Ülkemizde hemen her sebze-meyve yetişiyor. Toprak bereketli, iklim uygun. Bahçeniz varsa çok şanslısınız. Ama apartmanda bile olsanız, küçücük balkonunuz varsa yetiştirebileceğiniz sağlığınız için çok yararlı bitkiler var. Bunların başında da biberiye geliyor. Biberiyenin nasıl güzel geliştiğini, kısa sürede küçücük bir daldan kocaman çalılığa dönüştüğüne bizzat tanık oldum. Hem çok iyi bir duvar dibi bitkisi, hem güzel koku veriyor, hem de birçok yemekte kullanabiliyorsunuz. Nisan biberiye ekme zamanı. Şu sıralar ‘Saksıma, bahçeme ne ekeyim?’ diye düşünüyorsanız seçiminizi biberiyeden yana kullanın derim. Nedenlerine gelince:
Antioksidan topuna dönüşüyor
Biberiye çok güçlü bir antioksidan kokteyl gibi. İçinde rosmarinik asit, karnosik asit ve karnosol adlı üç önemli antioksidan bileşik var. Bunların üçünün birlikte çalışması, sinerjisi, biberiyeyi bir antioksidan topuna dönüştürüyor. Hemen hatırlayalım; kanser hücrelerin okside olması, bozulmasıyla gelişiyor. Antioksidan bu oksitlenmeye karşı duran, önleyen demek. A, C, E vitaminleri, çinko ve selenyum mineralleri en güçlü antioksidanlar. Ancak bir de işte biberiyenin de içinde olduğu gibi çok değişik antioksidan bileşikler var. Çeşitli beslenmeyle bitki, sebze ve meyvelerdeki bu bileşikleri de alıyoruz.
Uzun yaşayanlar biberiye yiyor
Şu sıralarda İtalya’da çok uzun yaşayanların bulunduğu bir kıyı kasabası olan Acciaroli mercek altında. Kasabada 100 yaşını geçen yaklaşık 300 kişi var. Üstelik çoğu fazla kilolu veya sigara içiyor. Alzheimer, bunama, kalp-damar hastalığı da çok az görülüyor. Kaliforniya Üniversitesi San Diego Tıp Fakültesi ve Roma La Sapienza Üniversitesi’nin kasaba üzerindeki araştırmasına göre sırlarından biri biberiye. Kasabadakiler hemen her yemeklerine, salatalarına biberiye katıyorlar, biberiye çiğniyorlar.
Etlerin üzerine serpip kızartın
Yüksek ısı derecelerinde kızartma, ızgara, barbekü, tütsü yönetimleri bazı yiyeceklerde toksik madde oluşumuna yol açıyor. Bunlara “heterosiklik aminler” kısaca “HCA”lar diyoruz. Bu etleri tükettiğimizde HCA’lar emiliyor ve kolon, meme, prostat gibi bölgelerde kalabiliyor. Hayvan deneylerinde DNA bozulmasına yol açtığı da görülmüş. Çok fazla ızgara et tüketimiyle kolon, meme, prostat ve pankreas kanserlerinin ilişkili olduğu belirtildi. Avusturyalı araştırmacılar hamburgeri 180 derecede 20 dakika kızarttıklarında HCA’ların et pişmeye devam ederken arttığını gözlemlemişler. Etleri biberiye ile kızarttıklarında yüzde 61 daha az HCA oluşmuş.
Doğal bir güneş kremi gibi
Biberiye güneşin zararlı etkilerine karşı cildi kalkan gibi koruyor. New Jersey Rutgers Üniversitesi’nde yapılan deneyde iki grup deney hayvanında cilt kanseri oluşturumuş. Bu gruplardan birindeki hayvanlara düzenli olarak biberiyenin içindeki antioksidanlardan biri olan karnosol enjekte edildiğinde yüzde 61 daha az tümör geliştirmişler.
Koklamak stresle başa çıkıyor
-Antioksidan gücü rosmarinik asit, karnosik asit ve karnosol adlı bileşenlerden geliyor.
- Laboratuvar testleri kanser hücrelerini öldürebileceğini, kanser hastalarının yaşam süresini uzatabileceğini göstermiş.
- Hayvanlarda kan şekerini düşürmüş.
-Japon bilim insanları hayvanlarda kan dolaşımını iyileştirdiğini, pıhtıyı önlediğini görmüşler.
-Eklem itihabı olanlarda ağrı ve şişmeyi azalttığı görülmüş.
-Biberiye koklamak stres hormonunu azaltıyor.
- Eskiden şifacılar diyabet, solunum yolu hastalıkları ve baş dönmesi için kullanırlarmış.
-Kokusu düşünmeyi ve hatırlamayı kolaylaştıyor.
- Antik Yunan’da gelinler buketlerine sadakat göstergesi olarak biberiye koyarlarmış.
- Taze kullanacaksanız sapından ayırın ve yağını çıkarmak için kullanacağınız anda ufalayın.
- Kurutmak isterseniz topladıktan sonra başaşağı asarak, birkaç gün gölgede kurutun.
