Fatih Sultan Mehmet’in bildiği en güzel yiyecek Bal-Kaymak

Siz bu satırları okurken ben Londra’da beslenme alanındaki yenilikleri araştırıyor olacağım. Dönüşte de sizlerle paylaşacağım. Şu İngilizler reçele bayılır. Kahvaltılarında envai çeşit reçel bulunur. Günümüzde hepsi hazır tabii ki! Orada yaşarken hiçbir İngiliz kadınını reçel kaynatırken görmedim! O dönem boyunca ülkemizden kendi sevdiğim balı taşıdım o buz gibi soğuk Londra’da hastalanmayayım, direncim düşmesin, enerjim yüksek kalsın diye...
Harika bir kitap vardı elimde: "Arı Biziz, Bal Bizdedir (Dünden Bugüne Türkiye’de Arıcılık) Perihan Sarıöz ." İşte bu kitaptan öğrendiğim kadarıyla anlı-şanlı padişahımız Fatih Sultan Mehmet de meğer benim gibi bir bal düşkünüymüş.
Fatih, İstanbul’u aldığında, hakkında birçok methiye söylenmiş. Padişah da bu övgülerin sahiplerini hediyelere boğmuş. En büyük ihsanı kime mi yapmış? "A devletlü Hünkarımız, sabahın hayır olsun, yediğin bal ile kaymak, güzergahın çayır olsun!" diyen bir köylüye... Çünkü padişahın hayatında bildiği en güzel yiyecek bal ve kaymakmış!
Selçuklular"da konuklara koruk ve bal şerbeti ikram edilirmiş. Osmanlılar’da sofrada konuklara yemekten önce bir kaşık bal ikram edilir, iki yemek arasında bal şerbeti sunulurmuş. Bu şerbet kiraz, kayısı, erik gibi meyvelerin kaynatılıp üzerine bal katılmasıyla hazırlanırmış. Zengin konaklarında ise hatırlı konuklara balla yapılmış tarçınlı-karanfilli kabak reçeli ikram edilirmiş.

Çaya bal eklenince antioksidan kapasitesi artıyor

Yapılan bir araştırma, Türk insanının vazgeçilmez içeceği olan çaya tatlandırmak amacıyla
bal katıldığında, çayın yararlarının da arttığını ortaya koydu. Çaya bal katıldığında
fenolik madde içeriği ve antioksidan kapasite ölçülebilir şekilde artıyor.

İstanbul Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu’nun yönettiği araştırmanın amacı çay bal ile tatlandırıldığında antioksidan niteliklerinin (hastalıklara, kansere, yaşlanmaya karşı koruyucu etki) nasıl etkilendiğini ölçmekti.
Boyacıoğlu ‘nun deneyleri sonrasındaki açıklaması şöyle:
“Çay ve bal günlük yaşamımızın iki vazgeçilmez gıda maddesi... Araştırmamızda antioksidanca zengin bu iki gıda maddesinin bir arada kullanımının nasıl bir sonuç vereceğini görmek istedik. Çalışmada, sonuçları etkileme açısından fark yaratıp yaratmadığını görebilmek için çam balı, poliflora (karışık bölgelerden toplanmış), yöresel (Şemdinli) ve monoflora (ayçiçeği) olmak üzere 4 çeşit bal kullandık. Bu karışımı farklı sıcaklıklardaki içilmeye hazır çaylara karıştırdık. Balın çaya ilave edildiği tüm sıcaklık derecelerinde toplam antioksidan kapasitesinde de artış gözlendi. Bu artış 70-90 derece aralığında ortalama yüzde 50 oranlarında gerçekleşti.”
Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu’nun yönettiği araştırmanın bulguları, İrlanda-Dublin’de gerçekleştirilen Gıda ve Sağlık Kongresi’nde de sunuldu. Araştırma çaya tatlandırma amaçlı olarak bal ilave edilmesi durumunda toplam fenolik içeriğinin ve antioksidan kapasitesinin belirgin şekilde arttığını ortaya koyuyor. Bu da balın, çayın tatlandırılması için sağlıklı bir alternatif olarak kullanılabileceğini gösteriyor.

Havalar birden soğudu dikkat! Direncinizi yüksek tutun!

Havalar aniden soğudu. Böyle dönemlerde en çok solunum yolu enfeksiyonları sorun olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle soğuk algınlığı, grip, farenjit, sinüzit, bronşit ve pnömoni gibi hastalıklar sık görülür. İşte bal kışın direnci artırmada başvurabileceğiniz en güzel doğal yiyeceklerden biri! Bağışıklık sistemini geliştirir ve vücudun grip gibi enfeksiyonlarla mücadele etmesini kolaylaştırır, vücudu enfeksiyonlara karşı güçlendirir. Bal tüketimi genel olarak vücudun performansını ve zindeliğini artırır. Bu nedenle mevsim geçişlerinde bal tüketimi daha da önem kazanıyor. Ayrıca beslenmeden doğan bazı eksikliklerin giderilmesine yardımcı olur. Yüksek mineral içeriği nedeniyle özellikle çam balı, demir eksikliğinin giderilmesine önemli katkı sağlar. Bal aynı zamanda öksürük giderici olarak da kullanılabilir.

ÇOK SORULANLAR

* 1 yaşını doldurmamış bebeğimin yiyeceğini balla tatlandırabilir miyim?
Hayır! Bal, 1 yaşından küçük çocuklar için tavsiye edilmemektedir. Nedeni Clostridium Botulinum bakterisinin balda gelişememesine rağmen, spor formunun balda bulunma ihtimalinin olması ve bu bakterinin bebeklerde Bebek Botulizmi denilen bir hastalığa neden olmasıdır. Bu sporlar çevremizdeki havada, toprakta, tozda ve ham tarımsal ürünlerde bulunmaktadır. Birçok gıdada olduğu gibi balda da bulunabilen bu sporlar erişkinler ve 1 yaşından büyük çocuklardaki gelişmiş bağışıklık ve sindirim sisteminden dolayı problem teşkil etmezken, 1 yaşından küçük bebeklerde bağırsak mikro florasının yeterince gelişmemiş olmasından dolayı botulizme neden olabilmektedir.
* Bebeğime meyve suyu verebilir miyim?
Amerikan Çocuk Akademisi
6 aydan önce bebeklere meyve suyu vermenin bir yararı olmayacağını belirtiyor. 6 aydan sonra tamamen pastörize edilmiş meyve suyu verilebilir.
* Çocuğuma günde ne kadar bal yedirmeliyim?
1 yaşın üzerindeki çocuğunuza kilo başına 1 gram verebilirisiniz. Örneğin 20 kiloluk bir çocuk günde 20 gram bal tüketebilir. Bu yaklaşık 1 yemek kaşığı ya da 2 tatlı kaşığı eder.

Bal yiyen çocuklar daha hızlı büyüyor

* Genel olarak vücudun performansını ve zindeliğini artırır. Gün boyu harcayacağı enerjinin karşılanmasında önemli rol oynar.
* Beslenmeden doğan bazı eksikliklerin giderilmesine yardımcı olur.
* Yüksek mineral içeriği nedeniyle özellikle koyu renkli ballar (örneğin çam balı), çocuklarda demir eksikliğinin giderilmesine önemli katkı sağlar.
* Sindirimi kolaylaştırması, iştah açması ve gelişme bozukluklarında vücudun toparlanmasına yardımcı olması nedeniyle de çocuk beslenmesinin vazgeçilmezidir.
* Sütü tatlandırmak amacıyla bal kullanılması çocukların hem bal hem de süt tüketimini kolaylaştırdığı için faydalıdır. İsviçre’de doktorlar çocuklar için sütün özellikle balla tüketimini tavsiye etmektedir.
* İshalin önlenmesine yardımcı olur.
* Bal, çocuk gelişimi için gerekli vitaminler, mineraller, aminoasitler gibi pek çok yaşamsal faktörü içerir. Vücudun hücre ve doku yapımına destek olur.
* Yapılan araştırmalarda bal tüketen çocukların büyüme gelişme hızlarının daha iyi olduğu tespit edilmiştir.