Pasifik Okyanusu üzerinde belli aralıklarla görülen ısınmaların sonucu oluşan yaramaz çocuk El Nino 2015'te etkisini artıracak...
Sıcak çok daha sıcak yazlar ve kar yağışsız kışlar geçiriyoruz. Dünya Meteoroloji Örgütü, 2014 Mayıs ayında toprak ve su yüzeyindeki sıcaklıkların 1880 yılından beri ilk kez en yüksek seviyeye ulaştığını açıkladı. Sadece sıcaklıklar değil, mevsim normallerinin dışında seyreden hava olaylarının sayısı da artıyor. Tıpkı, Ağustos ayında İstanbul'u korkutan fırtına ve sağanak yağış gibi, çünkü şiddetli yağan yağmur ve fırtına, tropikal bölgelerde görülen kasırgaları andırıyordu. Uzmanlar bu tür kasırga, hortum ve sağanakların 2014 sonbahar ve 2015 kışında da devam edeceğini düşünüyor. Bu tahminlerin temelinde; 2014 yazının ortasından itibaren El Nino'nun oluşması ve bu olayın etkilerinin Türkiye'de de görülmeye başlaması yatıyor. 2014’te ortalamanın altında seyreden yağış ve ortalamanın üzerindeki sıcaklıklar El Nino etkisiyle daha da uç değerlere ulaşacağı için 2015 yılı özellikle tarım ve su kaynakları açısından ciddi problemler yaratabilir diye düşünülüyor.
Gıda sektörü bile kendini El Nino’ya göre ayarlamalı
İspanyolca “Yaramaz Çocuk” anlamına gelen El Nino, Pasifik Okyanusu üzerinde görülen ısınmanın küresel ölçekte yarattığı atmosfer olaylarına verilen isim. Ancak adı kadar masum değil. 1997-1998 yılları arasında küresel felaketleri tetiklemişti. Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre, okyanus sularında meydana gelen olağandışı sıcaklık artışı olarak tanımlanan hava olayı El Nino sonbaharda yine dünyayı etkileyecek. 2014 sonuna doğru bizi daha sıcak, daha kuru ve daha yağışlı bir hava bekliyor.
El Nino'nun bu yıl etkisini artıracağı ve yağışların çok kuvvetli olacağı ama kurak bir mevsim geçeceği için de susuzluk olacağı beklentilerine ilişkin konuşan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “El Nino’nun bu yılın sonuna kadar şiddeti artacak ama Türkiye hava şartları üzerine etkisini tam bilmiyoruz. Ayrıca atmosferde El Nino gibi bir çok faktör var. Bizim hava durumumuz bunlarda birine değil; bir kaçının senteziyle ortaya çıkıyor. Bununla beraber El Nino yüzünden Peru kıyılarında avlanan binlerce ton hamsiye benzer balık bu sene avlanamayacak. Bu nedenle dünyada hamsi, hamsi yağı aranan ve değerlenen bir ürün olacak. ABD Peru’dan alamadığı balık yağını başka yerlerden temin etmeye ve soya fasulyesi ekerek havyan yemlerine katkılan protein katkı maddesini ikame etmeye çalışacak. Soya fasulyesi de değerleneceği için Japonya’da soya peynirinin fiyatları artacak. Özetle hava ve iklim olaylarını bilimsel anlamda takip eden ülkeler ve gıda sektöründeki firmalar (hava yerine) kendilerini El Nino’ya göre ayarlayacak. Üstü açık bir fabrika olan tarım sektörümüzün dünya ile bütünleşebilmesi için büyük iklim olaylarını ve mevsimsel hava tahminlerini satın alıp kendilerine kısa ve orta vadeli yol haritası belirlemeli. Gündelik hava durumuna göre gıda sektöründe bölge ve dünya oyuncusu olunmaz” diyor.
2014 sonbahar ve 2015 kışında bizi bekleyen havalar
Kadıoğlu önümüzdeki aylarda bizi bekleyen havalara ilişkin de şunları anlatıyor: "Bu yıl yaz oldukça yağışlı geçti. Sonbahara da yağışlı bir havada girdik. Su yılının başı olan 1 Ekim ve sonrasında da görülecek olan yağışlarla Türkiye’deki kuraklık ve susuzluk tartışmaları kısa bir süreliğine unutulacak. 
2014-2015 kışı için doğal gaz, tarım, enerji, vb kurum ve kuruluşlar her ay yenilenen topluluk tahminlerine göre alım ve yatırım plan ve programları yapması gerekir. Diğer bir deyişle burada verdiğimiz örnek daha ayrıntılı olmalı ve her ay yenilenmelidir. Şuan ki bir tahmine göre önümüzdeki kışın Marmara’nın Doğusu ve Batı Karadeniz ile birlikte Türkiye’nin Kuzeydoğu köşesinde kış mevsiminde beklenen yağışların yüzde 10 gibi daha az olma ihtimali var. Türkiye’nin diğer bölgeleri mevsim normallerinden biraz, Güneydoğu Anadolu’da ise çok üzerinde bir yağış alması bekleniyor. Burada dikkat edilmesi gereken bu tahmin yağış miktarını söylüyor ama yağışın kar mı ya da yağmur mu olacağı da çok önemli. Bu arada hava sıcaklıkları Marmara ve İç Anadolu’da mevsim normallerinin 1 derece üzerinde olması bekleniyor.
Fırtınalar çok artacak
Türkiye’de kıyı alanlarında yerleşim arttıkça daha çok hortum olayı rapor edilecektir. Ayrıca küresel iklim değişikliği yer seviyesindeki hava sıcaklığı yükselttiği için yer ile havanın yukarı seviyeleri arasındaki sıcaklık farkı ve dolayısıyla konvektif fırtınalarda artışlar olacaktır. (Yani yeryüzündeki sıcaklık artışından kaynaklanan yağış ve fırtına) Böylece ülkemizde daha fazla boran ve boranlarla beraber hortum olayı ile karşılaşacağız. Bu nedenle deprem gibi tek bir afet yerine bir bütün olarak tüm afetlerin eğitim ve öğretim kapsamına alınmasıyla artması beklenen hortum gibi meteorolojik afetlerdeki cana kayıplarını azaltabiliriz. Özellikle Milli Eğitim Ders kitaplarına bu konuların çok dikkatli bir şekilde konulmalı. Eski ders kitaplarından, internetten kes kopyala şeklinde yanlış bilgiler gençlere aktarılmamalı."
