90’lı yıllarda üretimi durdu, şimdi birçok ailenin gelir kaynağı
Batman’ın Sason ilçesinde 90’lı yıllarda üretimine son verilen ancak 9 yıl önce iki aile tarafından tekrar başlanan ipekböceği yetiştiriciliği 80 ailenin gelir kaynağı oldu.
Yılda ortalama 4 ton ipek üretiminin yapıldığı ilçede her aile ortalama 10 bin TL kazanıyor.
Sason ilçesi Karşıyaka Mahallesi’nde 90’lı yıllardan önce yoğun bir şekilde yapılan ancak daha sonra üretimi duran ipekböceği yetiştiriciliği, ilçede 9 yıl önce iki aile tarafından yeniden başlatıldı.
Daha sonra yaygınlaşan ipekböcekçiliği hem canlandı hem de 80 ailenin gelir kaynağı oldu. Yılda ortalama 4 ton ipek üretiminin yapıldığı ilçede her aile ortalama 10 bin TL kazanıyor. Su ve canlandırma evi sıkıntılarının olduğunu belirten aileler, destek istedi.
İpekböceği yetiştiriciliği yapan vatandaşlardan Hasan Aktaş, üretim sırasında en büyük sorunlarından birinin su olduğunu söyledi. Suları olmadığı için zorlandıklarını belirten Aktaş, “İpekböceğini nisan ayında alıyoruz. Daha yapraklar taze iken onları getiriyoruz. Ondan sonra besliyoruz. Verimi çok iyi ancak imkanlarımız kısıtlı. Bunu geliştirmek istiyoruz. Doğru düzgün elektriğimiz yok, canlandırma yerimiz yok, besleme yerlerimiz dar.
Yoksa bir aile rahatlıkla bir yıllık ihtiyacını karşılayabilir. Bunun bir zararı yok, millet gerçekten de uğraşmak ister. Seve seve uğraşmak ister. Bunlar çok temiz. Islak yaprak yemez, ilaçlı olsa dokunmaz. 4 sefer uykuya girer. Her seferde 24 saat. 4’üncü uykuda nereden baksan 48 saat uykuda kalır. 40 günde verimini alıyorsunuz. Soğuk olmazsa, hava şartları düzgün olsa, yağışlı olmazsa ıslak yaprak olmazsa 40 günde yetiştirebiliyorsun. 40 günde verimini alabiliyorsun. 1 pakete iyi bakarsan 35-40 kilo ipek alırsın. Geçen sene kilosunu 55 liradan verdik” dedi.
İpekböceği yetiştiriciliği de yapan Karşıyaka Mahalle Muhtarı Bedri Aktaş, “Biz bunları büyütmek istiyoruz. Niye Kulp’a gidip kozalarımızı verelim ya da Şanlıurfa’ya gidip böceklerimizi canlandıracağız. Biz burada canlandırma evi istiyoruz ve bunlara ihtiyacımız vardır. Bu beklentilerin giderilmesini istiyoruz.
Su sıkıntılarımız çok oluyor. 2-3 bin adet fidan ekmişim. Su sıkıntısı olmasaydı ektiğim dutlar bana yeter ve artar bile. Ama su sıkıntısından dolayı bu zorlukları çekmek zorunda kalıyoruz. Çiftliğimiz 18 kutuluktur ama 22 kutu ektik. 22 kutudan yerimiz müsait olsaydı 45 kilogram alırdık. 1 pakette normalde 40-45 kilo falandır. Ama biz burada sıkıntı çektiğimiz için 25-30 kilo civarında alıyoruz. 22 pakette yaklaşık 700-800 kilo verim almak istiyoruz” diye konuştu.
Sason Koza-Birlik Temsilcisi Mehmet Zülküf Aktaş ise, ipek böceği yetiştiriciliğinin 90’lı yıllarda yapılan bir iş olduğunu ve yeniden hayata geçirdiklerini söyledi. Birçok aile için yeni bir gelir kaynağı olduğunu ifade eden Aktaş, şunları kaydetti:
“Sason’da 1990’larda ölmek üzere olan bir işti. Biz 2009-2010 sezonunda başlattık bunu. Başta iki aile ile ipek üretimine başladık. İlk başlarda 80-90 kilo arasında bir üretim almıştık. Daha sonraki yıllarda aşama aşama gelişerek şuan 80 aileye falan ulaştık.
Geçen sene yaklaşık 4 ton civarında bir ürün teslim ettik. Bununla beraber köylere çiftlik kurulumu başladı. Bunun gibi Sason’da 4-5 tane daha çiftliğimiz var. Hedef her köye bir tane çiftlik yapabilmek ve ölmüş bir işi hem canlandırmak hem de ailelere ek gelir sağlamak. Üreticiler için biraz eğitim şart. Özellikle yer ve çiftlik yapımları bayağı bir işe yarıyor. Bir ayda bir aile ortalama 10 bin TL’ye yakın para cebine koyabiliyor bu işten.”