Adana'dan bilim dünyasına yeni soluk! Endemik bitki keşfedildi

 Adana'nın Tufanbeyli ilçesinde botanik çalışmaları yürüten Prof. Dr. İsmail Eker, yeni bir bitki türü keşfetti.

Keşfedilen bitkiye, Adana'nın mitolojik ismi olan "Adanus" ismi verildi. Bilim literatürüne "Gladiolus adanus Eker & Sağıroğlu" olarak giren bitkinin Türkçe ismi ise "Adana kılıçotu" olarak belirlendi.

 Eker, 2016 yılında yürüttüğü arazi çalışmasında, daha önce görmediği bir kılıçotu türüyle karşılaştı. Bitkinin farklı olduğunu fark eden Eker,tekrar bölgeye giderek örnekler aldı. Sakarya Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mehmet Sağıroğlu ile birlikte yaptığı çalışmalarda, bitkinin yeni bir tür olduğunu tespit etti.

MEYVE VE TOHUMU DİĞER TÜRLERİNDEN FARKLI 

Prof. Dr. Eker, 2016 yılında Adana'nın Tufanbeyli ilçesinde yaptığı bir arazi çalışması sırasında küçük meyve kapsülleri olan ince yapılı bir kılıçotu (Gladiolus) türüyle karşılaştığını söyledi.

Eker, bitkinin diğer türlerden farklı göründüğünü, teşhis için bitkiyi çiçekteyken de incelemek için bölgede keşifler yapmaya devam ettiğini ve örnekleri araştırmaya devam ettiğini anlattı. Eker, 2023 yılında bitkinin bulunduğu alana giderek tekrar gözlemler yaptıklarını aktararak, "Yaptığımız literatür taramaları ve var olan türlerle karşılaştırmalar neticesinde bitkimizin bilim dünyası için henüz adı konulmamış yeni bir tür olduğu sonucuna vardık. Bitki diğer türlerden çiçeklerinin rengi ve çiçek parçalarının ölçüleri ile tohum ve meyve özellikleri bakımından farklılıklar gösteriyordu" diye konuştu.

KENTİN MİTOLOJİK İSMİ VERİLDİ

Eker, daha önce keşfettiği bitki türlerine şehir, ilçe, dağ, bilim insanı, aile bireyi, bitkinin morfolojik veya yaşam ortamının özelliğiyle ilgili isimler verdiğini dile getirdi.

Eker, "Bu defa bu bitkiye şehrin mitolojik ismini verdik. Bitkiye Adana'nın şu anki ismini de verebilirdik. Bu durumda bitkinin adı 'Gladiolus adanensis' olacaktı. Latince dil kuralları gereği ismi böyle olacaktı. Ancak Adana'nın mitolojik ismi olan 'Adanus' kelime yapısı itibarıyla herhangi bir ek almaya ihtiyaç duymuyordu. Bu hem fonetik bakımdan kulağa ve dile hoş geliyordu hem de böyle kadim bir şehrin mitolojik ismi bir bitkiye verilmiş olacaktı" açıklamalarına yer verdi. 

ADANA İSMİNİ NEREDEN GELİYOR?

Adana isminin kökeniyle ilgili birkaç görüş ortaya atılıyor. Bu görüşler arasında mitolojik bir efsaneye göre, gök tanrısı Uranus'un Adanus ve Sarus adında iki oğlu Tarsus halkıyla yaptıkları savaşlar sonucu bugünkü Adana civarına yerleşmişler.

Adanus adını kendi kurdukları şehre verirken Sarus da ismini Seyhan Nehri'ne vermiştir. Bu bağlamda Adana, kurulduğu günden itibaren aynı adı koruyan, M.Ö. 6000'li yıllara kadar geri giden en eski yerleşim yerlerinden biridir.

Adanus ismi de genellikle yerel halk tarafından bilinmekte.