Artan sıcaklar, bunaltıcı hale gelirken serinlemek ve ter atmak için akla çözüm olarak sık sık duş almak geliyor. Fakat bu sıklığın doğru ayarlanması dışında, suyun sıcaklığına da çok dikkat etmek gerekiyor.
Özellikle sıcak havalarda pek çok kişi soğuk duşu tercih ediyor. Diğer yandan yaz-kış fark etmeksizin sürekli sıcak suyla duş alanların sayısı da oldukça fazla… Peki kavurucu yaz sıcaklarında doğru duş sıcaklığı nasıl olmalı?
ÇOK SOĞUK SUDAN KAÇININ!
Konuyla ilgili bilgilerine başvurduğum Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci, “Vücut sıcaklığınızı düzenlemeye yardımcı olmak ve sıcaktan kurtulmak için genellikle daha düşük sıcaklıklardaki suyla duş almak önerilir. Ilık ve çok soğuk olmayan su idealdir. Bu havalarda suyun sıcaklığında dikkatli olmak gerekiyor” dedi ve ekledi:
“Su sıcaklığını mutlaka vücut sıcaklığınızdan daha düşük olan rahat bir seviyeye ayarlayın… Ilık su, rahatsızlığa neden olmadan ferahlatıcı bir his sağlayabilir. Çok soğuk duşlar başlangıçta serinletici bir etki sağlasa da kan damarlarınızın büzülmesine ve potansiyel olarak ısının vücudunuzda tutulmasına neden olabilir. Bu durum, vücudunuzun etkili bir şekilde soğumasını zorlaştırabilir. Özellikle vücudunuzun su sıcaklığına nasıl tepki verdiğine dikkat edin. Çok soğuk veya rahatsız hissediyorsanız, doğru dengeyi bulmak için su sıcaklığını buna göre ayarlayın.”
‘SOĞUK DUŞ ALIRKEN MAKUL SICAKLIK 15-25 DERECE OLMALI’
“Evrensel olarak makul bir soğuk duş sıcaklığını tanımlayan belirli bir sayısal değer olmasa da 15-25 derece aralığı genellikle uygun kabul edilir. Bununla birlikte, bireysel tercihler ve tolerans seviyeleri değişebilir” diyen Prof. Dr. Cebeci, şöyle devam etti:
“Bazı bireyler biraz daha soğuk suyu tercih edebilirken, diğerleri daha sıcak suyu rahat bulabilir. Nihayetinde amaç, canlandırıcı hissettiren ve vücudu serinletmek, egzersiz sonrası kas ağrılarını azaltmak veya uyanıklığı artırmak gibi etkileri elde etmenize yardımcı olan bir soğuk duş sıcaklığı bulmaktır. Vücudunuzu dinlemeniz ve su sıcaklığını kişisel konfor seviyenize göre ayarlamanız önemlidir.”
‘SOĞUK ŞOK TEPKİSİ, HİPOTERMİ VE SOĞUK KAYNAKLI VAZODİLATASYON YAŞANABİLİR’
Bu noktada akla gelen en önemli soru şu; ‘Eğer 15-25 dereceden daha düşük sıcaklıktaki suda duş alırsak hangi sorunlar ortaya çıkabilir?’
Bu soruma Prof. Dr. Cebeci, “Akla önce ani kalp krizi gelir. Çoğu sağlıklı bireyde genellikle böyle bir şey yaşanmaz. Ancak herkesin vücudunun farklı olduğunu ve soğuk suya bireysel tepkilerin değişebileceğini unutmamak gerekir. Bazı kişiler, soğuk su da dahil olmak üzere aşırı ısı değişikliğine karşı daha duyarlı olabilir ve bazı etkiler yaşayabilir” cevabını verdi.
Prof. Dr. Cebeci, oluşabilecek etkilere dair şu bilgilerin altını çizdi:
-- Soğuk suya maruz kalmak başlangıçta kalp atış hızında ani bir artış, hızlı nefes alma ve kan basıncında geçici bir artış dahil olmak üzere bir şok tepkisine neden olabilir. Bu tepki, vücudun ani sıcaklık değişimine verdiği doğal bir tepkidir. Çoğu sağlıklı birey için bu yanıt genellikle iyi tolere edilir ve kalp sorunlarına yol açmaz. Bununla birlikte, önceden kalp rahatsızlığı olan kişiler soğuk duş almadan önce dikkatli olmalıdır.
-- Çok soğuk suya uzun süre maruz kalmak potansiyel olarak vücut sıcaklığında tehlikeli bir düşüş olan hipotermiye yol açabilir. Bununla birlikte, tipik bir duşun kısa süresinin sağlıklı bir bireyde hipotermiye neden olması pek olası değildir. Vücudunuzun tepkisine dikkat etmeniz önemlidir ve aşırı derecede üşümeye veya titremeye başlarsanız, yavaş yavaş ısınmak en iyisidir.
-- Soğuk duşlar, cilde yakın kan damarlarının başlangıçta daralmasına daha sonra da genişlemesine neden olabilir. Soğuk kaynaklı vazodilatasyon olarak bilinen bu genişleme, vücut ısısını düzenlemeye yardımcı olan doğal bir tepkidir. Raynaud hastalığı gibi belirli kardiyovasküler rahatsızlıkları olan bireylerin bu genişleme nedeniyle rahatsızlık veya komplikasyonlar yaşayabileceğini belirtmekte fayda var. Bu kişiler kendilerini soğuğa maruz bırakmadan önce bir sağlık uzmanına danışmalı.
HAVALARIN 35-40 DERECE OLDUĞU GÜNLERDE ÇOK SICAK SUYLA DUŞ ALMAK HANGİ SORUNLARA NEDEN OLABİLİR?
Yaz aylarında genellikle soğuk duş tercih edilse de mevsim ne olursa olsun duşta sıcak sudan vazgeçemeyenler de var. Peki havaların 35-40 derece olduğu günlerde sıcak suyla duş almak ne gibi sorunları beraberinde getirebilir?
Prof. Dr. Cebeci, bu durumun vücut üzerindeki etkilerini aşırı ısınma, dehidrasyon ve artan rahatsızlıklar olarak üç ana başlıkta topladı:
-- Dış sıcaklık zaten yüksek olduğunda, sıcak bir duş vücut sıcaklığınızı daha da yükselterek potansiyel olarak aşırı ısınmaya neden olabilir. Bu durum baş dönmesine, yorgunluğa ve hatta ısı bitkinliği veya sıcak çarpması gibi ısıyla ilgili hastalıklara neden olabilir.
-- Sıcak duşlar terlemeyi artırabilir ve bu da dehidrasyona katkıda bulunabilir. Vücut aşırı terlediğinde su ve elektrolit kaybeder. Sıcak havalarda, susuz kalmamak çok önemlidir ve sıcak bir duş, susuz kalma riskini artırabilir.
-- Sıcak havalarda sıcak duşlar kendinizi daha da sıcak ve rahatsız hissetmenize neden olabilir. Rahatlama sağlamak yerine, vücudunuzun ısıyı tutmasına neden olarak yapışkanlık, rahatsızlık ve soğuma güçlüğüne yol açabilir.
ÇOK SICAK VE SOĞUK DUŞ CİLDE DE ZARARLI!
Sıcak ve soğuk duşun cilde zararlı olduğuna vurgu yapan Dermatoloji Uzmanı Dr. Belma Bayraktar, “Çok sıcak duş almak cildin florasını bozar, koruyucu yağ tabakasını yok eder, faydalı bakterileri ortadan kaldırır, ciltte kuruluk, kaşıntı, kızarıklık oluşturur. Cildin nem dengesi bozulur. Cilde gelen kan akımını artırır ve bu yüzden ciltte kızarıklık oluşur, gevşeme ve sarkma meydana gelir. Çok soğuk duş ise cilde gelen kan akımını azaltır, cilt beslenemez, kurur ve soyulur” ifadelerini kullandı.
‘DUŞ SONRASI HAVALANDIRMASI İYİ OLAN SERİN BİR ODADA GİYİNİLMELİ’
“Serin ya da ılık duş en faydalısı” diyen Dr. Bayraktar, “Bu sıcaklık terlemeye yardımcıdır. Duşun sonuna doğru kademeli olarak 10 saniye aralıklarla su hafif soğutulabilir. En önemlisi ise duş sonrası havalandırılması iyi olan serin bir odada giyinilmelidir. Banyo sık havalandırılmalı ve aşırı nemden de kaçınılmalıdır” bilgisini paylaştı.
