Malum eş durumundan yarı İngiltere’de yaşıyorum. Bu kış biraz fazla kalınca ellerimde, bileklerimde ağrılar başladı. Aşırı nemli bir ülke ve kışın güneş nadir. Romatizma, eklem sorunları fazla. ‘Bir de güneşiniz olsa haksızlık olurdu’ diyorum, her yer fazla düzenli ve güzel! Bir ülkenin koyunları inekleri bile tertemiz olur mu? Oluyormuş!
Neyse bu ağrılar nedeniyle hemen romatizma uzmanı aramaya başladım, bulmakta zorlandım. Bir doktor olarak gördüm ki; 70 milyonun üzerindeki ülkemizde sadece 190 romatolog varmış! Yani nadir bulunan kelaynak kuşları gibiler. Hatta onlardan daha az sayıdalar! İşte bu kelaynaklardan biriyle Florence Nightingale Hastanesi Romatoloji Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Neslihan Yılmaz ile konuştum.
Romatoloji toplumun çok aşina olmadığı bir sözcük. Romatolog neye bakar?
Kısaca söylemek gerekirse romatoloji uzmanı, yani bağışıklık sistemindeki bazı değişimlerle eklem ya da diğer organlarda iltihap oluşumuyla sonuçlanan (romatizmal) hastalıklar olarak isimlendirilen çok sayı da hastalığın tanısını koymak, tedavisini düzenlemek için eğitim almış uzmandır.
Ülkemizde kaç romatolog var?
Ülkemizde şu anda bulunan toplam romatoloji uzmanı sayısı 190 civarında. Aynı zamanda 40 civarında hekim halen romatoloji uzmanlık eğitimi alıyor. Toplumda bazı romatizmal hastalıkların görülme sıklığının 100 kişide bir olduğu göz önüne alırsak, hasta başına düşen hekim sayısı çok düşük.
Kimler romatologa başvurmalı?
Romatoloji bölümünün ilgi alanına giren hastalıklar arasında; romatoid artrit, ankilozan spondilit, sedef romatizması, Behçet hastalığı, ailevi Akdeniz ateşi, sistemik lupus eritematozus, sjögren sendromu, gut ve vaskülitler sayılabilir.
ŞÜPHENELİYORSANIZ OYALANMAYIN; ERKEN TANI ÇOK ÖNEMLİ
Ne zaman kendimizde romatizma olduğundan şüphelenmeliyiz?
Romatizmal hastalıkların tedavisinde en önemli husus erken tanı ve tedavidir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda birçok romatizmal hastalığın tanısı hastalığın başlangıcından en erken 1,5 yıl sonra konulabildiğini gösterildi. Bunun en önemli sebebi hastalıklar hakkında yeterli bilinçlenmenin olmaması ve hastaların romatoloji uzmanına geç başvurması diyebilirim. Romatizmal hastalıklar çeşitli şikayetlerle kendisini gösterebilir.
SABAHLARI EKLEM AĞRISI VE TUTUKLUKLA UYANIYORSANIZ DİKKAT!
En önemli işaret?
Sabahları daha yoğun hissedilen eklem ağrısı ve tutukluk en önemli bulgu olarak söylenebilir. Özellikle el ve ayak eklemlerinde hareketsizlikle artan ağrı ve sabah tutukluğu erken dönem bir romatizmanın ilk işareti olabilir. Sabahları yoğun hissedilen bel ağrısı da iltihaplı omurga romatizması açısından dikkate alınması gereken şikayetlerdendir. Bunların dışında halsizlik, tekrarlayan ağız yaraları, cilt döküntüleri, sebepsiz tekrarlayıcı ateş ve karın ağrıları, soğuk havalarda ortaya çıkan parmaklarda morarma, ağız ve göz kuruluğu, gözde ani gelişen kızarıklık, görme problemleri gibi bulgular da romatizmal bir hastalığın işaretçisi olabilir.
YAĞLI BALIK VE CEVİZ HASTALIĞIN ŞİDDETİNİ AZALTIYOR
Romatizma yaşlılık hastalığı olarak bilinir hep. Doğru mu?
Yanlış! Romatizmal hastalıkların önemli bir kısmı 20 ile 50 yaş arasında ortaya çıkıyor.
Tanı için kan testi ve muayene yeterli mi?
Romatizmal hastalıkların tanısında kan tetkikleri ve görüntüleme yöntemleri önemli. Ancak bazı durumlarda kan tahlillerinin tamamen normal olabileceği unutulmamalı.
Beslenme şeklinin romatizma gelişmesiyle ilgisi var mı?
Romatizmal hastalıklar açısından bilimsel verilere baktığımızda düşük kalorili, sebze ve meyve ağırlıklı Akdeniz diyeti ile beslenmenin romatizmal hastalıklar üzerine olumlu etkisi tam olarak gösterilememiş. İltihabın azaltılmasında Omega 3 yağ asitlerinin alınmasının hastalığın şiddetini azalttığı bilimsel bir gerçek.
