Son zamanlarda Avrupa ve ABD’nin keşfettiği teff, Etiyopya mutfağının vazgeçilmezi olan bir süper tahıl...
Teff de ne diyecek çoğunuz! Çok yakın zamanda ülkemizde de çok konuşuluyor olacak. Globalleşen dünyada artık Avrupa veya ABD’de moda olan bir şey en geç 1-2 yıl içinde bizde de konuşulmaya başlıyor. İşte herkesten önce haberdar olun diye söylüyorum: Savulun teff geliyor! Teff çok eski bir tahıl, ancak Avrupa ve ABD’de modern zamanların vazgeçilmezi haline gelmiş durumda.
Teff ile buğday unuyla yapılan her şeyi yapabiliyorsunuz; ekmekten makarnaya, pizzadan kurabiyeye kadar. Aynı kendinden önce moda olan, And Dağları'ndan gelen kinoa gibi teff'in de besin değeri çok yüksek.
Anavatanı Etiyopya
Etiyopya dünyanın en fakir ülkelerinden biri. Etiyopya denince akla ilk gelen açlık. Ama bu fakir ülke aynı zamanda dünyanın besin değeri en yüksek tahıllarından biri olan teffin de anavatanı. Etiyopya’da 6 milyondan fazla çiftçi teff üretiyor. Tüm ekili alanların yüzde 20'sinden fazlasını oluşturuyor. Etiyopyalılar teffi 'injera' denilen yassı ekmeklerini yapmak için kullanıyorlar. Bu ekmeği bir tabak gibi kullanıp üzerine et-sebze, baklagil vs. ekliyorlar. Teff Etiyopya mutfağının vazgeçilmezi. Aynı zamanda birçok törenlerinde de başrolde.
Teff nedir?
-Bir tahıl.
-Etiyopya’da aşkotu diye bilinen bir otun tohumu.
-Dünyada ilk ekilen tohumlardan biri.
-Haşhaş tohumuna benziyor.
-Değişik renkleri var. Beyaz, kırmızı, koyu kahve olabiliyor.
-Anavatanı Etiyopya ve Eritre. Bu ülkelerin mutfaklarında çok kullanılıyor.
-Yumuşak, kuruyemişe benzer bir tadı var.
-Besin değeri yüksek: Proteinden zengin, kalsiyum ve demiri bol içeriyor.
-Un haline getirilerek ekmek yapılıyor. Bu ekmeğe injera deniyor. Injera bir tabak gibi kullanılıyor, üzerine diğer yiyecekler konuyor.
-Gluten içermediği için glutensiz ürünlerin yapımında da kullanılıyor.
-Haşlanarak, buharda veya fırında pişirilerek yemeklerin yanında da servis edilebiliyor.
Binlerce yıllık lezzet...
Tarihi binlerce yıl öncesine dayanıyor. Abyssinia uygarlıklarının ana yiyecek maddesi. Aynı kinoa gibi besin değeri yüksek olduğu için sağlığına düşkün kişilerin tercihi.
Kendi küçük ama besin değeri çok büyük
-Teff
-1 kase pişmiş teffde kalsiyum oranı 123 mg.( 1/2 kase ıspanaktakiyle aynı)
-Kan şekeri dengesini koruyan bir tahıl.
-Kalın bağırsak sağlığı için yararlı.
-Kilo kontrolüne yardımcı.
-Gluten içermediği için hassasiyeti olanlar tarafından rahatlıkla kullanılabiliyor.
Anavatanından ancak pişmiş halde çıkabiliyor
Etiyopya’dan teff ihracatı yasak; ne tahılı, ne un halinde getirilmiş halini ithal edemiyorsunuz. Ama pişmiş halini ithal edebiliyorsunuz. Yani Teff Etiyopya dışına ekmek (injera), bisküvi, kek olarak çıkabiliyor. Örneğin; İngiltere’de bu işle uğraşanlar ABD’de ürettiriyorlarmış. Avrupa ve Amerika şimdi Etiyopya’nın tahılın kendisini ihraç etmesini bekliyor. Etiyopya, ABD Washinton’a haftada altı, İsveç’e haftada üç, Norveç’e haftada iki kez, Almanya’ya ayda üç kez Injera ekmeği ihraç ediyormuş. Örneğin İngiltere’de sosyal sigorta sistemi Çölyak hastaları için şu anda tek özel markanın müşterisi olmuş durumda.
Hakkında araştırma çok az
Teff üzerine araştırma yok denecek kadar az. Araştırmacılar çalışmalarla hektar başına buğdaydan daha çok verim alınabilecek bir tahıl olabileceğini öngörüyor.
Teff’den yapılan bizim sac ekmeğimiz gibi
Teff'den yapılan ekmek injera adı veriliyor. Bizim sac ekmeğimize benziyor. Teff ununu suyla karıştırıp bekletiyorlar. Sonra sacın üzerine daire şeklinde döküp pişiriyorlar.
Önümüze geleni yiyoruz!
Araştırmalar önümüze büyük porsiyon geldiği zaman hiç itiraz etmeden yediğimizi ortaya koyuyor. Son 20 yılda birçok yiyeceğin servis porsiyonu artmış durumda. Bunların bazıları sağlıklı yiyecek de olsa sağlıklı porsiyon değiller. Sağlıklı porsiyon yiyeceğin cinsine bağlı. Örneğin, sağlıklı 1 porsiyon meyve 80 gr.
Gluten içermemesi onu gözde besin haline getirdi
Son yıllarda sağlıklı beslenme trendleri öne çıktı. Bunların arasında da özellikle glutensiz beslenme ön planda, glutensiz beslenme meraklısı giderek artıyor. Teffin gluten içermemesi onu sürekli yenilik arayan sağlıklı beslenme meraklılarının gözdesi yaptı.
Porsiyonumu nasıl sağlıklı yapabilirim?
-Yemeklerde küçük tabak kullanın. Kendimde de akşam yemeklerinde uyguladığım için yakından biliyorum; çok işe yarayan bir yöntem. Otomatik olarak yedikleriniz, kalori girişi azalıyor.
-Paket yiyecek kullanıyorsanız üzerini iyi okuyun, kaç porsiyona denk geldiğini bilin.
-Tartarak yiyin. Ne kadar çok yediğimizi, porsiyonları ne kadar aştığımızı farketmenin en güzel yolu.
