Türkiye’nin kana ihtiyacı var!

Gülümsediğinizi görür gibiyim. Bu politik değil, sağlıkla ilgili bir başlık. Bu haftaki konum ülkemizde en sık görülen sağlık sorunlarından biri olan anemi( kansızlık). Türkiye’de demir eksikliğine bağlı kansızlık özellikle kadınlar arasında çok görülüyor.

Anemi ne demek?

Anemi kansızlık demek. Oksijen vücutta kırmızı kan hücrelerince taşınıyor. İşte bu kırmızı kan hücrelerinde oksijeni taşıyan maddeye de hemoglobin diyoruz. Anemi kırmızı kan hücreleri ve/veya hemoglobinin azalması demek. Kansızlık çeken vücutta vücut dokuları oksijensiz kaldığı için fiziksel ve mental yorgunluk oluşuyor. Ayrıca anemisi olan kişilerin renkleri de soluktur. Demir ise birçok yiyecekte bulunan bir mineral. Kırmızı kan hücreleri için çok önemli; çünkü demir olmadan oksijen taşıyamıyorlar. Eksikliği kansızlığa yol açıyor.

Neden kansızlık oluyor?

- Yiyecekle yetersiz demir alımı, Â Demirin yetersiz emilimi,

- Parazitler,

- İhtiyacın fazla oluşu,

- Sık doğum yapmak,

- Düşükler,

- Pika (toprak yemek)

BELİRTİLERİ NELER?

- Çarpıntı,

- Baş dönmesi,

- Yorgunluk,

- Bayılmalar,

- Dudak ve göz kapak içlerinde solukluk,

- Nefes almada güçlük,

- Yüz ve bacaklarda şişme,

- Kişinin tam sağlıklı olma hissinin bozulması.

Demirin görevi ne?

Ana görevi kanda oksijeni taşımak. Vücudumuzdaki demirin üçte ikisi kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin içindedir. Hemoglobin kırmızı kan hücreleri içindeki bir protein . Görevi hücrelere oksijen taşımak. Hücrelerimiz de kendilerine gelen bu oksijeni enerji üretimi için kullanıyor. Kırmızı kan hücrelerinin ömrü 4 ay kadar. Ondan sonra içlerindeki demir tekrar döngüye giriyor, bir kısmı depo ediliyor, bir kısmı yeni kan hücreleri üretiyor. İşte bu 'recyling’ (yeniden kullanma) işlemi sayesinde demir eksiliğinden korunuyoruz.

GENÇ KALMAMIZI SAĞLIYOR

- Demir vücutta bağışıklık sistemimizdeki bir enzimin çalışabilmesi için de gerekli.

- Beta-karoten A vitaminin bitkisel şeklidir vücutta daha etkin bir form olan A vitaminine dönüştürülür. İşte demir burada da görevli; Beta-karotenin A vitaminine dönüşmesini sağlıyor.

- Cildimizin destek dokusu olan kollagenin yapımına yardımcı olur. Yani genç kalmamızı da sağlıyor.

Yeterli demir almadığımızda ne oluyor?

Kırmızı kan hücreleri fazla oksijen taşıyamıyor! Hücrede enerji üretimi yetersiz kalıyor. O zaman da kendimizi yorgun, halsiz hissediyoruz, performansımız düşüyor. İşte buna anemi veya kansızlık diyoruz.

Non-hem demir kaynakları


Bal kabağı çekirdeği (28gr)
4.2 mg

Soya fasulyesi (1/2 kase) 3.4 mg

Pekmez (1 yemek kaşığı)
3.2 mg

Ispanak (haşlanmış, 1/2kase)
3.2 mg

Buğday kepeği (1 /2 kase)
3 mg

Barbunya (1/2 kase)
2.6 mg

Erik suyu (180 ml) 2.3 mg

Kuru erik (5 adet 1 mg

1 dilim tam buğday ekmeği 0.9 mg

1yumurta 0.9 mg

Kuru üzüm (çekirdeksiz 1/4 kase )
0.8 mg

Yeşil fasulye (pişmiş, 1/2 kase)
0.6 mg

Fıstık ezmesi (2 yemek kaşığı)
0.6 mg

Kuru kayısı (3
adet) 0.6 mg

Üzüm (1/2 kase) 0.3 mg

Kabak (pişmiş 1/2 kase)
0.3 mg

Pirinç (pişmiş, kase)
0.2 mg

Yumurta beyazı (1)
<0.1 mg

Aldığımız demirin çoğu vücutta emilmiyor. Vücudumuzun emilebilmesi birçok faktöre bağlı; Ne kadar demir alıyoruz ve hangi şeklini, bu önemli... Vücutta daha iyi kullanılan hem-demir. Çok daha iyi emiliyor.
*Kaynak: ABD Tarım Bakanlığı Araştırma Bölümü

Demir C vitaminine aşık!

Şu demir var ya, nasıl insanlar aşık oldukları kişiyi görünce yüzleri aydınlanıyor bir anda, bir flaş çakıyor. İşte demir de C vitaminiyle ışıldıyor! Demir ve C vitamini arasında büyük aşk var!

Ne kadar C vitaminine ihtiyacımız var?

Normal bir erişkin 60 mg / günde
Hamileyken 80- 85 mg / günde
Süt verirken 115-120 mg / günde

Demir ihtiyacı en çok ne zaman oluyor?


Vücudumuz mükemmel bir yapıya sahip. İhtiyacımız fazla olduğunda yiyeceklerden daha fazla demir emiyor, olmadığında emmiyor. İhtiyacın en çok arttığı dönemler şunlar:

- Çocukluk ve ergenlik (Hızlı büyüme dönemleri)

- Hamilelik

- Adet dönemi (Kanla kayıp artıyor)