Karşınızda yumurta!

1 yumurta 80 kalori. Beyazında 20 kalori, sarısında 60 kalori var. Günlük protein ihtiyacımızın yüzde 10’unu karşılıyor. A, D, B12 vitaminleri, kolin ve lutein, xeaxanthin gibi besinler içeriyor.

A vitamini lutein ve xeaxanthin göz sağlığı için önemli, aynı zamanda antioksidanlar. B12 enerji üretimi için şart. D vitamini kemik sağlığı için gerekli. Kolin, hücrenin normal fonksiyonunu sürdürebilmesi için gerekli bir besin. Günde 425-550 mg arası almamız gerekiyor. Karaciğerde biraz üretilse de yeterli değil. Yiyeceklerden almamız zorunlu. 1 yumurta 250 mg kadar kolin içeriyor.

Önemli not: Kolin, lutein ve xeaxanthin
yumurtanın sadece sarısında bulunuyor.
İrice bir yumurtada 213 mg kolesterol var. Yağ oranı düşük; sadece 5 gram yağ içeriyor. Yumurtanın kabuk rengi besin içeriğini etkilemiyor. Yani kahverenginin besin değeri beyazdan daha yüksek diye düşünmeyin. Ekmek gibi değil! Yumurtanın sarısının daha koyu olması besin değerinin daha yüksek olduğunu göstermiyor.

* Büyük mü alalım, küçük mü?

Yanıt: Ne kadar büyükse o kadar çok besin alıyorsunuz.

Yumurtayı kırdığınızda taze yumurtanın sarısı bütünlüğünü korur. Yumurta tazeliğini kaybettikçe, kırınca akı daha incedir, sarısı da çabuk dağılır. Yumurta satın alırken kartonu iyi inceleyin. Kırık varsa almayın. Kırık yumurtalar Salmonella mikrobu taşıyabilir. Oda sıcaklığında saklanmamalı. Mutlaka buzdolabına konmalı. Çünkü çok çabuk bozuluyor. Kolesterol içeren sarısı olduğuna göre, kolesterol sorunu olanlar sadece beyazını kullanabilir. Organik yumurta veya doğal yumurta diye satılanlar daha mı fazla besin içeriyorlar? Hayır! Sadece daha pahalı oluyorlar.

* Doğal yumurta diye satılan nedir?

Tavukların dışarıda serbestçe otladığı tavuklardan çıkan yumurtalar.

* Omega 3’ten zengin yumurta ne demek?
Omega 3 yağından zengin tohumla (örneğin; keten tohumu) beslenen tavukların yumurtası Omega 3’ten zengin olur. Sağlık için daha yararlı olacaktır.

Yiyeceğe bağlı hastalıkların en çok
görülen ikinci nedeni: Salmonella

Genellikle çiğ veya az pişmiş et, tavuk, yumurta, balık ve pastörize edilmemiş sütte bulunuyor. Kontrol çok kolay? İyi pişirmek Salmonella adlı bu bakteriyi öldürüyor.

* Kimlerin yakalanma riski yüksek?
Hamile kadınlar
Küçük çocuklar
Yaşlılar
Vücut direncini düşüren hastalığı olanlar

* Eğer riskiniz yüksekse ekstra önlemler
almalısınız...

Pastörize edilmemiş süt içmeyin.
Dışarıda temizliği şüpheli yerlerde salata veya çiğ sebze yemeyin.
İyi pişmemiş, et, tavuk, yumurta yemeyin.
Yumuşak peynirlerden kaçının.
(Brie, camamber, beyaz yumuşak peynir, mavi peynir gibi...)

Kedilerden bulaşan hastalık: Toxoplazma

İnsanları ikiye ayırıyorum; köpekseverler ve kediseverler diye. Ben köpekseverlerdenim. Kedilere bir türlü alışamadım. Annemi köpekten bulaşan bir parazit yüzünden az kalsın kaybediyorduk. Karaciğerinin bir kısmı gitmişti bu yüzden. Yine de köpekleri severim.
n Ama kediler? Benden lütfen uzakta dursunlar!
İşte onlardan geçen bir hastalık: Toksoplazma!
Nedeni bir parazit. Çiğ veya az pişmiş et, tavuk, iyi yıkanmamış sebze-meyveyle bulaşıyor. İnsalara direkt olarak kedilerin dışkısıyla bulaşıyor. Hamile kadınlar özellikle risk altında çünkü paraziti bebeklerine geçebiliyor. Hastalık santral sinir sistemi etkiliyor, beynin gelişimi ve görmede bozukluklar oluyor.
Ne gİbİ önlemler almalI?
Et ve tavuğu iyi pişirin.
Hamile kadınlar kedinin dışkı kabına yaklaşmamalı.
Eğer kediniz varsa dışarıyla temasını kesmeli veya kontrol etmelisiniz.
Eğer kedilere dokunursanız ellerinizi bol su ve sabunla yıkayın.

Yiyecek kaynaklı hastalıklarda ne yapılmalı?

Eğer mide rahatsızlığı, ishal, kusma, halsizlik, karın bölgesinde ağrı, şişlik, ateş gibi belirtiler varsa. Bu tür belirtiler genelde yiyecek yenildikten sonra 30 dakikayla 3 hafta arasında başlayabilir. Genellikle belirtiler kontamine yiyeceği yedikten 40-48 saat sonra kendini gösterir. Çoğu zaman 24-48 saat içinde kendiliğinden geçer. Bu süre boyunca bol sıvı alınmalı ve dinlenmelisiniz. Bazı durumlar kişiyi günlerce, aylarca, hatta yıllarca süründürebilir.
Eğer ishal ve kusma aşırıysa,

* Yüksek risk grubundaysanız,
* Belirtiler 3 günden fazla sürüyorsa doktora başvurun.
Peynirin üzerinde küf varsa atalım mı?
Peynir üzerindeki küflerin çok azı toksin oluşturuyor. Küfün göründüğü kısımların altından peyniri 2,5 cm kadar kesip atın. Sonra peynirin kabını değiştirin, temiz bir kaba koyun veya yeni bir pakete sarın. Eğer yumuşak peynirse (Brie, camamber, krem peynir, köy peyniri gibi) atın. Burada istisna olanlar; Gorgonzola, Rokfor, stilton gibi peyirler. Küfün rengini kontrol edin. Eğer peynirin içindeki renklerden farklı bir görüntü çiziyorsa beyaz pembe, yeşil, gri, siyah gibi tüylü alanlar varsa, peyniri atın. Çünkü küf peynirin içine yayılmış olabilir.

Ne kadar saklayabiliriz?

Taze yumurta 4-5 hafta
Kaynamış katı yumurta 1 hafta
Kırılmış yumurta 3 gün
Çiğ et 3-5 gün
Pişmiş et 3-4 gün
Taze tavuk 1-2 gün
Balık 1-2 gün
Pişmiş tavuk-balık 3-4 gün