Haberin Devamı
HASTALIK OLMAYAN ADA!
1989’da İsveçli bir doktor olan Staffan Lindeberg Papua Yeni Gine’de Kitava Adası yerlilerini inceliyor. Kitavalıların beslenme biçimini insanoğlunun atalarının beslenme biçimine en yakın toplum olarak tanımlıyor. Bu araştırmada hem adadaki 2 bin 300 yerlide, hem de Kitava Adası’nın da içinde bulunduğu Trobriand Adası topluluklarında (23 bin kişi) kalp-damar, şeker, hipertansiyon hastalarının yok denebilecek kadar az olduğunu saptanıyor. İnsanların ölüm nedeni daha çok kazalar; boğulma, ağaçtan düşme gibi. Kitava yaşlıları ölünceye kadar çok aktifler. Ölümlerinden hemen önce halsizleşiyor ve aniden ölüyorlar. Kitava yerlileri kök sebzeler, meyve, sebze, balık ve hindistan cevizi yiyorlar. Yediklerinin sadece yüzde 0.2’ si (süt ürünleri, bazı yağlar, tahıl bazlı kahvaltılıklar, şeker, alkol gibi) Batı tipi yiyeceklerden oluşuyor. Yiyeceklerinde hindistan cevizi nedeniyle doymuş yağ oranı yüksek. Üstelik aralarında şişman yok!
Teknolojiyle uğraşanlar uzun saatler oturarak çalışıp kapalı ortamlarda, gün ışığından uzak kalıyorlar. Bu büyük olasılıkla biyolojik saatleri üzerinde negatif etkili. Pek çok kişide sindirim, uykusuzluk, psikolojik sorunlar yaratabiliyor, fazla kiloya yol açabiliyor. İşte Paleo diyetiyle beslenmek ve bu diyetin öngördüğü şekilde yaşamak içlerinden bazılarının sağlık sorunlarıyla başa çıkmasını sağlamış ve kendilerin çok daha iyi hissetmeye başlamışlar.
Paleo diyeti nedir?
Adı ‘Paleolitik’ten geliyor. Yani insanoğlunun tarih öncesindeki dönemi. Mağara adamı diyeti, Taş Devri diyeti gibi isimlerle de anılıyor dünyada. Program paleolitik dönemde atalarımızın tükettiği düşünülen yiyeceklerle beslenmeye dayalı. 2,5 milyon yıl önce başlamış ve yaklaşık 10 bin yıl önce de sona ermiş olan bir dönemden söz ediyoruz. Bundan sonra tarım dönemi başladı, tahıl üretimine geçildi. İnsanlar tahıl da yemeye, süt ürünlerini tüketmeye başladılar.
‘Paleo’da hangi yiyecek var?
Yağsız et, yeşil yapraklı sebzeler et, balık, yumurta, sebze, meyve, kökler, kuru yemişler. Kısaca avlayabileceğiniz, toplayabileceğiniz yiyecekler olarak özetlenebilir.
‘Paleo’ da hangi yiyecek yok?
Tahıl ve süt ürünleri ilk sırada yer alıyor. Bunun yanı sıra baklagiller, patates, rafine tuz, rafine şeker, işlemden geçmiş yağlara da bu diyette yer yok.
Paleo diyeti için ışık ayarı da yapmalısınız
Gece ışıkları ve gün ışığından uzak, kapalı ortamlarda saatler geçirmek yok bu diyete göre. Her gün en az yarım saat gün ışığından yararlanmak gerekiyor. Uyku sırasında da oda tam anlamıyla karanlık olmalı.
Egzersiz nasıl olmalı?
Jogging yüzme gibi kardiyo vasküler egzersizler önerilmiyor. Haftada birkaç kez ağırlıkla çalışma tavsiye ediliyor.
Paleo yeni değil; ilk çıkışı 1970'ler...
Gastroenterolog Walter L. Voegtlin 70’lerde bu diyetten bahsediyor. Voegltlin’e göre insanlar et obur hayvanlar. Atalarımızın Paleolitik beslenme şekli de etobur beslenme biçimiydi. Karbonhidrat çok azdı, ağırlıklı olarak yağ ve proteinden oluşuyordu. Mide-bağırsak hastalıkları uzmanının ‘Taş Devri Diyeti’ isimli kitabı diğerlerine de referans olmuş.
20 bin yıl kadar önce nasılsak yine öyleyiz!
Bunu uzun yıllar önce Atlanta, Emory Üniversitesi’nden araştırmacı S. Boyd Eaton söylemiş. Eaton’a göre milyonlarca yıl boyunca genlerimizi devraralarak ilerlediğimizi, biyokimyamız ve fizyolojimizin büyük oranda tarımdan önceki dönemde yaşayan atalarımızla aynı. Ancak atalarımız çok daha hareketliydi! Çünkü avlanmak zorundaydılar. Yiyecek kolay elde edilmiyordu. Artık yiyecek için hızla koşan hayvanları avlamamız, kaya tepelerinden meyve, bitki toplamamız gerekmiyor. Araştırmacı, atalarımızın günlük aldıkları kalorinin üçte birini hareket ederek harcadıklarını düşünüyor. (3000 kalorilik bir diyette 1000 kalori) Kaçımız her gün bin kalori yakıyoruz?
Savunucuları ne diyor?
“İnsan genetiği tarımın başlamasından beri çok değişmedi. Hala paleolitik dönemdeki atalarımızın genlerini taşıyoruz. Bu yüzden ideal diyet paleo diyet. Paleo diyetle beslenen topluluklarda diğerlerine göre kardiyovasküler hastalıklara, diyabete, tansiyona daha az rastlanıyor.”
Karşıtları ne diyor?
İngiltere Ulusal Sağlık Servisi web sitesinde bu diyetten bilimsellikten uzak, popüler medya ürünü bir diyet olarak bahsediliyor. Evrim profesörü Marlene Zuk ise tarıma geçişten beri insan genlerinin evrim geçirdiğini, bu yüzden süt ürünleri ve tahılların paleocuların savunduğu gibi vücuda zararlı olmadığını söylüyor. New York Üniversitesi’nden Beslenme Profesörü Marion Nestle ise Akdeniz ve Asya diyetleriyle beslenen insanlarda kronik hastalık oranının çok düşük olduğuna dikkat çekiyor. Katıldığım uluslararası beslenme kongrelerinde de hep bu görüş savunuluyor. Özellikle Akdeniz tipi beslenme öne çıkıyor. Yani; bol sebze-meyve, bol zeytinyağı, yeşil yapraklı sebzeler, balık, baklagiller, ölçülü et, tohumlar, kuruyemişler... Ben Akdenizli takılıyorum!
Zeytinyağlı kurabiye
Malzemeler:
- 1 bardak yoğurt
- 2 yumurta
- 1,5 bardak şeker
- 1,5 bardak zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı silme karbonat
Hazırlanışı:
Tüm malzemeyi karıştırın. Aldığı kadar tam un koyun. İstediğiniz büyüklükte kurabiyeler yapın. Üzerine toz şeker serpin. Fırına sürün. 35-40 dakika pişirin.
- Bu tarife bayıldım! Ayvalık Mahzen Hotel’in becerikli sahibesi Dilek Hanım yaptı. Tadı enfes! Zeytinyağı kokan bir kurabiye kadar sağlıklısı var mı? Çocuklarınıza gönül rahatlığıyla yedirebileceğiniz bir kurabiye.
