Dev halka arz Merkez’e ilk ‘test’ olacak!

Halkbank’ın 4 milyar liralık ikincil halka arzı yapılıyor. Bu arz sonrasında Halkbank İMKB’nin en ‘büyük’ hissesi olacak! Halka arzın yüzde 20’si yerli bireysel ve kurumsal yatırımcılara, yüzde 80’i de yabancı yatırımcılara ayrılmış durumda. Yüksek talep gelmesi durumunda ek talep ile birlikte 299 milyon lota çıkabilecek olan satış rakamının; 15.90’lık üst fiyattan 4.75 milyara ulaşması söz konusu. Yüzde 80’inin yabancılara satılması durumunda 2.1 milyar dolarlık bir döviz girecek ülkemize. Halka arz TL üzerinden yapılıyor ve yabancılar gerekli TL’yi alabilmek için dövizlerini satmak zorunda. Üstelik ilk satış rakamı 2.1 milyar dolardan da fazla olabilir.

Yabancıların döviz işlemleri için kamu bankalarını ya da Halk Bankası’nı tercih etmeleri durumunda, Merkez Bankası ile bu dövizlerin ‘yönetimi’ konusunda müzakereler yapılmış olabilir. Müzakereler sonucunda bu dövizler ‘sterilize’ edilmiş bile olabilir. Hatta Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından satın alınması bile söz konusu olabilir. ÖİB bu kadar dövizi alıp ne yapar, ya da döviz alarak neden bir ‘kur riski’ yaratır, o ayrı bir tartışma konusu. Böylesi bir ‘düzenli ricat’ olmadığı durumda yani yabancıların kendi bankalarını tercih etmeleri durumunda; bugün-yarın; piyasalara önemli bir döviz arzı söz konusu. Bu durum kurlar üzerinde kısa süreli de olsa bir baskı yaratabilir.

Hızlı gelen bu döviz arzının hızla ‘stabilize edilmesi’ sorunu Pazartesi günü Merkez Bankası (MB) Başkanı Erdem Başçı’nın açıklamalarının bir anlamda ilk ‘testi’ olacağa benziyor. Başkan Başçı piyasanın çok da fazla dikkate almadığı Reel Efektif Döviz Kurunu (REDK) yeni ‘gösterge’ olarak ilan etti. Son verilere göre 117.39 seviyesinde olan TÜFE bazlı REDK’nın 120’nin üzerine çıkması, yani TL’nin ‘değerlenmesi’ durumunda önlem alacaklarını söyledi. Alınacak önlemler 120-125 arasında ‘ılımlı’, 125’ten sonra ise ‘sertleşmeye’ başlayacakmış... 130’un üstüne çıkarsa bütün silahlar kullanılacakmış!

Artık Merkez Bankası’nın; özellikle ROK uygulamasından sonra; piyasaya girip döviz alması, kurlara doğrudan müdahale etmesi olasılığı düştü. Halkbank’ın halka arzı sonrasında gelecek dövizle ilgili “sorun” da burada. Bu “hızlı” döviz girişi Başkan’ın Pazartesi günkü “sözel” müdahalesinin ilk pratik testi olabilir.

Eğer MB bu ‘akım’ karşısında bir önlem almaz ise; kısa süreli olsa da; TL’nin yeniden 1.80’lerin (Başkan’ın söyleminden sonraki yeni ‘taban’ seviyesi) altına

indiğini görebiliriz. MB, bu ‘geçici bir oynaklık’ diyerek piyasaları izlemekle yetinir ise ihtiyacı olup da döviz almayı ertelemiş olanlar için ‘akşam pazarı’ olabilir!