Eğer çocuğunuz vejetaryen olmaya karar verirse...

Bir anne ortaokul öğrencisi kızını getirdi bana. Panik içindeydi. “Aniden et yemeyi kesti. Doğru beslendiğini düşünmüyorum. Yakında sınavları başlayacak. Ne olacak hali?” diye endişeliydi... Haklıydı da! Genç kızın beslenme programına baktığımda gerçekten de çok kof beslendiğini gördüm; gelişme çağındaki bir genç proteinden bu kadar fakir beslenerek başarılı olamaz. Anneyi odadan çıkardım, çocukla baş başa görüştüm. 1 saatin sonunda 18 yaşına gelinceye kadar ete devam kararı almıştık! Ne kadar mutlu olduğumu anlatamam! Çocuğunuz böyle bir karar aldıysa paniğe kapılmayın.

* Mümkünse hemen bir beslenme uzmanına giderek vejetaryenliğin bu yaş grubu için neden uygun olmadığını anlamasını sağlayın.
Eğer çocuğunuz ısrarlıysa:

* Çocuğunuzla birlikte yeni “vejetaryen” stiline uygun bir alışveriş listesi hazırlayın. Bu listede şunlar yer alabilir; Yumurta, süt, peynir, yoğurt, soya fasulyesi, tofu, mantar, baklagiller, pirinç, bulgur, fındık-ceviz-badem-fıstık gibi kuruyemişler.

* Keyif alarak yiyeceği yemekler pişirin.
Örneğin; Vejetaryen pizza, sebzeli-peynirli makarna, kuru fasulye-pilav partisi gibi...

* Bazen çocuğunuz için bir vejetaryen burger, ailenin diğer fertleri için hamburger de hazırlanabilir.

* Çocuğunuzu -kız veya erkek- mutfağa sokmaktan çekinmeyin. Böylece erken yaşta sağlıklı yemek pişirmeyi öğrenecektir.

* Siz vejetaryen olmasanız bile sağlıklı beslenerek ona rol model olmalısınız.

* Ona destek olun, sağlıklı bir vejetaryen olması için nasıl beslenmesi gerektiğini siz de öğrenin.

İdeali; bir beslenme uzmanından destek alarak, tüm gerekli besinleri alabileceği yeni bir programı oluşturmasını sağlamak.

Soya burger

Malzemeler:
* 2 orta boy havuç
* 2 adet kırmızı biber
* 2 soğan
* 1 demet maydanoz (ince kıyılmış)
* 1 su bardağı haşlamış soya fasulyesi (ezilmiş)
* 2 diş dövülmüş sarımsak
* 2 yumurta
* Baharat (Karabiber, kimyon, köri, kekik vs.)

Hazırlanışı:

* Havucu rendeleyin. Kırmızı biberleri ve soğanları da minik doğrayın. Bu malzemeyi 1 yemek kaşığı zeytinyağında çevirerek pişirin.

* Tüm malzemeyi karştırın. İyice yoğurun. Elinizle iri burger köfteler yapın. Pişirme kağıdı serdiğiniz tepsiye dizin. 170-180 derecelik fırında 40-50 dakika pişirin. Sıcakken yanında yoğurtla servis edin.

Yeterli protein almak neden bu kadar önemli?

Bunun için önce protein nedir, bilmek gerekiyor. Protein; karbon-hidrojen-oksijen ve azottan oluşan bir makro besin kaynağıdır. Amino asitlerden oluşur. 1 gramı 4 kalori verir. Karbonhidrat ve yağlardan sonra enerji kaynağı olarak kullanılır. Ancak ana görevi vücut dokularının büyüme, gelişme, korunma ve tamiridir. Sudan sonra vücudumuzda en fazla bulunan maddedir. Tüm vücudumuzda bulunur. Cilt, saç ve tırnaklarımızdaki kollagen ve keratin de proteinden oluşmuştur.
İkiye ayrılır:
1) Yapısal protein: Kaslarda, kemiklerde ve bağ dokularında bulunur.
2) Fonksiyonel protein: Hormon, enzim ve anti-bodilerde (antikor) bulunur.
Vücudumuzda kullanılan 20 amino asit vardır (Bazı kitaplarda bu 22 diye geçer). Bunlardan 8’i vücudumuzda yapılamaz. Bunlara esansiyel (temel) aminoasitler denir. Komple protein kaynağıdırlar.

Adları:
* Leucine * Isoleucine
* Lysine * Methionine
* Phenylalanine * Theronine
* Tryptophan
* Valine

Neleri bir arada yiyerek komple protein alabiliriz?

* Baklagiller + pirinç, bulgur, kuskus, makarna, noodle
* Baklagiller + yoğurt n Baklagiller + pirinç, bulgur, kuskus, makarna, noodle + yoğurt
* Kuru fasulye + pirinç veya kuru fasulye + esmer ekmek
* Peynir + ekmek n Mercimek + pirinç veya mercimek + bulgur
* Balık + patates n Kahvaltı yiyecekleri (cereal-müsli) + yoğurt veya süt

Örneğin; pirinç lysine adlı aminoasitten fakirdir. Mercimekte ise triptofan ve methionine azdır. Bu iki yiyeceğin bileşimi protein değerlerini artırır. Ancak hayvansal kaynaklı yiyeceklerin diyetten tamamen çıkarılmasının veya çok kısıtlanmasının dezavantajı, protein içeriğinden çok B12 ve retinol (hayvansal kaynaklı A vitamini) ve Fe mineralinin alımının önemli oranda sekteye uğramasıdır.

Haftanın sözü

“Eğer mezbahaların duvarları camdan olsaydı, herkes vejetaryen olurdu!”
Paul McCartney (Beatles üyesi)