Allah’ın lütfunun sınırı yoktur

SORU: “(100) Sur’a üflendiği zaman artık o gün aralarında soylar yoktur ve (insanlar birbirlerine soylarını) sormazlar. (101) Kimlerin (eylemlerinin) tartıları ağır gelirse işte onlar kurtuluşa erenlerdir. (102) Kimlerin tartıları hafif gelirse işte onlar da kendilerini ziyana sokanlar, cehennemde sürekli kalanlardır (Muminun Suresi).” Sizin çevirinizden aldığım bu ayetlerde insanlar iki gruba ayrılmış. Tartısı hafif gelenler ve ağır gelenler. Bu ayetler inananlar için mi yoksa inanmayanlar için mi? İnananlar içinse Müslüman olarak ölenlerin de tartısı hafif geldiğinde cehennemde sürekli kalacağı belirtiliyor. İnanmayanlar içinse tartıları ağır geldiğinde onların da cennete gideceği ortaya çıkıyor. Ayetin orijinalinde geçen “khulûd” ne anlama geliyor? Sizin bir yazınızda belirli bir arınmadan sonra cehennemden çıkılacağını okumuştum. Öyleyse bu süreklilik ne?

CEVAP: Ahirette Allah, kullarını ruhlarının durumuna göre değerlendirir. Ruhları arı, günahlardan uzak olanların sevap kefeleri ağır basar. Yani onlar iyi kişilerdir, cennetlik insanlardır. Ruhları günah kirleriyle dolu olanların sevapları hafif gelir, onlar da cehennemliktir. Ama cehennem sonsuz olamaz. Çünkü sonsuz azabın amacı yoktur. Cezanın amacı intikam değil ıslahtır, ruhu günah kirlerinden arındırmaktır. Her günahkâr günah derecesine göre bir zaman cezaevinde kalır. Günah kirlerinden arınırsa oradan çıkarılır. Allah kullarını yakmaktan hâşâ zevk almaz.

“Khulûd” sonsuzluğu değil, çok uzun süreyi ifade eder. Nebe Suresi’nde de suçluların cehennemde ahkab (yani çağlarca) kalacakları bildirilir. Çağlarca da olsa bunun sonu vardır. Zaten Kur’ân bir yerde cehennem azabını “akim” yani kısır azap, sonu kesik azap diye niteler. Ama cennet nimetleri “mukim” yani kalıcıdır. Sebebi şu: Azap, işlenen suçun cezasıdır. İşlenen suçla ona verilen cezanın denk olması adaletin gereğidir. Allah mutlak adalet sahibidir. Suça, gereğinden fazla ceza vermek zulümdür. “Allah, kullara zulmedici değildir” (Enfal: 51). Allah’ın rahmeti gazabına baskın olduğuna göre suçlu ne kadar ağır suç işlemiş de olsa sonsuzca azap O’nun adalet ve rahmet sıfatlarına aykırıdır. Ama cennet Allah’ın lütfudur. Allah’ın lütuf ve ihsanının sonu, sınırı yoktur.