Bilim adamlarının ruh halimiz ve beslenme konusundaki araştırmaları hızla sürüyor.
Bu hafta en son araştırmalara birlikte göz atalım mı? İlki kış depesyonuyla ilgili. Kadınlar erkeklere göre kış depresyonuna ve ruh hali değişikliklerine daha yatkınlar.
Kış depresyonu
İngiltere ‘de Glasgow Üniversitesi araştırmacıları 150 bin kişiyi inceledikten sonra şu karara vardı: Halsizlik, yorgunluk ve kendini iyi hissetmeme hali kış aylarında en tepe noktaya çıkıyor.
Kışın hayattan zevk almak zorlaşıyor
Araştırma da ayrıca kişinin keyif alınabilecek aktivitelerden de zevk almadığını yani ‘anhedoni’de artış olduğunu kaydettiler. Özellikle kısa yani karanlık günlerde kadınlarda depresif belirtiler daha da artıyor. Araştırmacılar bunun kadınlara, cinse özel biyolojik bir mekanizma olabileceğini düşünüyor. Bu karışık mekanizmanın daha fazla araştırılması gerektiği konusunda da birleşiyorlar.
Ayakta ders dinleyen öğrenci yılda 30 bin kalori yakıyor
İlkokul, ortaokul ve lisede bize hep sıramızda sessizce, efendice oturmamız öğütlendi, değil mi? Hepimiz de kuzu kuzu uyduk. Yeni bir kampanya çocuklar için ayakta durarak öğrenim görebilecekleri bir eğitim modeli öneriyor. Amaç mı? Özellikle gelişmiş ülkelerde çok yaygın olan çocuk şişmanlığını engellemek. Bu aktivistler çocukların altı saat boyunca oturarak ders dinlemesinin hem sırtları için, hem de kiloları için iyi olmadığını öne sürüyor.
Bu konudaki araştırmanın sonucu düşündürücü: Çocuk eğer ayakta durark günde üç saat, haftada beş gün ders dinlerse yılda ekstra 30 bin kalori yakıyor. Ancak bazı araştırmalarda ayakta durarak ders dinlemenin kalp hastalığı riskini artırabileceği saptandı. İngiltere’de halihazırda bazı okullar ayakta durarak ders dinlemek için özel olarak yapılmış sıraları kullanmaya başladılar.
Gazlı içecekler bizi şişmanlatıyor
Şimdi sıra BBC’de yayımlanan ve deneyle ispatlanan bir araştırmada... Şekerli, karbonatlı içeceklerin çoğunlukla bol kalori de içerdiği bilinen bir gerçek. Son yapılan bir araştırmada mercek altına alınan konu ise şu: Bizi şeker mi şişmanlatıyor, yoksa bu içeceklerin bize keyif veren gazlı yapısı mı?
Gönüllülere deneyin ayrıntıları sonuçları etkileyebileceği düşüncesiyle açıklanmamış. Sadece “şekerli içeceklerin iştah üzerindeki etkisine bakıyoruz” demişler. 10 saat açlıktan sonra deneklere eşit kalorili peynirli sandviç verilmiş. Amaç deneklerin ghrelin hormon seviyesini aşağı yukarı aynı düzeylerde tutmakmış. Sandviçten bir saat sonra deneklere çeşitli gazlı içecekler verilmiş. Bazısına gazlı-şekerli içecek, bazısına sadece şekerli içecek, bazısına çeşme suyu verilmiş. 10 dakika sonra kanları alınmış ve evlerine gönderilmişler. İzleyen birkaç hafta içinde her birinden laboratuvara üç kez daha gelmeleri istenmiş, her defasında aynı peynirli sandviç, ancak farklı içecek verilmiş.
Açlık hormonunu fazla salgılayan şişmanlıyor
Eğer gazlı-şekerli içecek içerlerse deneklerde ghrelin hormon seviyesinin yüzde 50 daha fazla olduğu saptanmış. Açlık hormonunu fazla sagılayanın iştahı artıyor, daha çok yiyor, daha fazla kalori alıyor ve sonuçta şişmanlıyor.
Gazlı içecek acıktırıyor
Bu araştırmanın sonucuna göre gazlı- şekerli içecek içen kişinin bir saat sonra açlık duygusu sadece şekerli içecek içene göre çok daha fazla.
Sade su mu? Gazlı su mu?
BBC ekibinin yaptığı araştırmada ghrelin hormonu seviyesi sadece şekerli-gazlı içecek içende artmamış. Ayrıca gazlı su içenin kanında sade su içene göre biraz daha fazla yüksek ghrelin kaydedilmiş.
Kim daha çok yiyor?
Gazlı içecekleri tercih edenlerin, gazsız içecek tüketenlere göre ortalama 120 kalori daha fazla tükettikleri kaydedilmiş. Yani içecekten aldıkları kaloriye bir de ektra aldıkları 120 kaloriyi ekliyorlar.
