Erdoğan’ın oyları neden düşmüyor?

Türkiye, tarihinin en ilginç seçimine giriyor. 17 Aralık süreciyle başlayan rüşvet/yolsuzluk iddialarının ve cemaat-hükümet savaşının gölgesinde bir seçim oluyor. Toplumsal ve siyasal muhalefetle Gülen hareketi aynı cephede, Erdoğan ise karşı tarafta. Ölümüne verilen bir savaş var.

Hükümet, on iki yıllık iktidarın verdiği yıpranmaya, yapılan onca yanlışa, yapısal sorunların tam olarak çözülememesine, Orta Doğu’da yaşanan türbülansa rağmen hâlen rakipsiz. AK Parti seçimlerin favorisi. Halk hâlâ Erdoğan için meydanları dolduruyor. Son tahlilde Erdoğan’ın hataları, muhalefetin topluma anlattığı doğrulara dönüşemiyor.

On yıldır cevabı aranan soru...

Aslında bu soru son on yılın en çok sorulan sorusu. Hafızanızı tazelediğinizde her seçimde bu sorunun sorulduğunu görürsünüz. KONDA, AG, ANAR yerel seçimler için Erdoğan’ın oyunu 2009 yerel seçimlerine göre yükseliyor buluyorlar. Yani her şeye rağmen AKP’nin oyu düşmüyor, yükseliyor. Seçim günü bu rakamların sağlamasını hep birlikte yapacağız.

Cumhuriyet mitinglerinin damgasını vurduğu 2007 seçimlerinden önce yapılan şu analize dikkatinizi çekmek isterim. (AK Parti oyları neden yükseliyor?) Basında da dile getirilen (28 Haziran 2007 Salı, Hürriyet; Mehmet Y. Yılmaz ve 28 Haziran 2007 Çarşamba, Radikal; Haluk Şahin) ‘neden böyle oluyor?’ sorusu gerçekten üzerinde tartışılmaya değer bir soru. Her iki yazının da ana fikri ‘AKP’nin anketlerde 2002 seçimlerindeki oy oranının üzerinde bir oy oranına sahip gözüktüğü ve bunun kaynağının ne olduğunun açıklanması gerektiği‘ydi. Mehmet Y. Yılmaz, açık olarak şunu soruyordu: “(...) bildiğimiz bir şey daha var: Türkiye’de bugüne kadar hiçbir genel seçimde iktidar partisi, bir önceki seçimdeki oyunu koruyamadı. İktidar yıpranması, her partiyi etkiledi ve yüzde 10’lara varan oy kayıpları yaşandı. Önümüzdeki seçimde, bu eğilimin değişmesi için nasıl bir gerekçe var? Ne oldu ki iktidardaki AKP’nin oyları artabilsin? İşsizlik sorunu mu çözüldü, gelir dağılımı mı iyileşti, asayiş eskisinden daha mı iyi, dış politikada büyük başarılar mı var?”

Ak Parti’nin oyları neden yükseliyor?

12 Haziran 2011 seçimleri öncesi aynı sorunun bu defa Bekir Ağırdır tarafından sorulduğunu görüyoruz. http://www.milliyet.com.tr/ak-parti-oylari-neden-dusmuyor-/siyaset/sondakika/20.01.2011/1341790/default.htm Ağırdır T24’te yaptığı analizde şunları söylüyor: “(...) bizim medyada da dillendirilen, yazılıp çizilen, iktidarın birçok hatasına ve hatta stratejik yanlışına karşın hâlâ neden oyunun düşmediği sorusunun cevabı da burada. Unutulan Avrupa Birliği, duran reformlar, sürüncemede bırakılan Kürt meselesi, kutuplaşmayı körükleyen kavgacı siyaset tarzı, tekel işçileri ve öğrenci eylemleri benzeri hak arama eylemlerine karşı şiddet kullanımı gibi sıralanabilecek birçok hata ve yanlışa karşın anketlerde Ak Parti oyu azalmıyor, artıyor.”

Bu değerlendirmelere Gezi Parkı olaylarını ve 17 Aralık sürecini eklediğimizde olay daha da karmaşık hâle geliyor. Bu sorunların halk nezdinde bir karşılığı olmadığı için Erdoğan’ın oyu yükseliyor değil. Sorunun cevabı galiba başka yerde.

Peki neden böyle oluyor?

1. Muhalefetin topluma yeni bir hikâye ve ütopya vaat edememesi.

2. Toplumsal muhalefeti bir çatı altında toplayacak güçlü bir liderliğin olmaması.

3. Muhalefetin toplumsal gerçekliği okuyamaması ve kendisini Erdoğan üzerinden tanımlaması.

4. Muhalefetin ekonomiyi ve ülkeyi daha iyi yöneteceğine dair güven verememesi.

5. Erdoğan’ın geçen on yılda merkez sağın üzerine yeni bir kimlik inşa etmesi.

6. Erdoğan’ın toplumla kurduğu nefret/sevgi ilişkisi ve seçmen sadakatinin yüksek olması.

7. Erdoğan’ın halka güven/umut vaat etmesi ile toplumla kurduğu sahici bağ.

8. Erdoğan’ın başta Kürtler olmak üzere farklı toplum bileşenleriyle sağladığı ilişki.

9. Toplumsal ve siyasal kutuplaşmanın yarattığı cephe siyaseti anlayışı.

10. Toplumun güvene ve istikrara oy verip maceraya girmemesi.