı kurumlara ben de katılıyorum.

Bu uygulamanın yeniden gözden geçirilmesi, en azından B ve C grubu hisselerle sınırlandırılması gerektiğine inanıyorum.
Bu konuya önümüzdeki hafta devam edeceğim. Fiyat adımlarındaki değişikliklere de ayrıca değineceğim.