Bankalara kim el koyacak?

Bizde değil, merak etmeyin! ABD’den söz ediyorum. Nerden çıktı bu tartışma demeyin. Önceki hafta Reuters’daki bir haberin benzer bir başlığı vardı. Amerikan Merkez Bankası FED mi, Amerika’nın Sermaye Piyasası Kurumu SEC mi yoksa oranın TMSF’si olan FDIC mi sorunlu bankalarla uğraşacak, bunlara “göz, kulak olacak” ve gerektiğinde “el koyacak” FED ve SEC kendilerine gelen raporlardan dolayı detaylı bilgiye sahipler. 2004 yılında aralarında Goldman Sachs, Lehman Brothers, Merrill Lynch ve Morgan Stanley gibi bazı yatırım bankaları yeni bir gözetim altyapısı oluşturmak için ön izleme için seçilmişler. Hatta Bear Stearns de bunların arasındaymış.

Bugün gelinen noktada listedekilerden Bear Stearns fiilen “battı” ve Lehman Brothers için değişik söylentiler var. Görünen o ki bu iki ismin yanına başka isimlerde eklenecek. Bu arada ABD’de onlarca küçük-orta ölçekli bankanın son kredi krizi sırasında battığını da hatırlatmakta fayda var.

FDIC ise daha önceki krizlerden dolayı çözümleme konusunda tecrübeli. Ancak asıl tartışma bundan sonra nasıl bir izleme düzeninin kurulacağı yönünde. İzleme söz konusu olduğunda da FED ve SEC öne çıkıyor. Paranın başındaki FED’in aynı zamanda izleme yapıyor olmasının bazı sakıncaları olduğu dile getirilirken, güçler ayrılığından dolayı SEC öne çıkıyor. Son kararı Amerikan Senatosu verecek.

ABD’ye naçizane bir önerim var. Bizdeki 2001 krizini baştan sona bir analiz etsinler. Görecekler ki bugünlerde onların yaşadıkları, bizim 2001’de yaşadıklarımızın adeta bir “karbon (birebir) kopyası”. (e-postalarda yer alan “cc”, “daktilo çağında” karbon kağıdıyla çoğaltılan kopyadan -carbon copy- geliyor) Mutlaka önemli dersler, ya da en azından ipuçları çıkaracaklardır.

Lehman’ı Koreliler’in alacağına dair çıkan haberler, Warren Buffett’ın ABD’nin yarı devlet ev kredisi şirketleri olan Freddie Mac ve Fannie Mae’nin “batmak için çok büyük oldukları” ve devlet tarafından kurtarılmalarını beklediğine dair haberlerle haftayı yükselişle kapatan borsalar, “taşıma suyla” döndürülen değirmenlere seviniyorlar.

Kimse yine Buffett’ın, “ABD ekonomisinin 2009 yılına kadar toparlanmasının zor olduğu, önümüzdeki 5 ayın bugünden daha iyi olmayacağına” dair söylediklerini dikkate almıyor.

Kısa vadeli böylesi “saman alevi” tarzı yükselişlerle “top çevrilmeye” çalışılıyor. Bankalara kimin el koyacağına karar verildiğinde “balçıkla sıvanmaya çalışılan” güneş, tüm parlaklığıyla ortaya çıkacaktır.