122 yıl yaşamanın anahtarı: zeytinyağı, şarap, çikolata!

Dünyanın kayıtlı en uzun yaşayan kişisi Fransız Jeanne Calment. 122 yaşına kadar yaşadı. Jeanne Calment uzun yaşamın sırrını üç yiyeceğe bağlıyordu: Zeytinyağı, şarap ve çikolata. Zeytinyağını hem her yiyeceğinin üzerine döküyor, hem de yüzüne sürüyordu. Her gün düzenli şarap içiyordu. Haftada bir kilo da çikolata tüketiyordu. Hayatının sonuna kadar da zihinsel olarak normal kaldı.
Bu yiyeceklerden zeytinyağı hariç diğer ikisi AB ülkeleriyle karşılaştırdığımızda ülkemizde çok tüketilmiyor. Beslenme alanında çalışan bir doktor olarak bağlara ilgim büyük. İki nedeni var: Birincisi üzüm ve şarap katıldığım bilimsel kongrelerde çok sık yer alan antioksidan değeri yüksek iki ürün. İkincisi aşık olduğum Bozcada’da bağım var, adanın bağcılık kültürüne saygımdan bağımı koruyorum, masraf ediyorum, bakıyorum.

Anavatanı Fransa değil, Doğu Anadolu

Şu Fransızlar topluyor parsayı dünyada... Ne kazanıyorlar sormayın! Oysa bugün şarabın anavatanının Doğu Anadolu olduğu biliniyor. Bu topraklarda bağcılık ve şarapçılığın on bin yıla yakın bir geçmişi var. Bölgede şarap yapıldığına ilişkin ilk bilgiler insanoğlunun en eski yazılı metinlerinden olan ve M.Ö. 3800'lere tarihlenen Nippur tabletlerinde bile yer alıyor. Tarihin babası sayılan Bodrumlu Herodot (M.Ö. 484-425) Herodot Tarihi adlı eserinde Doğu Anadolu ve Mezopotamya kentleri arasında Dicle üzerinden yürütülen yoğun bir şarap ticaretini anlatıyor. Son dönemde Türkiye’nin şarapçılığı ve yerel üzümlerinin potansiyelini yurt dışında duyurma çalışmalarında 6 yerel üzüm yer alıyor. Bu üzümler Öküzgözü, Boğazkere, Kalecik Karası, Narince ve Emir. Bu üzümlerden kırmızı şarap üretimi için önemli bir potansiyel oluşturan ise Elazığı’mızda yetişen Öküzgözü ve Boğazkere.



Üzüm kabuğu ve şarapta kanseri önleyici içerik var


Resveratrol birçok bitki tarafından üretilen bir madde. Bitkiler resveratrolü, bilhassa bakteri-mantar gibi ataklara maruz kaldıklarında üretiyorlar.

Leicester Üniversitesi Onkoloji Bölümü’nden Prof. Will Steward'la Antalya’daki Uluslararası Beslenme Kongresi’nde görüşmüştüm. Resveratrol hakkında verdiği bilgiler şöyle: Üzüm, kırmız şarap, fıstık başlıca kaynaklar.

- 1600 gram kırmızı üzümdeki resveratrol 1/2 litre şaraptakine, o da kase fıstıktakine eşit.

- Resveratrol üzümün sadece kabuğunda var . Çekirdeğinde ve etli kısmında yok.

- Şarapta 1/3 şişeden 5 mg alınabiliyor. Henüz kanıtlamadık ama bu kadarının, düşük doz da olsa yeterli olabileceğini düşünüyoruz.

- Tek tip beslenmeyin. Çeşitli meyve ve sebzelerden yiyeceklerden oluşan bir beslenme biçimini tercih edin. Güney Fransa’da günde 1/3 şişe kırmızı şarap içiyorlar. Yüzde 40 daha az kanser riskleri var.

- Kolon kanserli hastalara resveratrol verdiğimiz zaman dokuda iyi değişikliklere yol açtığını gördük. Kalın bağırsak dokusunda yerleşip kalıyor. Daha çok araştırmaya ihtiyacımız var. İnsanlarda Tip 2 diyabet, bunama, kardiyovasküler hastalıklarda da kullanılabileceği yolunda ümit veriyor. Bunamada beyninde kan akımını artırdığı için yararlı oluyor.

Buradan yılda yaklaşık 7 milyon şişe şarap çıkıyor!

Atlas Dergisi’nin düzenlediği Elazığ Doğa, Kültür ve Bağ Gezisi’ne gazeteci arkadaşlarımla birlikte ben de katıldım. Elazığ’da bölgenin en özel şaraplık üzümlerinin yetiştiği Şükrü Baran Bağı’nı gezdik. Şükrü Baran, yıllar süren İstanbul macerasından sonra Anadolu’ya Elazığ’a doğduğu topraklara geri dönmüş, çöl gibi dağların üstünde güzelim bir bağ oluşturmuş. Ölümünden sonra oğlu Devrim Baran babasından devarldığı bağlar için canla başla çalışıyor, ülkeye katma değer sağlamaya uğraşıyor. Babasının tutkusu ona da bulaşmış. Ülkemizin en özel üzümlerinden Öküzgözü ve Boğazkere gibi yerel üzüm çeşitlerini üretiyor. Elazığ Şarap Üretim Tesisini de gezdik. Ülkemle gurur duydum. Amerika’da Napa Vadisi’nde bağları, üretim tesislerini de gezmiş biri olarak söylüyorum bunları. 1942 yılında kurulan bir imalathane yurt dışındaki tesislerle yarışabilecek son derece modern bir testis günümüzde. Yılda 5 milyon litrelik şarap üretiyormuş. Bu da şişeye vurulduğunda 6 milyon 700 bin şişeye denk geliyor.

Türkiye’nin en özel üzümleri bu bölgede

Öküzgözü üzümü adını bir öküzün gözleri gibi iri ve lacivert tanelerinden almış. Boğazkere ise ağzınızda, boğazınızda buruk bir tat bıraktığı “boğazı keren” olduğu için bu adı almış. Anadolu’nun bu kendine has üzümleri, Elazığ’da, bölgenin en yüksek ve engebeli coğrafyasında, soğuktan korunan pek çukur ovalarda yetişiyor. Bir güzellik... Yolunuz düşerse uğramadan geçmeyin.

Paşabahçe'nin yeni koleksiyonu
‘Zevk-i Selim

Şişecam Topluluğu’nun kültürel mirası koruma ve gelecek kuşaklara aktarma misyonu doğrultusunda Paşabahçe Mağazaları’nın Anadolu’daki tarih ve kültür birikimini cama yansıttığı ‘Tarih-Kültür-Cam Koleksiyonları’na bir yenisini daha eklendi. Paşabahçe Mağazaları’nın bugüne kadar 11 ayrı başlık altında hazırlandığı koleksiyonlarının 12’ncisi ‘Zevk-i Selim Koleksiyonu’ Salı günü tanıtıldı. Yeni koleksiyonun büyük beğeniyle karşılandığı geceye, Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Semahat Arsel, Adnan Polat Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat, Can Kıraç, Fenerbahçe Spor Kulübü Yönetim Kurulu Üyesi Ünal Uzun, Alarko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Yavrucu, Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp, Prof.Dr. İlber Ortaylı, Zeliha Sunal ve ünlü modacı Erkan Özarman’ın da aralarında bulunduğu iş, sanat ve cemiyet hayatının çok sayıda tanınmış ismi katıldı. İlk kez 1999’da tanıtılan ‘Osmanlı’ ile başlayan Tarih-Kültür-Cam Koleksiyonları kapsamında, ‘Mineli Camlar’, ‘Camda Mavi Beyaz’, ‘Camda Sanatlı Yazı’, ‘Mozaik, Anadolu Medeniyetleri’, ‘7’, ‘Aşure’, ‘İstanbul’, ‘Kubad Abad: Kristalin Çiniler’ ve ‘Konuşan Paralar, Sikkeler’ koleksiyonları tarih ve kültür severlerle buluştu. En yüksek derecedeki zevk” anlamına gelen “Zevk-i Selim” adını taşıyan koleksiyonda; tezhip, gölge oyunu, hat, sedefkari, telkâri, kalem işi, dokuma, kaftan, taş, mermer, seramik ve çininin camla buluştuğu toplam 32 eser yer alıyor. Bu eserlerin her biri sadece iki bin adet üretilecek.