Büyük emtia spekülasyonu

Özellikle son iki yılda başta petrol ve altın olmak üzere emtia piyasalarında ‘büyük bir spekülasyon’ hüküm sürüyor. Petrolde talebin düzenli artışına, arzın aynı süreklilikte cevap veremeyeceği endişesi bu emtiadaki spekülasyonun ana dayanağı.

2001 sonunda ABD’deki “muhasebe skandalları” sonrasında ’kağıt paraya’ olan güven azalınca, başta altın olmak üzere değerli metallere talep arttı. Bu da değerli metallerdeki spekülasyonun ana “dayanağı” oldu. Bir süre sonra ‘sanayi metalleri’ olarak adlandırılan bakır, nikel, alüminyum gibi metallere doğru genişledi. Özellikle vadeli kontratlar aracılığıyla sürdürülen bu spekülasyonlar doğal olarak fiziksel fiyatları, dolayısıyla da günlük hayatımızı etkiledi.

Sona mı geliyoruz?
“Büyük Emtia Spekülasyonu” başarılı oldukça yeni fonlar da bu piyasalara girdiler ve spekülasyonun hem boyutu hem de hızı arttı. Buna en iyi örnek gümüş. Mart ayında ABD’de kurulmasına izin verilen ve sadece gümüşe yatırım yapabilen “Borsada İşlem Gören Fon (BigF)”un yaptığı alımlarla bu yılın Mart ayı başında 9.75 ons/dolar olan gümüş fiyatı, sadece iki ay sonra 15.17’ye kadar yükseldi.

Bu spekülasyon ne zaman sona erecek? Bilebilmek çok zor. Ancak petrol ve altında sona yaklaşıldığına dair bazı emareler var. Altında son beş aylık hareketlerde yukarı yönlü dalga hareketlerin zirveleri bir öncekilerden daha aşağıda oluşuyor. Salı günü 606.8 ons/dolar’a kadar gerileyen altın fiyatları kısa bir süre içinde 635-40 arasını test edebilir ancak bu seviyelerde kalması hayli zor.

Yükseliş ihtimali var
Ham petrolde de altına benzer bir durum var. Brent petrolünde 8 Ağustos’ta 78.65’teki yeni zirveden bu yana iki kasırgaya ‘rağmen’ gerileme devam ediyor. Benzinin vadeli kontratlarındaki fiyat hareketleri daha dikkat çekici. Brentin zirvesinden önce 3 Ağustos’ta 2.3515 galon/dolar seviyelerine kadar yükselen benzin fiyatları o günden bu yana geriliyor. Düşüş yüzde 32’ye yakın.

Tüm “felaket senaryolarına” rağmen bu düşüşler neden? Sanırım fiyat olarak değilse bile ‘zaman’ olarak sona yaklaşılıyor. Spekülasyona hedge fonlar, yatırım bankalarından sonra bireyler bile katılmış durumda. Bu da “son kullanıcı” ihtiyacını beraberinde getiriyor. Fiyatlar yükselecek diye alınan pozisyonlar eninde sonunda birilerine “devredilmek” zorunda. Önce devreden kazançlı çıkacak.

Şüphesiz bu devir-teslim hemen olmayacak. Fiyatların yukarılara gitmesi bile mümkün. Petrolde 80 dolar hedefi hâlâ resmin içinde. 2007 yılının ilk çeyreğine kadar bu seviye ziyaret edilebilir. Ancak sonrasında hız kaybetmesi çok büyük olasılık.

Son tahmin; 2007 yıl sonu fiyatları 2006 yıl sonu fiyatlarından düşük olacak!