Fransız finans devi Credit Agricole’un Türkiye birimine Güney Afrikalı Standard Bank’ın ardından Hollandalı Rabobank da talip oldu. Ekonomi yönetimine yakın kaynaklardan edinilen bilgilere göre satış süreci için düğmeye basan Fransızlar, Standard Bank ile görüşmelere başladı. Ancak tam bu sırada beklenmeyen bir alıcı daha ortaya çıktı: Holandalı Rabobank.
Rabobank, 731 milyar dolarlık aktif büyüklüğü ile Türk bankacılık sektörü kadar bilançoya sahip. Uzun zamandır Türkiye’yi yakından izleyen Hollandalılar, 2005’te Şekerbank’ın yüzde 36.5’unu satın almak için hamle yapmış, sonrasında aniden masadan kalkarak herkesi şoke etmişti. Rabobank,’ın bu tavrına karşın bir diğer Hollanda bankası ING bank, son derece kararlı davranmış ve Oyakbank’ı satın alarak Türk bankacılık sektörüne güçlü bir giriş yapmıştı. 2008’de patlak veren küresel ekonomik kriz sırasında Türk bankalarının sergilediği performansın da etkisiyle olsa gerek Rabobank’ın Türkiye aşkı yeniden depreşti.
Hollandalılar geçen yıl Türkiye’de sıfırdan banka kurmak için Ankara’da temaslara başladı.Ayrıca bazı gazeteler üzerinden etkin bir halkla ilişkiler çalışması yürütmeyi denediler. Ancak istedikleri sonucu elde edemediler. Bunun temelinde ise iki faktör yatıyordu. Birincisi Hollanda bankacılık otoritesinin Türk bankalarına karşı takındığı negatif ayrımcılığın Ankara’da yarattığı güçlü tepki. Bilindiği üzere Hollanda bankacılık otoritesi ülkede faaliyet gösteren Türk bankalarının diğer bankalardan daha fazla sermaye tutmasını istiyor, ayrıca ‘benim ülkemden topladığınız mevduatı Türkiye dahil başka ülkelerde kredi olarak kullandıramazsınız’ şekilde özetlenebilecek bir tavır sergiliyor. Bu da Ankara’da tepki çekiyordu. İkincisi Rabobank’ın BDDK’nın koyduğu ‘Banka kurmak isteyen 300 milyon dolar sermaye getirsin’ açıklamasını biraz yumuşatmak istemesi. İşte tüm bu faktörler Hollandalıların lisans alma süreçlerini ciddi anlamda sıkıntıya soktu.
Rabobank gibi uluslararası bir devin Türk piyasalarına küçük bir yatırım bankasıyla girmek istemesi başlangıçta biraz şaşırtıcı gelebilir. Ama olayların arka planı bilince çok da mantıksız görünmüyor. Bakalım zaman bize neler gösterecek...
Esad’ın parası eriyor
Suriye’de bir sene önce başlayan olayların bilançosu oldukça ağır. Çıkan çatışmalarda şu ana kadar 9 binden fazla insan yaşamını yitirdi. Olaylarda binlerce kişi yaralanırken, 250 bin Suriyeli komşu ülkelere mülteci olarak sığındı.
‘Arap Baharı’nın ülkeye ekonomik maliyeti de yüksek oldu. Resmi rakamlara göre Suriye Pound’u Amerikan doları karşısında bon bir senede yüzde 21 oranında değer yitirdi. Suriye Merkez Bankası tarafından açıklanan bu oran karaborsada yüzde 50’lere kadar yükseliyor. Suriye Merkez Bankası ve gizli servis El Muhaberat para hareketlerini son derece yakından izliyor.
Mevduat çıkışını engellemek isteyen Merkez Bankası, faizleri yükseltirken, gizli servis de büyük işadamları ile tüccarları yakın markaja aldı. Döviz büfelerinden belirli bir tutarıdn üzerinde döviz satışı yasaklanırken, gümrüklerde de sıkı bir arama yapılıyor. ancak alınan tüm bu önlemlere karşın ülkeden sermaye çıkışı sürüyor.
Adının açıklanmasını istemeyen bir Arap bankacı, “Lübnan ve Ürdün bankalarına son bir senede yaklaşık 2 milyar dolarlık bir giriş olduğu tahmin ediliyor” bilgisini verirken, bu rakamın ilerleyen günlerde daha da artabileceği öngörüsünde bulunuyor.
Ziraat ile Halkbank’ta ‘anında görüntü’ dönemi
Kamu bankacılığının iki devi Ziraat ve Halk Bankası arasında ‘anlık’ paylaşım dönemi başladı. Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın önerisiyle iki banka arasında özel bir iletişim hattı kuruldu. Türk Telekom tarafından kurulan ‘görüntülü iletişim hattı’ sayesinde bankanın üst düzey yöneticileri birbirleriyle ‘görüntülü’ olarak haberleşebiliyor. Özel bir şifreleme hattı (kripto) üzerinden gerçekleşen görüşmelerde iki bankanın üst düzey yöneticileri karşılıklı görüş alışverişinde bulunuyor, kritik konularda istişare ederek pozisyon alıyor. Hattın iki banka genel müdürü tarafından da kullanıldığı ve Hüseyin Aydın ile Süleyman Aslan’ın birçok konuda birbirlerinden bilgi aldığı öğrenildi.
