Amerikan Hazine Bakanlığı’nın hedefindeki İranlı Bank Mellat, Türkiye’de tarihinin en parlak günlerini yaşıyor.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre Bank Mellat, 2010- 2011 Mart döneminde yani 15 aylık bir zaman dilimi içinde aktif büyüklüğünü tam yüzde 600 artırdı ve 395 milyon liradan 2.7 milyar liraya yükseltti. Aynı dönemde bankanın toplam kredi ve alacakları da yüzde 800 artış kaydetti ve 227 milyon liradan 2 milyar liraya fırladı.
Bankanın bu şaşırtıcı performansı mevduatta da kendisini gösterdi. Bankanın 2010 başında 125 milyon lira olan toplam mevduatı yüzde 208 artışla 386 milyona tırmandı. Bank Mellat’ın son 15 ayda yakaladığı bu baş döndürücü başarı sıralamadaki yerinin de değişmesini sağladı. 2009 sonunda 45 banka arasında 35’inci sırada bulunan İran bankası Mart 2011 sonunda 14 basamak birden yükseldi ve 21. sıraya yerleşti. Toplam 3 şubesi bulunan banka, birçok yerli ve yabancı bankayı da geride bırakmayı başardı.
Mellat’ın gerisinde kalan bankalar arasında Turgut Yılmaz’ın Tekstilbank, Libyalıların yönetimindeki Arap- Türk Bankası, İsrailli Bank Hapoalim’in sahibi olduğu Bank Pozitif, Hariri ailesinin sahibi olduğu Turkland Bank, Hüsnü Özyeğin’in sahibi olduğu Fibabank’a ile Turkish Bank bulunuyor.
Bank Mellat neden takipte
Peki, ama Bank Mellat neden Amerikan istihbarat birimlerinin yakın takibinde diye sorabilirsiniz.
Washington yönetiminin iddiasına göre Almanya’da Kurulu bulunan Europaische-Iranische Handelsbank (EIH) Tahran yönetiminin uluslararası para trafiğinde önemli bir yere sahip. Avrupa ülkelerinin İran’dan aldıkları petrol ve doğalgazın parasını yatırdıkları EIH, Tahran yönetiminin silahlanma sürecine de katkı sağlıyor. Bu bankanın kapatılması için Avrupa Birliği ve Alman Merkez Bankası nezdinde girişimlerde bulunan ABD yönetimi, Bank Mellat’ın EIH’nin yüzde 26’sına sahip olmasından hareketle Mellat’ın da uluslararası yaptırımlar kapsamına alınması için büyük çaba harcıyor. Bankanın Türkiye’deki faaliyetleri ve hızlı büyümesinden ciddi anlamda rahatsızlık duyan ABD yönetimi bu konudaki kaygılarını geçtiğimiz aylarda son derece yüksek bir ses tonuyla dile getirdi ve “Bank Mellat ile çalışan Türk bankasını yakarım” mesajını verdi. Edindiğimiz bilgilere göre ABD Hazine Bakanlığı bankanın terörizmin finansmanına destek verdiğini ileri sürerek Mali Suçlar Araştırma Kurulu (MASAK) vasıtasıyla bankanın Türkiye’deki malvarlıklarına el konulmasını talep ediyor. Ancak Türk Hükümeti banka hakkında uluslararası toplum tarafından alınmış bir karar olmadığına işaret ederek buna karşı çıkıyor.
Türk- İngiliz finansal savaşı
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, göreve başladığı 2009’dan bu yana Türkiye’nin finansal derinliğinin arttırılması için büyük çaba harcıyor. Akgiray’ın çabalarıyla geçen yıl Azerbaycan ile Türkiye arasında ortak kotasyon ve takas-saklama altyapısının sağlanması konusunda bir dizi anlaşma imzalanmıştı. Bu önemli anlaşma Orta Asya ve Kafkas petrolüyle yakından ilgilenen İngiltere’nin dikkatinden kaçmamış. Başta Socar olmak üzere Azeriler’in sahip olduğu dev enerji şirketlerinin İMKB’ye kaymasından endişe eden İngilizler ciddi bir lobi çalışması yapıyor. Azeri şirketlerini Londra’ya angaje etmeye çalışan İngilizler ile Türk bürokratlar arasında ilginç bir savaş yaşanıyor. Mücadeleden Türk bürokratların başarıyla çıkmasını dilemekten başka da elimizden bir şey gelmiyor.
TMSF’nin elinde satılık bir banka daha var: Türkbank
İki hafta önce bünyesinde faaliyet gösteren Adabank’ı 75 milyon dolara GFC- Remzi Gür ortak girişim grubuna 75 milyon dolara satan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun elinde süper bir banka daha olduğu ortaya çıktı: Türk Ticaret Bankası... 2003’ten bu yana süren tasfiye işlemleri önemli ölçüde tamamlanan Türkbank’ın deyim yerindeyse kasalarından adeta para fışkırıyor. TMSF’nin Mart 2011 tarihli faaliyet raporuna göre 481 milyon lira aktif büyüklüğü olan bankanın özkaynakları ise 233 milyon liraya ulaşmış durumda. Türkbank’ın likit değerleri ise tam 112 milyon lira. Şubesi olmayan dokuz yıldır mevduat toplayamayan Türkbank, bu verilerle bile Türkiye’nin en büyük 30 bankası arasına giriyor. Ticaret Bankası, 1913’te Müslüman ahaliyi gayri-müslim bankacı ve tefecilerin zulmünden kurtarmak için ‘Adapazarı İslam Bankası’ adıyla kuruldu. Türk bankacılık tarihinin ilk milli bankası olan ve kurucularının önemli bir bölümü ‘Hacılardan’ oluşan Türkbank, küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansmanında uzun yıllar öncü roller üstlendi. 1997’de dönemin üst düzey siyasetçileri ve bürokratlarından oluşan bir çete tarafından ‘özelleştirilmek’ istendi. Ancak Emniyet İstihbarat Dairesi’nin devreye girmesiyle bu süreç engellendi. Yapılan incelemeler ve kurulan araştırma komisyonları bankanın nasıl bir çete tarafından kuşatıldığını ortaya çıkarsa da bu durum Ticaret Bankası’nı tasfiyeden kurtaramadı. Şimdi başta bankanın eski çalışanları ve müşterileri olmak üzere birçok kişi bu değerli markanın en azından Adabank gibi lisansının satılarak tarih önünde aklanması ve yaşatılması gerektiğine inanıyor.
Edindiğimiz bilgilere göre Başbakan Erdoğan da bu konuya oldukça sıcak bakıyor. Söz şimdi BDDK Başkanı Tevfik Bilgin de...
