Almanya bile % 4.2 düştü, sapla saman birbirine karışmamalı

Cuma günü AKP’nin kapatılması için dava açılmasıyla kapanan piyasalar, FED’in ‘tarihi’ olağanüstü hafta sonu toplantısıyla faiz indirim kararıyla açıldı. Bear Stearns’in artık ‘son noktayı’ koyduğu ve bir sonraki adayın tartışıldığı bir ortamda dünkü piyasalarda panik büyüktü.
Bir yanda halen daha tırmanan küresel kriz, diğer yanda hiç hesapta olmayan ‘yerel politik’ risk dün İMKB’de yüzde 7.5’lik düşüşe sebep olurken, bono faizleri yüzde 18.63 bileşik seviyelerine yükseldi. Dolar/YTL kurları 1.2750 alım seviyelerine kadar yükseldi. Paritedeki 1.5904’le “tarihi zirveye” rağmen...
Tam bu noktada borsada bir ara yüzde 9.5’e kadar varan düşüşlerin dünyadaki küresel krizden dolayı mı, yoksa kapatma davasından mı kaynaklandığı birbirine karıştı. Yani sapla saman birbirine girdi. Piyasaları yakından izlemeyenler için, düşüş kapatma yüzünden görünse de gerçek hiç de öyle değil. Zira sadece biz mi düştük, Japon Nikkei günü yüzde 3.7, Alman DAX Endeksi günü yüzde 4.18’lik bir düşüşle kapattı. Bunlar çok büyük oranlı düşüşler bu piyasalar için.
Türkiye’nin son beş altı yıllık yükseliş trendinin ardında global likidite, AB üyeliği ve politik istikrar en temel unsurlardı. AB zaten derin dondurucudaydı. Global likidte iyiden iyiye daraldığı küresel krize bir de politik risk eklenince piyasaların sarsılması kaçınılmazdı. Reformlarda da geç kalınınca, gelişmekte olan ülkeler arasındaki en kırılgan durumdaki Türkiye yine olumsuz havadan en çok etkilenen ülke oldu.
Kimse olayı sadece parti kapatmaya bağlamasın! Sosyal güvenlik reformunun yeniden “buzdolabına” kaldırılacağı haberi de piyasalar için bir diğer olumsuz haber değil mi? Dün sapla saman karıştığı için düşüşü tek bir sebebe bağlamak mümkün değil.

Toparlanma zaman alabilir

Pazar günkü “Füme Pazartesi” başılıklı yazımda da bunun yaşanacağından söz etmiştim. Bunca olumsuz bekletiye karşın bono faizlerinin 18.20’leri koruyacağına, borsanın da önceki diplerinde kalabileceğine değinmiştim. Nafile, her ikisi de başarısız tahminler hanesine yazıldı. Tek tutan tahmin “şimdilik” kaydıyla dolar/YTL kurlarında 1.2650 seviyesinin kapanış bazında aşılmamış olmasıydı.
Paritenin 1.5750’lere inmesi, kaldıraçlı işlemlerdeki teminat çağrılarının artmış olmasıyla emtia piyasalarına gelen satışlar kurlardaki bu seviyenin korunmasını sağlayacaktır. Türk piyasalarında yeni dipler görüldü. Dün akşam Amerikan S&P 500 endeksinde de yeni bir dip görüldü. Yurtdışı piyasalarda düşüşlerin sonuna yaklaşmış olabiliriz.
AKP’nin kapatılması davası, asıl bundan sonra etkili olacaktır. Yurtdışı piyasaları toparlasa bile Türk piyasalarının toparlaması hem zaman alabilir, hem de aynı miktarda olmayabilir. Yargıtay’ın kararı bu noktada önem kazanacaktır.