3 farklı senaryo
.
Vatan Haber
- Piyasalar Fed’in faiz artışı riskini bir kenara bıraktı şimdi Başbakan Davutoğlu ile CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun kritik koalisyon zirvesine odaklandı.
- Eğer AKP-CHP koalisyonu kurulacak olursa dolar/TL’de 2.5650-2.5850 seviyeleri görülebilir, BIST tarafında sevimli bir ralli yaşanacak.
- AKP-MHP koalisyonunda kur 2.6750’ye gerileyebilir ama ihtimali çok düşük. Erken seçim senaryosunda 2.8185 seviyesini geçer, rekor kırar
Bugün saat 18.00’de Ahmet Davutoğlu ve Kemal Kılıçdaroğlu; geçtiğimiz iki hafta boyunca süren “keşif toplantılarının” sonuçlarını değerlendirecek. Koalisyon kurup kuramayacaklarına karar verecekler. İhtimaldir ki bu toplantıdan da net bir sonuç çıkmayacak. 10 Ağustos’tayız ve 23 Ağustos akşamına kadar daha zaman var.
Koalisyon ihtimali az
Koalisyon ihtimalinin azaldığı, erken seçim ihtimalinin arttığı bir sürece doğru yol alıyoruz. AKP-CHP koalisyon ihtimalinin yerini, MHP’nin aktif ya da pasif destek verdiği erken seçim programlı bir “AKP azınlık hükümetinin” aldığı konuşuluyor. Geçtiğimiz hafta MHP Genel Başkan Yardımcısı’nın (sonradan çarpıtıldığını söylediği) ‘Kasım’daki bir erken seçim için azınlık hükümetini destekleriz’ sözü ister doğru, isterse de (hiç sanmıyorum ama) çarpıtılmış olsun AKP’ye bir mesajdı. Aslında Kasım için de değil, Mart veya Nisan’da yapılacak bir seçime kadar azınlık hükümetine “zımni” destek anlamına gelecek bir açıklamaydı.
Nereden mi bu kanıya vardım? 24 Ağustos günü geldiğinde Anayasa gereği Cumhurbaşkanı’nın meclisi feshetmesi, seçim hükümetinin kurulması gerekiyor. Anayasa kitapçığı böyle söylüyor. Kurulacak hükümete MHP ve HDP aynı sayıda bakan verecekler. Kasım ayına kadar neredeyse 3 ay var ve bu süre içinde MHP’nin, hakkında sert söylemlerde bulunduğu HDP ile aynı hükümette yer almaya tahammülü yok. Bu durumda atabileceği en iyi adım; bugüne kadarki söylemlerinden yola çıkıldığında; bir AKP azınlık hükümetini seçime kadar desteklemek. Böylelikle hem MHP, HDP ile aynı hükümette yer almaktan, hem de AKP ile iktidarı paylaşma “zul’ünden” kurtuluyor. Her iki taraf için de “kazan-kazan” stratejisi. Gelelim farklı senaryolara...
Seçenekler ne söylüyor?
AKP-CHP koalisyonu: PKK ve önümüzdeki günlerde şiddetlenmesi beklenen IŞİD mücadelesini, Cumhurbaşkanı’nın söylemleri ve izlediği strateji, Davutoğlu’nun sınır karakolunu ziyareti bu seçeneğin gerçekleşme olasılığının azaldığını söylüyor. Atılan adımlar ve söylemler; CHP’nin “masadan kalkmayacağı varsayımı ve AKP’nin şartlarını kabul etmesi için” bir tür baskı veya pazarlık koşulu değilse, bu olasılığın gerçekleşme olasılığı yüzde 49’un dahi altında olduğunu düşündürüyor. CHP’nin izlediği strateji gereği müzakere masasından kalkmayacağı ve bu olasılığın “öldüğünü” söyleyen taraf olmayacağı varsayımıyla, görevlendirme sahibi AKP’nin bu olasılığın artık geçerli olmadığını açıklayan taraf olması olasılığı hayli yüksek.
MHP destekli erken seçim gündemli AKP azınlık hükümeti: İlk seçenek gündemden düştüğü bir ortamda geriye iki seçenek kalıyor: Otomatik pilotta kurulacak bir seçim hükümeti veya MHP destekli AKP seçim hükümeti. İlkinin olasılığının düşük olduğundan bahsetmiştim. İkincisinin kurulması, bir AKP-MHP koalisyon hükümetinden çok daha kısa zamanda olacaktır. MHP gerek güven oylamasına katılmayarak, gerekse de katılıp “kabul oyu” vererek bu seçeneğin hayata geçmesini sağlayabiliyor.
Hepimizin merak ettiği bir konuyu da yapmış olduğum sohbetlerden sonra hatırlatmakta fayda var. Neden muhalefet yüzde 60 çoğunlukla meclisteyken kanun yapamıyor? İşin Meclis tüzüğünden kaynaklanan bir sorunu var. Meclis Genel Kurulu’nda herhangi bir kanun teklifinin görüşülüp oylanabilmesi için komisyonlarda tartışılıp, geçmiş olması gerekiyormuş. Komisyonların kurulabilmesi için önce hükümetin kurulması gerekiyormuş.
Piyasada erken seçim gerginliği
1- AKP-CHP koalisyonu: AKP-CHP koalisyonu halen daha piyasaların fiyatlamalarında olumlu bir faktör olmaya devam ediyor. Son iki hafta içinde kurlarında yeni zirve gören gelişen ülke piyasalarına rağmen Türk Lirası’nın yeni zirve görmemesinin ardındaki en önemli etken “koalisyon melekleri” idi. Petrol fiyatlarının gerilemesi de destek olmadı değil.
Eğer AKP-CHP koalisyonu kurulacak olur (seçim değil, 4 yıl hedefli “Büyük Koalisyondan” bahsediyorum) dolar/TL kurlarında ilk aşamada 2.6450 ve ardından da 2.5650-2.5850 seviyelerinin görülme olasılığı artacaktır. Ha keza BIST tarafından da “sevimli bir ralli” yaşanacaktır.
2- AKP-MHP koalisyonu: AKP-CHP koalisyon ihtimalinin bu hafta masadan kalkması, yerine AKP-MHP koalisyon alternatifinin artması kurlarda 2.6750 seviyelerine kadar bir gerileme yaşatsa da bunun kalıcı olması olasılığı (bu koalisyonunun gerçekleşme olasılığı gibi) bence düşük.
3- MHP destekli AKP azınlık (Seçim) hükümeti: Herhangi bir koalisyonun ortaya kon(a)maması durumunda erken seçim fiyatlamaları başlayacaktır. İster Kasım, ister Mart (Nisan) olsun bu alternatifte dolar/TL kurlarını ilk aşamada (Pariteden bağımsız olarak) 2.8185 seviyelerinde görebiliriz.
Bu noktada ‘Sepet Kuru’ mutlaka izlemekte fayda var. Sepet Kur son haftalarda 2.93-2.89 arasında oldukça yatay ve “istidatlı” bir seyir izledi. Ancak erken seçim kararı sonrasında; seçimin hemen ertesi günü test edilen; 2.9637 seviyesinin yeniden test edilmesi ve hatta aşılması ihtimali gündeme gelecektir. Bu seviye para politikasını “sadeleştirmeyi” hedefleyen Merkez Bankası’nı çalışmalarını hızla bitirmeye teşvik eder mi, hep beraber göreceğiz.
Fed’in Eylül olasılığı arttı
Moody’s 7 Ağustos’taki açıklamasını da pas geçti. Nihai kararını 4 Aralık’ta açıklayacağa benziyor. İlk olası erken seçimin hemen ertesinde. Diğer yandan Cuma günü açıklanan ABD Tarım Dışı İstihdam verisi 223 bin kişilik artış beklenirken 215 bin olarak açıklandı. Piyasalarda önemli bir deprem yaratmadı. Kuzey yarıkürenin tatil mevsiminde olması da tepkilerin sınırlı kalmasında etkili oldu. Fed’in Eylül’de faiz artışına başlaması olasılığı artmış görünüyor.