Altın çilek bir mucize mi?

‘Altın çilek’ çılgınlığı devam ediyor. Başbakan Tayyip Erdoğan da bir baharatçıdan altın çilek satın alırken görüntülenince bu moda iyice ivme kazandı. Peki acaba gerçekten etkili mi, ödediğimiz paraya değiyor mu bu altın çilek? Konunun uzmanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada ile görüştüm.

* Altın çilek bu yazın moda meyvesi. Yok satıyor. Bu ürün gerçekten etkili mi?

Bilimsel tarama motorlarında Latince adı anahtar kelime olarak girildiğinde 249 çalışma görülüyor. İlk bakışta altın çileğin etkili olduğunu düşünüyorsunuz. Ancak ayrıntılı incelemeye başladığınızda bunların çok az bir kısmının altın çilek meyveleri ile ilgili olduğunu anlıyorsunuz. Çoğu bitkinin toprak üstü, yaprakları ve kökleri üzerinde... Dolayısıyla bitkinin meyvelerini tüketerek sağlayabileceğiniz yararları sınırlı.

* Bitkinin her tarafından aynı şekilde yararlanmıyoruz o zaman?

Evet! Bitkilerin farklı kısımları farklı bileşenler ve dolayısıyla farklı etkilere sahiptir.

* Bu meyve ‘Yüksek antioksidan etkisi var. Kansere karşı koruyucu’ diye pazarlanıyor. Şeker hastaları ve yüksek tansiyon hastaları üzerinde yararlı olduğu sloganıyla ön plana çıkartılıyor. Doğru değil mi?

Çeşitli Peru meyvelerinin şeker hastalığı ve yüksek tansiyon üzerindeki olası etkilerinin deneysel olarak incelendiği bir çalışmada altın çileğin etkisi, diğer Peru meyvelerine göre oldukça zayıf çıkmış. Gerek antioksidan etkisi ve gerekse antioksidan etkiye önemli katkısı olduğunu bildiğimiz fenolik bileşenlerin oranları incelenen diğer meyvelere göre oldukça düşük seviyede...

* Başbakan Tansu Çiller de kuşburnu çayını moda etmişti. O zamanlar herkes kuşburnu içiyordu. Hâlâ kuşburnu çayını görünce aklıma Tansu Çiller gelir...

Şimdilerde kuşburnu satışı o kadar yüksek değil. Kuşburnu yerli bir ürün. Döviz kaybımız yok. Altın çilek ithal ediliyor. Son 2 yılda Güney Amerika’dan kurutulmuş halde ithal edilen 60 ton ürün için 3 milyon TL ödenmiş. Tahminimce yine sipariş verilmiştir. Ancak yerli üreticiler tarafından da iklimi uygun yerlerde yetiştirilmeye başlandı.

* Milyonlarca liralık dövizimiz boşa mı gidiyor o zaman?

Öyle görünüyor!

* Biz yine kuşburnuna devam mı edelim?

Kuşburnu meyvelerinin sağlık için yararlarını ortaya koyan birçok bilimsel yayın var. C vitamini bakımından en zengin kaynaklardan biri. İçerdiği C vitamini, karotenoidler, polifenolik bileşiklerle kuvvetli antioksidan etkiye sahip.

* Siz deney hayvanları üzerinde çalışmalar da yapmışsınız kuşburnuyla ilgili...

Evet... Kuvvetli ödem giderici, ağrı kesici, kan şekerini düşürücü ve ülseri tedavi edici etkilerini belirledik.

* Kıssadan hisse şu mu; yerli ürünümüz kuşburnu, moda haline getirilen altın çileğe göre sağlığımız için çok daha etkili!

Aynen! Ama her nedense kendi değerlerimize çıkmak yerine hep yabancı ürünleri daha değerliymiş gibi düşünüyoruz.

Çocuklara sebze sevdirmenin yolu

Çocuklarımızın çoğu sebze yemek konusunda çok istekli değil. Ama sağlıklı büyüyebilmeleri için de tüketmeleri gerekiyor. Ben çocukken karnabahar ve bamyayı seven arkadaşım yoktu. Şimdiki çocukların yediği sadece bir-iki sebze...
Barilla yeni bir makarna geliştirmiş. Adı küçük şey anlamına gelen “Piccolini.” Dengeli beslenme için temel yiyeceklerden biri olan makarna ile mevsiminde yetişen taze sebzeleri bir araya getirmişler. İçinde hiçbir katkı ve boya maddesi yok. Yüzde 25 oranında sebze püresi içeren ilk çocuk makarnası. Çocuklar için gerekli vitamin ve mineralleri içeriyor. Domatesli-havuçlu, kabaklı-ıspanaklı ve havuçlu- balkabaklı çeşitleri var. Bir AVM’de çocuklar bu makarnaları tadıyordu. Aralarına karışıp onlara sebzeleri anlattım:
* Bu havuç, yiyince gözlerimiz daha iyi görüyor. * Bu domates, bunu yiyince hastalanmıyoruz.
* Bu ıspanak, içinde demir var, güçleniyoruz, hem de boyumuzu uzatır.

Altın çilek

Bileşimi: Karotenoidler, vitaminler ( C, B1, B2, B3) pektin, karbonhidrat, lifler, mineraller (kalsiyum, fosfor, demir)
Etkisi: Taşıdığı karotenoidler ve fenolik bileşenler nedeniyle antioksidan etkili. Ancak insan sağlığı üzerinde etkinliğini ortaya koyabilecek yeterli bilimsel çalışma bulunmamaktadır.
Yakın bir tür olan Physalis peruvianum meyvelerinin antioksidan etkisini inceleyen iki deneysel çalışmada antioksidan kapasitesinin incelenen diğer tropik meyveye göre zayıf olduğu görülmektedir. Popüler kaynaklarda bahsi geçen ‘zayıflatıcı ve kansere karşı etkili’ ifadelerini destekleyen hiçbir bilimsel bulgu bulunmamaktadır.