Aile birliğine saygı için...

SORU: Babam iki hafta önce vefat etti. Kaç gün yas tutmalıyız? Biz üç gün diye biliyoruz ama bazı hocalar 4 ay 10 gün diyor. Bu süre içinde annem akrabalarımıza dahi gidemezmiş. Bu doğru mu?

CEVAP: “İçinizden ölenlerin geriye bıraktıkları eşleri, 4 ay 10 gün (bekleyip) kendilerini gözetlerler. Sürelerini bitirince artık kendileri için uygun olanı yapmalarında size bir günah yoktur. Allah yaptıklarınızı haber alır” (Bakara: 234). Bu ayette kocası ölen kadının 4 ay 10 gün bekleyeceği, bundan sonra kendisi için uygun olanı yapmakta serbest olacağı buyurulmaktadır. Kocası ölen kadın (yeniden evlenebilmek için) 4 ay 10 gün bir süre bekleyecektir. Bu süre içinde kadının gebe olup olmadığı anlaşılır. Şayet gebe ise “Gebe olanların süreleri de yüklerini bırakmalarına kadardır” (Talak: 4) ayetinin hükmü uyarınca doğuruncaya kadar bekler.

Bazı bilginlere göre kadın bu müddet içinde süslü elbise giymeyecek, koku sürünmeyecek, kocasının evinden ayrılmayacaktır. Diğerlerine göre ise bu süre yas tutmak için değil evlenmemek için konulmuştur. Yas üç gündür. Kocası ölen kadının 4 ay 10 gün evden çıkamayacağını söyleyenler, herhangi bir ayet hükmüne değil, rivayete dayanırlar. Hz. Peygamber’in zevcesi Hafsa, Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu aktarmıştır: “Allah’a ve ahiret gününe inanan hiçbir kadının, üç günden fazla yas tutması helal olmaz. Yalnız kocası için yas tutması bunun dışındadır. Kadın kocası için 4 ay 10 gün yas tutar” (Buhari, Cenaiz: 31).

Bunun tersi olan bir rivayet de vardır. Muta Savaşı’nda şehit düşen Cafer’in şehadetinin üçüncü gününde Allah’ın Elçisi, Cafer’in karısı Esma’nın yanına gelmiş ve ona, “Artık bugünden sonra yas tutma” demiştir (İbn Hanbel, Müsned: 6/369). Ayette ise kocası ölen kadının evden çıkamayacağı hakkında hiçbir işaret yoktur. Birbiriyle çelişkili rivayetlerle de kesin hüküm konulamaz. Dini böyle rivayetlerle zorlaştırmanın anlamı yoktur. Yani kocası ölen kadın, kocasının cenaze törenine katılmayacak mı? Kabrine gitmeyecek mi? Kur’ân’ın belirtmediği, açık bıraktığı hususlarda insanlar serbesttir. Ancak Kur’ân’ın beyanına göre kocası ölen kadın, şayet evlenmek isterse en az 4 ay 10 gün bekleyecektir. Gebe olmasa da bekleyecektir. Bu bekleme aile birliğine saygının gereğidir. Ondan sonra dilerse evlenebilir