Bu hafta Diyabet Haftası! Son katıldığım Uluslarası Beslenme Kongresi’nde Dünya Sağlık Örgütü’nün obezite haritasında biz Türk kadınları hangi renktik biliyor musunuz? Kırmızı! Kırmızıya bayılırım ama sağlık haritalarında değil! Çünkü kırmızı sağlıkta tehlikeye işaret eder. Şişmanlıyorsak diyabete yol açıyoruz demektir. Ülkemizde 7 milyonun üzerinde diyabetli var. Yaklaşık 3 milyon kişi ise diyabetli olduğundan henüz haberdar değil. Obezite dünyada olduğu gibi bizde de hızla artıyor, buna paralel olarak diyabette! En önemli nedeni hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme ve şişmanlık. Kanı en şekerli olanlar kim peki? Bursa ve Malatyalılar! Bunu Diyarbakır, İstanbul, Antalya, Adana, Gaziantep, İzmir, Denizli, Eskişehir, Ankara ve Konyalı’lar izliyor. Bu şehirlerimizde mutlaka diyabeti önleme seferberliği olmalı.
14 Kasım neden Diyabet günü ilan edildi?
14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Çünkü insülin hormonunu bulan bilim adamı Sir Frederick Grant Banting’in doğum günü. Banting 1923’te çok genç bir yaşta Nobel ödülü alıyor buluşuyla. Kanadalılar onu ‘En Büyük Kanadalılar’ listesinde dördüncü sıraya koyuyor.
İngiltere Kralı 5’inci George ona ‘Sir’ unvanı veriyor. İşte bu tarihi de içeren hafta bu yüzden Diyabet Haftası.
Umut meşalesi ne zaman sönecek?
Kanada’da 1989’da Banting ve diyabet yüzünden yaşamını yitirenler anısına Frederick Banting Meydanı’nda bir umut meşalesi yakıldı. Diyabete tedavi bulununcaya kadar bu meşale yanmaya devam edecek. İnsülin bulununcaya kadar diyabet ölüm demekti. Doktorlar hastalığın şekerle ilgisi olduğunu anlamışlardı; hastaları sıkı rejimlere soktular. Ancak bu kez de yiyecek azlığı nedeniyle hastaların durumları kötüleşiyordu. Banting’in Kanada’daki evinde sabahlara kadar çalışarak bulduğu insülin milyonlarca insanın hayatını kurtardı.
Beslenmede yanlış uyarılara dikkat!
Gıda Mühendisleri’nin Ankara’daki kongresine panelist olarak katıldım. Konu, ‘Medyada gıda güvenliği ve beslenme konusundaki bilgi kirliliği’ydi. Katılanların tümü bu konuda eğitim almamış kişilerin ortaya çıkıp halkı gıda güvenliği ve beslenme konusunda yanıltmasından, kafa karıştırmasından rahatsız. Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Petek Ataman bakın neler söylüyor. “Beslenme-diyet, gıda, veterinerlik, ziraat gibi eğitimleri almamış kişilerin beslenme ve gıda güvenliği hakkında konuşmasından rahatsızız. Bu konuyla ilgili hiç eğitimi olmayan doktorlar çıkıp; ekmek sağlığınıza zararlı, tavuklar üç kez yumurtlatılıyor, UHT ve pastörize süt içmeyin. Çiğ süte ulaşın gibi önerilerde bulunuyorlar. Bunun sonunda halk gerçek bilimsel verilerle bağdaşmayan sözlere kanıyor, temel gıdalardan uzaklaşıyor. Oysa halkımız yeterli hayvansal protein tüketmiyor.” Halk zarar görüyor bu yanlış açıklamalardan Petek Ataman tatlandırıcılar konusunda ise şu açıklamaları yapıyor; “15 yıldır kullanıyorum tatlandırıcıları. Diyabetim olmadığı halde... Tatlandırıcılar daha az enerji tüketerek tatlı tada ulaşmanın bir yolu. Bilimsel araştırmalar güvenli olduğunu kanıtladı. Bu kadar çok diyabetli var ülkemizde, ancak yeterli diyabetik ürün yok. Ufacık çocukluktan itibaren bir lezzet alışkanlığı oluşuyor. Bu insanların da tatlı ihtiyacı var. Artı; şişmanlığı önlemede de tatlandırıcılar kullanılabilir.”
Diyabetliler en çok tatlı yemek istiyorlar
Bir diyabetliye sorun en çok ne yemek istiyor diye “tatlı” diyecektir. Çok iyi biliyorum; çünkü babam diyabetli, iki kardeşini bence genç yaşta (83 ve 73) diyabete bağlı sorunlarla kaybetti. Genç yaş diyorum evet; baba tarafımda 100 yaşını aşmış insanlar, erkekler çok. Sağlam yapılılar. Ama nasıl ki büyük şehirlere gelmişler, hareketi azaltmışlar, yaşam süreleri de kısalmaya başlamış. Gen sağlamlığı falan yetmiyor çok yiyip oturunca!
Diyabetliler için çikolatalı kestane
Malzemeler:
1 kg kestane
Bitter çikolata
4 yemek kaşığı toz tatlandırıcı
Hindistan cevizi
Hazırlanışı: Kestaneleri haşlayıp soyun. İyice ezin. İçine yumuşatmak için biraz kaynarsu katın. Tatlandırıcı da ekleyin, iyice karıştırın. Küçük kaselere alın. Bitter çikolatayı eritin. Her kasenin üzerine ekleyin. Üzerini Hindistan ceviziyle süsleyin.
Haftanın sözü
‘Gerçek olmak için doğduk, mükemmel olmak için değil!’ Anonim.
Genç Bilim Kadınları’na burs
Ülkemizde çalışan kadın sayısı Avrupa ülkelerine kıyasla çok az. Bilim kadını sayısı çok daha az olmalı! Bu nedenle bilim insanlarını destekleyen her programı kucaklıyorum. İşte Loreal Türkiye‘den bir burs: Altı genç bilim kadınımızdan her birine 15 bin dolarlık ödül veriyorlar. UNESCO’nun da desteklediği burs programına katılmak isteyen genç bilim kadınları, araştırmaları ile birlikte, başvurularını doğrudan UNESCO Türkiye Milli Komisyonu adresine 3 Aralık 2013 tarihine kadar gönderebilirler.
Kanımız şekerlenmiş!
Haberin Devamı
