Neler yemeliyiz?

Meme kanseriyle savaşan çok hastam ve arkadaşım var. Bunlara her yıl yenileri ekleniyor. Meme kanserinin görülme sıklığı son verilere göre 8’de 1; yani 8 kadından biri yakalanıyor. İngiliz Kanser Vakfı’nın öngörüsü daha da ürkütücü: Önümüzdeki 50 yıl içinde her 3 kadından birinde görüleceğini belirtiyorlar.

Londra’da meme kanseri üzerine son gelişmeleri konu alan uluslararası bir konferanstan yeni döndüm. Dünyanın her tarafından bilim adamları ve doktorlar katılmıştı. Türkiye’den tek katılan bendim. Türkiye’den de bir bilim adamının çıkıp konuşma yapmasını, araştırmalardaki son bulguları açıklamasını çok isterdim doğrusu!

Konferansı düzenleyen “Meme Kanseri Kampanyası.” Her 2 yılda bir dünyanın her yerinden gelen bilim adamlarının katıldığı bir konferans düzenliyorlar.

Tamamen gönüllülerden gelen parayla finanse edilen bir yardım kuruluşu bu. Dünya çapında araştırmaları finanse ediyorlar. Örneğin şu anda yardım ettikleri araştırma sayısı 120, ayırdıkları tutarsa 15 milyon pound, yani yaklaşık 35 milyon lira!

İngİlİz parlamentosunda meme kanserİ tartIŞmasI

İngiltere’de meme kanseri konusunda araştırmaları destekleyen, farkındalık yaratmaya çalışan 3 önemli yardım kuruluşu var. Bu kuruluşların amacı meme kanseri nasıl gelişiyor anlamak, tanı, tedavi, önlem yöntemlerini geliştirmek ve iyileşme sürecini anlamak. Kısacası bu hastalığı korkulu rüya olmaktan çıkarmak.

Bayağı yol katetmişler: Meme kanseriyle savaş konusu İşçi Partisi, Liberal Demokrat ve Konservatif Parti’nin 2009 konferanslarında da gündeme getirilmiş. Ve yeni hükümetin bu konuyu özellikle ele alması, farkındalığı ve erken teşhisi sağlayacak girişimleri yapması gerektiği kaydedilmiş.

Gelecekte bizi “kişiye özel hazırlanmış ilaç” ile tedavi bekliyor!

Prof. John Bartlett, Edingburgh Üniversitesi öğretim görevlisi. Meme kanseri tedavisi üzerine yürütülen en büyük araştırmanın başında.

* Araştırmalarda son bulgu nedir?

Biomarkerler.* Meme kanseri değişik bir hastalık. Eğer biyolojisine bakarak tedavi etmezsek, başarısız oluruz. Hastaların tedaviden maksimum yararlanması için biomarkerlara ihtiyacımız var. Biomarkerlar sayesinde düşük riski olan hastaların gereksiz agresif tedavi görmelerini engelleyebiliriz.

Tıpta ölçülebilen özellikler; normal biyolojik bir süreç, hastalık yapıcı bir süreç veya tedaviye yanıt sürecinde ölçebildiğimiz özellikler. Örneğin tansiyon ölçümü, kolesterol ölçümü, mamografi hep birer biomarker...

* Yani gelecek biomarkerlarda mı diyorsunuz?

Gelecekte bizi “kişiye özel ilaç ile hazırlanmış tedavi” bekliyor. Bu da biomarkerlarla olacak.

* Beslenme konusunda öneriniz var mı?

Alkol kullanmak, sigara içmek, aşırı yağlı süt ürünlerini kullanmak riski artırabiliyor.

* Amerikalı, Kanadalı ve Hollandalı bilim adamlarıyla çalışıyorsunuz. Dünya üzerinde şu anda bu alanda en ileri ülke hangisi?

Amerikalılar!

Meme kanserinden korunmak için nasıl beslenmeliyiz?

* Liften zengin beslenin

* Yağdan fakir beslenin

* Vücut yağ oranınızı azaltın

* Alkol tüketiminizi sınırlayın

* Zeytinyağı kullanın

* Bol meyve-sebze yiyin

* Omega-3 yağlarından zengin yiyeceklerle beslenin

* Indole-3 karbinol içeren sebzeleri artırın

Brokoli, lahana, karnabahar, turp, su teresi, brüksel lahanası, hardal tohumu indole-3 karbinol adlı maddeyi bol içerirler.

Biyolojiyi anlamaya çalışıyoruz...

Prof. Dr. Robert Coleman, Weston Park Hastanesi’nde Medikal Onkolog. İngiltere Kanser Araştırma Enstitüsü, Meme Kanseri Çalışma Grubu Başkanı. Çalışmaları daha çok meme kanserinin yönetimi üzerine. Coleman metastatik meme kanseri tedavisinde son gelişmeleri anlattı.

* İngiltere’de meme kanseri konusunda son durum nedir?

İngiltere’de her yıl 46 bin kişiye meme kanseri teşhisi konuyor. Meme kanserli 550 bin kadın var. Bunların yüzde 81’i 50 yaşın üzerinde. Her yıl yaklaşık 12 bin kadın ve 90 erkek yaşamını yitiriyor. Ancak meme kanserinden ölümler 1990’lardan beri düşüşte. İngiltere’de yüzde 50, Fransa’da yüzde 20, Amerika’da yüzde 35 azalma var. Bu nedenle biz İngilizler gururluyuz.

* Siz kemik metastazları üzerine yoğunlaşmışsınız.

Metastazın biyolojisi tümörden farklı. Farklı hareket ediyor. Metaztası olanlarda da yaşam kalitesi artmış ve yaşam süresi uzamış durumda.

KİŞİye yönelİk tedavİ dönemİ

* 10 yıl sonra meme kanseri tedavisinde nerede olunur?

10 yıl çok uzak bir zaman değil! Hâlâ çalışıyoruz. Gelecekte hedefe yönelik tedavi büyük önem kazanacak. Tedavi kişiye yönelik olacak.

* Bize umut verin. Gelecekten çok daha fazla umutlu olmamızı sağlayacak son gelişme nedir?

Biyolojiyi anlamak! Buna çalışıyoruz. Çünkü biyolojiyi anlamak rasyonel tedaviye götürüyor.

Kİlo vermek çok önemlİ

* Bir beslenme uzmanı olarak bana danışan meme kanserli hastalarda saptadığım bir şey var. Tanı konmasının öncesinde hep bir travma yaşamış. Stres ve beslenme biçiminin etkisini gözlemlediniz mi?

Stres tekrarı artırabiliyor. Ama başlangıçta kansere yol açmıyor. Geriye dönüşünü cesaretlendirebiliyor. Ancak beslenme şekli veya desteklerle etkilenebileceğine karşı herhangi bir kaydımız yok.

* Şunu yapmak bir yarar sağlayabilir dediğiniz ne var peki?

Kilo vermek ve egzersiz önemli. Egzersiz yaşam kalitesini artırıyor, bu kesin!

Erkekler bende çıkmaz demeyin!

Doç. Dr. Valerie Speirs, Leeds Üniversitesi’nde Hücresel Patoloji bölümünde... Dr. Speirs’in ilgi alanı erkeklerde meme kanseri. Erkeklerde meme kanseri üzerine yıllardır araştırma yapıyor. Son olarak 523 vakayı incelemiş ve konferansta araştırma sonuçlarını açıkladı.

* Erkeklerde meme kanseri artıyor mu?

Evet! Üstelik erkekler de teşhis çok geç konuyor. Nedeni bunun bir kadın hastalığı olarak görülmesi. Erkekler böyle bir hastalığı kendilerine konduramıyor. Belirtileri çok geç fark ediyorlar. Bu nedenle teşhis de geç konuluyor.

* Öyleyse erkekler de aynen kadınlar gibi memelerini düzenli olarak kontrol mü etmeli?

Normalin dışında bir şişlik, lenf nodülü vs. farkederlerse hemen doktora başvurmalı. Erkekler kadınlar kadar vücutlarının farkında değil. Vücutlarının farkında olsunlar!

Erkekler doymuŞ yaĞ tüketmemelİ

* Kadın ve erkek hastaları karşılaştırırsak... Ortaya çıkan veriler nasıl?

2007 yılı verilerini söyleyebilirim. 45 bin 695 kadın meme kanserine yakalanmış bu yılda. Erkeklerde sayı 277. Kadınlarda daha erken yaşlarda görülebiliyor. Aralık 52-71. Erkeklerde daha çok. 60 yaş üstünde görüyoruz. Kadınlarda tanı konulduktan sonra 5 yıl yaşam süresi çok daha uzun yüzde 80’lerde... Erkeklerde gecikildiği için yüzde 40-65’lere düşüyor. Kadınlarda ölüm oranını hızla düşürüyoruz, erkeklerde aynı şeyi söyleyemiyoruz.

* Tedavi değişik mi? Kadınlarla aynı mı?

Biz onları da kadınlarda gördüğümüz meme kanseri bilgisiyle tedavi etmeye çalışıyoruz.

* Ya beslenme şekli ve stresin etkisi?

Doymuş yağ içeren yiyeceklerin aşırı tüketilmesi... Bunun katkısı olabilir bence. Bir de majör yaşam değişikliği!

HaftanIn sözü

“Kanser bir sözcüktür, bir mahkumiyet değil!” John Diamond-Ödüllü İngiliz yayıncı ve gazeteci