26 Mayıs’ta yapılacakken, Cumhurbaşkanı’nın ‘4G ile vakit kaybetmeyelim direkt 5G’ye geçelim’ temennisi ile ertelenmek zorunda kalan 4G ihalesi büyük bir aksilik olmazsa bugün yapılacak. Adı 4.5G’ye çevrilerek, temenni sahibinin de gönlü alınmaya çalışılmış olsa da belirtelim bu bir 4G ihalesi. Şu an dünyada patenti alınan ve hizmete giren 5G teknolojisi yok.
Tam 138 ülke 4G’ye geçmiş vaziyette ancak hiçbiri 4.5G diye bir tanım kullanmıyor. 2021 yılından önce de 5G mümkün görünmüyor.
Ancak 4G teknolojisi uzun süredir var olduğu için ve teknoloji de sürekli geliştiği için firmalarının piyasaya sürdüğü yeni çözümler elbette 4G teknolojisine ilk geçenlere göre avantajlar sağlıyor.
Hız ve kalite farkı var
Şu an V12 versiyon baz istasyonlar kurulduğu için, V11 versiyonlara göre bir hız ve kalite farkı var. O yüzden 4.5G denmesine çok da takılmamak lazım. Hatırlayalım biz 3G’ye de geç geçtiğimiz için, kıyaslandığında ilk geçenlere göre daha yüksek bir teknoloji imkanına sahip olmuştuk. Hatta 3.5G ifadesini de sanırım ilk olarak ben bir yazımda kullanmıştım.
Bugünkü ihale bir frekans tahsis ihalesi. 800, 900, 1800, 2100 ve 2600 MHz bandında farklı frekans paketleri operatörlere tahsis edilecek. 372 milyon euro muhammen bedelli 800 MHz frekans ihalesinde muhtemelen bir kapışma olmayacak. 10+10+10 ‘luk 3 paketin GSM operatörleri arasında fazla bir rekabet olmadan paylaşılması bekleniyor. Son 10’luk paketi alan TV bandına en yakın bantı almış olacak ancak yeni çözümlerle o frekanstaki kirliliği önlemek ve parazit olmasını engellemek mümkün. Yani orada fiyat fazla yükselmez.
900 MHz’lik frekansta da büyük parçanın Avea tarafından alınacağını biliyoruz. Diğer iki küçük dilimi Vodafone ve Turkcell alacak. Orada da bir rekabet sözkonusu değil.
‘PR yaptı’ deniyor
Ancak asıl rekabet 1800 MHZ frekansında olacak. Orada 30+20+10’luk 3 paket var. 30’luk paketi alanın ‘En hızlı en geniş otobanda 4G servisi bende’ diye ortaya çıkması ve reklamlarında bunu kullanması, pazarlama iletişimini böyle yapması mümkün olacak. Tüketiciyi yanıltmış da olmayacak. Dolayısıyla bu paketi almak için Turkcell ile Vodafone arasında kıyasıya bir rekabet beklenebilir. Avea da sürpriz yapabilir. İhalenin en zevkli bölümü sanırım burası olacak.
2100 MHz frekansındaki 5+5’lik paketler için de bir rekabet sözkonusu olabilir. Ancak 1800’deki kadar değil. Burada bir operatörün her iki paketi de satın alması mümkün. 2600 MHz’de de 25+15+10+10+10’luk 4 paket var. Orada da rekabet yaşanmaz gibi görünüyor. Biliyorsunuz 3 operatörün dışında 2600 MHZ için Adem Öcal adlı işadamının şirketi NetGSM de şartname almıştı. Ancak konuya yakın kaynaklar bu şirketin frekans satın alabileceğini düşünmüyor. “50 bin liraya şartname alarak 50 bin liraya yapılamayacak bir PR yaptı”’ diyenler ağırlıkta.
ULAK’ta sıkıntı yaşanabilir mi?
26 Mayıs’ta yapılacakken ertelenen ihale ile bugün yapılacak ihale arasındaki en büyük fark kullanılacak teknolojilerdeki yerlilik oranı ile ilgili oldu. İlk yıl yüzde 30’la başlayan 3 yıl sonunda yüzde 45’e kadar çıkan bir yerlilik şartı kondu.
Hatırlayalım Savunma Sanayi Müsteşar Yardımcısı Orhan Öğe enteresan bir çıkış yapmış ve BTK’yı ihaleyi aceleye getirerek yabancı teknoloji firmalarına peşkeş çekmekle suçlamıştı. Zira Netaş, Türk Telekom ve Aselsan’ın ortak olduğu ULAK projesinde gecikme vardı.
Yerli bir baz istasyon çalışmaları devam ediyor. Ortaya çıkan prototipin GSM operatörleri tarafından denendiğini biliyoruz. Ancak başarılı bir ürün olup olmadığını henüz bilmiyoruz. Yani 4.5G teknolojisi oluşturulurken, bu üçlünün geliştirdiği ürün kullanılabilecek mi yoksa yine Ericcson, Huawei gibi uluslararası firmaların ürünleri mi satın alınmak zorunda kalınacak belli değil. Bu ürünlerin satın alınabilmesi için de Bakanlar Kurulu kararı gerekiyor.
Eğer ortaya çıkan ürün GSM operatörlerini tatmin etmezse kimbilir belki bu uluslararası devler Türkiye’de üretimi de düşünebilir.
‘İhalenin kazananı Türkiye olacak’
VODAFONE Türkiye CEO’su Gökhan Öğüt, bugün Ankara’da yapılacak frekans ihalesini değerlendirdi. Öğüt, “Mobil iletişimi 3G’nin en az 10 katı hıza taşıyacak olan 4.5G’ye geçmeye ve en ileri mobil genişbant teknolojisini sunmaya hazırız. Bu kapsamda, 26 Ağustos’ta yapılacak frekans ihalesinin genişbant teknolojilerindeki global birikimimizi Türkiye’ye taşımak için önemli bir fırsat olduğuna inanıyor ve ihale gününü heyecanla bekliyoruz. Tüketicilerimize uluslararası standartlarda en kaliteli hizmeti sunmamızı sağlayacak en uygun frekansları almayı hedefliyoruz. Vodafone olarak, önceki genişbant teknolojilerde olduğu gibi 4G ve üstü teknolojilerde de Türkiye pazarına yön veren operatör olmayı ve abonelerimize ilk günden itibaren son teknolojilerle hizmet sunmayı sürdüreceğiz” dedi.
Tüm dünyada genişbant erişim teknolojilerinin yaygınlığı ve kullanım yoğunluğunun uluslararası sıralamalarda ülkelerin gelişmişlik göstergelerinden biri olarak kabul edildiğine dikkat çeken Gökhan Öğüt, sözlerini şöyle sürdürdü:”Yeni frekanslar, yeni yatırımların önünü açacak, ek istihdam yaratacak ve dijitalleşmede öncü ülkeler arasında yer almamızda etkili olacak. Türkiye’nin Dijital Dönüşümü’nü hızlandıracağına inandığımız bu ihale, ülkemizde önemli bir ihtiyaç olan genişbant atılımının gerçekleşmesinde rol oynayacak. Genişbant yatırımı ile Türkiye dijital ekonomi liginde önemli rekabet fırsatı yakalayacak. Dolayısıyla, 26 Ağustos 2015, Türkiye’nin dijital tarihinde bir dönüm noktası olacak ve ihalenin esas kazananı tüm Türkiye ve elbette tüketicimiz olacak.”
