Ülkemizde fazla kilolu ve şişman insan çok ve hızla da artıyor. Yağı tüm vücuda orantılı dağılanlar var, bir de normal gibi görünüp Everest tepesi gibi göbekle dolaşanlar var. İspanya Navarra Üniversitesi Metabolik Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Gema Frühbeck yağı nerede depoladığımızın önemli olduğunu söylüyor.
Obesite konusunda mükemmeliyet ödülü almış bir laboratuvarın başındasınız. Neler yapıyorsunuz?
Obesiteyi çok yönlü mercek altına aldık. Şu anda daha çok vücut yağının depolanma şekline odaklandık.
- Yani diyorsunuz ki yağ önemli değil, nerede toplandığı önemli...
Aynen öyle! Hastamın kaç kilo çıktığı ilgilendirmiyor beni… Yağı nerede , o ilgilendiriyor.
- Karın içi yağ dokusunun aşırı artması en tehlikelisi, değil mi?
Kesinlikle! Çünkü burada toplanan yağ tüm hastalıklar ve kanser riskini artırıyor. Karnınıza aşırı yağ toplamayın!
- Obesite tedavisini rahatlatıcı bir gelişme bekliyoruz.. Umut var mı?
Tablo üzücü. Obesite o kadar yaygınlaştı ki artık normal kabul etmeye başladık. İyi haber ise şu: Kilonuzda ufacık azalmaların bile yararı oluyor. Şişmanları biraz daha hareket ve sağlıklı bir beslenme biçimi konusunda motive etmeliyiz. Gerçekçi hedefler konmalı: Şöyle diyoruz: ‘Bu hafta sizi yürüteceğiz’.
- Motivasyon gerçekten çok önemli. Ancak yol uzun, sürekli motive kalmaları da güç.
Obesite nezle gibi akut bir durum değil. Kronik bir durum. Tüm yaşamımız boyunca uğraşmamız gerekiyor. Sorunun çözümünde psikososyal faktörler de çok önemli. Umut çok, ama çok önemli.
- Ya obesite ilaçları?
Etkileri var; kiloyu azaltıyor, şekeri düşürüyorlar.
- İlaç ne zaman devreye girmeli?
Eğer vücut kitle indeksi 27’nin üzerindeyse doktor kontrolünde başlanabilir.
- Ya bariatrik cerrahi? Türkiye’de de gittikçe yaygınlaşıyor.
Bariatrik cerrahinin şişmanlıkla mücadelede en etkin yol olduğu gösterildi. Biz de farelerde çok yararlı sonuçlarını görüyoruz
Bariatrik cerrahiye girenlerden yağ dokusu örneği alıyoruz. Sağlıklı şişman ve normal kişilerde yağ dokusu yapısı arasında pek fark yok.
Son olarak altını çizerek tekrarlayacağım bir nokta var: Unutmayın; çok fazla yağ bizi kansere giden yola sürüklüyor.
- Duygusal olarak light mısınız?
Eğer duygusal olarak light olmazsak bedensel olarak da light olamıyoruz. Buna defalarca tanık oldum; hem kendimde, hem başkalarında… Bizi sürekli rahatsız , huzursuz eden duygulardan kurtulalım, negatif kişileri uzaklaştıralım . Sorunlar mı? Elbette varlar ve olacaklar, ama sorunlar biz çözelim diye varlar. Hafifleyin, gevşeyin, ‘Her şey çok güzel olacak ‘ deyin. İnanın kilo vermeye de başlayacaksınız.
- Çöpe giden yiyecek ne kadar?
Her gün çöpe giden yiyecek ne kadar biliyor musunuz? Son rakamları gördüğümde inanamadım.
Tüm dünyada her gün çöpe giden yiyecek 1,300 milyon ton.
Avrupa Birliği’nde 89 milyon ton.
İngiltere’de 14,4 milyon ton.
Almanya’da 10.4 milyon ton.
Hollanda’da 9.5 mlyon ton.
Fransa’da 9.1 milyon ton.
Fransa daha çok yeni bir kanunu yürürlüğe koymuş; Fransa’da süpermarketler artık yiyecekleri yardım kuruluşlarına veya hayvan yemi yapılması için gerekli kuruluşlara verecekler. Çok yakında bunun diğer Avrupa ülkelerinde de uygulanacağı düşünülüyor.
Artıklardan oluşan açık büfede yedim
İngiltere’de yaşadığım Bath şehrinin sembolü olan binayı onarmak için geçenlerde bir akşam yemeği davetine katıldım. Şehrin ileri gelenlerinden bağışta bulunanların katıldığı bir yemekti. Hemen yanımdaki kişi 1,5 milyon pound ( TLkarşılığı için 4 ile çarpın) bağışta bulunmuştu… Bütün bu zengin insanlara süpermarket artıklarıyla pişirilmiş bir açık büfe sunuldu. Harikaydı. ‘Farkındalık yaratmak işte böyle olur’ diye düşündüm! Rahmetli büyükannem ’ Kızım ben kendimi çok tutumlu sanıyordum. Ama sen daha tutumlu çıktın’ der.
