İki anne bir araya gelince ilk konu ya çocuklarının yeme içme problemleri ya da dersleri oluyor. “Çocuğum hiçbir şey yemiyor, meyvelerin tadına bile bakmıyor, yemeklerini zorla yediriyorum” yakınmaları hiçbirimize uzak değil. Çocuklardaki iştahsızlık konusundaki kaygılarda bazen aşırıya gidilse de
Türkiye’de çocukluk çağında iştahsızlık ve yeme problemleri nedeniyle doktora başvuran sağlıklı çocukların oranı yüzde 20-35. Medical Park Göztepe Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nebil Emir’e göre iştahsızlığın anne veya babanın bakış açısına göre yoruma açık bir özelliği var. Yani bir ebeveyn tarafından “iştahsız” olarak tanımlanan bir çocuk başka bir ebeveyne göre “iştahlı” olabiliyor. Bu yüzden de gereksiz yere fazla beslenmeye teşvik edilebiliyor.
Peki çocuklardaki iştahsızlığın ardında neler var? Anne babaların beslenme konusunda yaptığı en büyük yanlışlar neler? İştahsızlığın önüne nasıl geçilebilir? Dr. Nebil Emir bu soruları şöyle cevaplıyor:
Çocukluk çağında iştahsızlık ve yeme problemleri nedeniyle doktora başvuran sağlıklı çocukların oranı yüzde 20-35 arasında değişiyor. Çocuklarda yeme ve iştahsızlık problemleri, rafine ve yüksek kalorili besin ve içeceklerin de etkisiyle gittikçe artıyor. Hep aynı yiyeceklerle beslenen, farklı yiyecekleri reddeden çocukların beslenmelerinin yeniden düzenlenmesi, belirli bir zaman ve çaba gerektiriyor. Çocukta gerçekten somut bir iştahsızlık tespit edildiği takdirde, eğer yeterli önlemler alınmazsa uzun vadedeki beslenme eksiklikleri sonucunda çocuğun büyüme ve zeka katsayısı da olumsuz yönde etkilenebilir.
İştah açıcı diye vitamin vermeyin
Ailelerin iştahla ilgili en çok sorduğu soruların başında ‘iştah arttırıcı’ diye bir ilaç veya vitaminin olup olmadığıdır. Vitamin ve minerallerin hekim tarafından tespit edilmiş eksiklik durumları dışında iştah artırıcı olarak verilmesi, işe yaramayacağı gibi boşuna alınması da önerilmemeli.
Blender bebekler yutma zorluğu yaşıyor
İştahsız çocuklar yemek seçiciler, ‘blender bebekler’, yavaş çiğneyenler ve hastalıklara bağlı olarak iştahsız olanlar olmak üzere 4 gruba ayrılıyor. Yemek seçiciler; bebeklerin aileleri tarafından ‘seçici bebek’ olarak tanımlanıyor. Yaşa göre kilosu fazla olan bebeklerse daha az yemek seçiyor. Bir diğer grupta ise ‘Blender baby’ olarak adlandırılan aşırı ve aylarca uzun süreli blender ile beslenen bebekler. Bu bebeklerde çiğneme ve yutma sorunları gözlenebilir. Diğer bir grup ise yavaş çiğneyenler, çabuk doyanlar. Esas önemli olan ve mutlaka acil olarak uzman yardımı gereken grup ise akut, kronik primer veya sekonder organik hastalıklara bağlı olarak iştahsız olanlar.
Süt hariç abur cubur kesilmeli
Bebeğin beslenme miktarı çocuğun gereksinimlerine göre ayarlanmalı ve aşırı beslemeden kaçınılmalı. İştahsızlığın tersi bir durum olan obezite gibi diğer bir tehlikeli duruma düşmemek için çocuğun iştahına da saygılı olunmalı. Kola, meyve suları, şekerli çaylar, aşırı miktarlardaki süt gibi içeceklerin tüketim sıklığı ve miktarı belirlenmeli. Abur cubur türü birçok besinin yemek öncesi ve yemek sırasında alımları kısıtlanmalı. Süt hariç, mümkünse bu sayılanların tamamı tamamen kesilmeli.
Reddettiği besinlerde ısrar etmeyin
Besinler çocukların yiyebileceği türde ve yapıda hazırlanmalı. Çocuğun öncelikleri dikkate alınarak hazırlanmalı ve yemek sırasında belirli bir yaşa gelince artık kendi kendine yemek yemeye teşvik edilmeli. Yemek porsiyonları çocuğun isteğine göre ayarlanmalı ama gereksiz büyük porsiyonlardan kaçınılmalı. Öğün sırasında verilen bir besin çocuk tarafından reddedilmişse farklı besin denenmeli ve ısrarcı olunmamalı. Besin belirli aralıklarla, zaman içinde çocuğa tekrar teklif edilmeli.
TV ve tablet kapalı olmalı
Çocuğun öğün saatleri düzenli olmalı, çocuk aile bireyleri ile aynı anda sofraya oturmalı. Öğün aralarında ve mümkünse hiçbir zaman çocuğa iştahını kaçıracak tatlı (şekerleme ve çikolata) besinler verilmemeli. Çocuğun tabağı çocuğun ilgisini çekecek şekilde sunulmalı, belli dönemlerde kendisinin seçim yapmasına izin verilmeli. Yemek sırasında çocuğun yemeğe ilgisini azaltan televizyon, tablet bilgisayar, akıllı telefon gibi cihazlar kapalı tutulmalı.
