Amerika patlamak üzere!

ABD’nin en ünlü tıp fakültelerinden biri olan Wake Forest’dayım. Öğlen kantinde yemeğimi aldım ödeme yapmak için sıramı bekliyorum. Önüm, arkam, sağım, solum sobe! Herkes obez (şişman) veya aşırı şişman! Önümdeki iki kişinin de tepsilerini inceliyorum: Hamburger, patates kızartması, şekerli bir içecek ve mutlaka paket bir ürün. Bu pakette genellikle yağlı-tuzlu cipsler oluyor. Çaktırmadan arkamdakini inceliyorum: Pilav-tavuk, yine şekerli bir içecek ve yine paket bir ürün. Benimkinde ne mi var? Fırında balık, haşlanmış tereyağlı bezelye ve mısır, tatlı olarak da bir kutu mavi böğürtlenli donmuş yoğurt. Yani isterseniz daha sağlıklı seçenek de var. Cımbızla seçseniz de!

Ucuz yiyecek= Şişmanlık

Bu yıl Amerikalıları ve beslenme sistemlerini uzun bir süre gözleme fırsatı buldum. Bence burada şişmanlığın en önemli nedenlerinden biri de yiyeceğin çok bol oluşu ve ucuz olması... Özellikle paket yiyecekler arasında o kadar güzel tatlar var ki bağımlı hale geliyorsunuz. Çoğunda tuz ve şeker bir arada kullanılmış. Tatlı bisküvi diye aldığınızın içinde bol tuz da var. Bu da sizi susatıyor. Gidip bir şekerli veya gazlı içcek alıyorsunuz. Sonuç: Gelsin kaloriler! Nerede ucuza bol yiyecek var orada şişmanlık da var. Amerika’daki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi verilerine göre Amerika’nın bazı bölgelerinde nüfusun yüzde 30’undan fazlası şişman. Bir harita yayımlamışlar. Ülkenin en şişman yeri Mississippi. Fakirliğin olduğu yer de burası! En zayıf yeri ise Colorado; kayak merkezleriyle ünlü zengin bir eyalet... Üşenmedim araştırdım; 2007 verilerine göre en zengin eyalet Maryland’de aile başına yıllık gelir 65 bin dolarken, Mississipi’de bu 34,5 bin dolar! İnglitere’de beslenme danışmanlığı eğitimi alırken şu bilgiyi de vermişlerdi, umutmam: Özellikle Pakistanlı ve Bangladeşliler’de şeker hastalığı oranı çok yüksekti. Çünkü gelirleri daha azdı, ucuz paket yiyecekleri, en çok da şekeri fazla tüketiyorlardı.


Sağlıklı bir aile için geri sayım: 5-4-3-2-1-0

Amerikan televizyonlarında sık sık gösterilen bir eğitim şeması var. Sağlıklı bir aile için geri sayıyorlar:
5- Günde 5 porsiyon meyve-sebze yemeye çalışın.
4- Haftada 4 öğünü çocuklarınızla birlikte yemeye çalışın.
3- Günde 3 öğün yiyin.
2- Günde en fazla 2 saatinizi bilgisayar ve TV önünde geçirin.
1- Günde 1 saat egzersiz yapın.
0- Şekerli-gazlı içecekleri tüketmeyin.


BAKLA

n En eski tarım bitkilerinden biri.
n Eski Roma’da tatlıların içine bir bakla tanesi saklanır, kim bulursa günün yıldızı ilan edilirmiş.
n Eski Yunan ve Roma’da oy vermede kullanılırdı. Beyaz bakla tanesi ’evet’ kara bakla tanesi ’hayır’ demekti.
n L- dopa adlı kimaysaldan çok zengin. Bu madde Parkinson hastalığının tedavisinde de kullanılıyor.
n Tuz ve yağdan fakir.
n Tansiyonu düşürücü
etkisi var.
n Liften çok zengin; kabızlığa iyi geliyor.
n Nadir de olsa favism denilen bir hastalığa yol açabiliyor; bazı kişler baklaya aşırı alerjik reaksiyon gösterebiliyor. Sicilya topraklarında bir dönem hiçbir tahıl yeşermemiş. Bir tek bakla büyümüş ve insanları açlıktan kurtarmış. Günümüzde İtalya’da bakla tanesi taşıyan kişinin hiç yokluk çekmeyeceğine inanılıyor. 100 gramında 80 kalori var.