Münafıklık hareketi Medine’de başladı

SORU: 1- “Namazda Okunan Surelerin Tefsiri” adlı kitabınızın 181. sayfasında belirtiğinize göre Maun Suresi’ne ilişkin ayetlerin Medine’de inmiş olması gerekir. “Münafıklar Medine’de vardı” ifadesi “Başka yerde münafık yoktu” anlamını mı taşıyor? 2- Yine aynı kitabınızın 184. sayfasında, “Kevser Suresi’ndeki ‘namazı kıl’ emriyle beş vakit namaz kastedilmiştir. Fakat namazın nasıl kılınacağı bilinmekteydi” ifadesinde Hz. Peygamberin yaşadığı dönem mi kastediliyor? Namazın kılınma şekli daha önce de biliniyor muydu? (Burhan Tarlabaşı)

CEVAP: 1- Benim orada anlatmak istediğim, Mekke döneminde münafıkların olmadığıdır. Çünkü münafıklık, güçlü olanlar karşısında yaltaklanmak, içinden sevmediği halde Müslümanları sever görünmektir. Bunda yaltaklananın çıkarı vardır. Mekke döneminde Müslümanlar güçlü değillerdi. Peygamber’in çevresinde toplananlar, gerçekten inanmış kimselerdi. İnanmayanlar niçin gelip de inanmış görünsünler? Bunda bir menfaatleri yoktu, tersine zararları olurdu. Kim gider de hiç çıkar ummadığı fakirlere yaltaklanır? Öyle ise Mekke’de münafık Müslüman yoktu, olamazdı. Bu, eşyanın doğasına aykırıydı. Çünkü Mekke’de güçlü olan taraf inananlar değil, inanmayanlardı.

Ama Medine’de durum tersine döndü. Müslümanlar orada devlet kurdular, güçlendiler. Medine’de bulunan bazı kişiler, gönülden Müslüman olmadıkları halde çıkarları gereği Müslüman göründüler. Mekke’de inen ilk surelerden olan Maun Suresi’nde nitelendirilenler, Medine’de ortaya çıkmış olan münafıkların durumu değil, Mekke müşriklerinin durumudur. Bu, Mekkeli müşriklerin de ibadet ettiklerini, namaz kıldıklarını, namazlarında huzur olmadığını, huzursuz, âdet türünden kıldıkları bu namazın kendilerine ahlaken olumlu bir etki yapmadığını gösterir.

İslâm’daki münafıklık hareketi Mekke’de değil, Medine’de başlamıştır. Sebebi de Müslümanların güçlenmesi, başkalarına menfaat sağlayacak duruma gelmeleridir. Sizin başka yerle kastınız nedir bilemiyorum. Ben İslâm’daki nifak hareketini anlatıyorum. İlk zamanlarda İslâm, Mekke’de daha yeni mayalanıyordu. Henüz Mekke dışına çıkıp da güçlenmemişti ki münafıklık olsun. Ama Medine döneminden itibaren İslâm’ın güçlendiği her yerde münafıklık hareketi olmuştur.

- Okurumun ikinci sorusunu yarınki yazımda cevaplayacağım.